Адуней апсуа-абаза конгресс

29 МартI 2024
00:43
Герзмава Хибла
Апсны йгьи Россия р-«Хьапщ сопрано»
Асквш 1970 январь а 6 атшын Пицунда апны дйытI ужвы Апсны ахьыз зрыпшдзауа, адуней сцена айачIва, «ахьапщ сопрано» Герзмава Хибла. Амузыка нчвахъвыта зща йалу амузыкантква рщардагIв драпшта ауи дансабийыз йгIашIарышвта аршIыйара тшадылкIылтI: ашва лхIвун, фортепиано дасуан. Хибла Гагра амузыка апхьарта дыцIата дапхьатI, уадыргIвана Согъвым йтагылу амузыка училища дыцIалын ауаъа фортепиано классла дгIалгатI.
АшвахIвагIв лгIадзныргылра апны алшара дууын Пицунда апны й-Х-хауа асквшышв агIан йыруыхваз ахрам зквтаз амузыка культура. ЙалкIгIата, араъа ауи дпхIвыспачкIвынта щардала дгIайлун орган шхIвачвауа даздзыргIвырныс, йалкIгIата араъа акIвпI ауи йбергьльыз артистква щардагIвыта йъалбуз. Зынгьи Хибла йылгвалахун дорганистхарныс. Зща амузыка алалыз апхIвыспа шIа швабыж йлылстI лани лаби анылхъышвтI. 16 сквша ахIа дгьыртамызтI лан данпсы, лабагьи гIвысквша акIвпI дъадзанайхыз ауи амщтахь. Хибла йшгIалгвалашвахуазла, йчмазагIвыз лан дылхьпшуан ауи згIвачвгьа шлыдыз, дшгIахъымшвалуаш лымдыруата. ЙалкIгIата ауат асквшква рагIан акIвпI, йшылдырхуала, лбжьы тшангIахънатIы.
Герзмава Хибла
© melody.su
Согъвым амузыка училища апедагог Бумбуриди Жозефина лпны Герзмава Хибла ашвахIварала йапхъахауа апхьарасахIатква дырхъыстI. Асквш 1989 агIан Герзмава Москва аконсерватория дыцIалуата дахIврала архъвыхраква лкIытI. Араъа ауи йларыпхьагIвын РСФСР (Россия Совет Федерация Социалист Республика – аредакция ррытаразга) ауагIа рартистка Масленникова Ирина йгьи Россия апны гIатгара зму артистка Арефьева Евгения.

Данапхьуз йгIашIарышвта Хибла ашвахIварала адуней анкъвакъвраква дрылалуан. Апхъапхъа ауи гвы анлырт Италия акъала Буссето анкъвакъвра «Верди быжьква» апны йхпахауа агыларта анылкIы амщтахь акIвпI, уадыргIвана йгIвбахауа агылартаква лкIытI Римский-Корсаков йыхьызла Санкт-Петербург апны йгьи Франсиско Виньяс йыхьызла Барселона апны йакIвшуз анкъвакъвраква рпны.
Бумбуриди Жозефина
© apsnyteka.org
Масленникова Ирина
© kino-teatr.ru
Арефьева Евгения
© stanmus
Гвыргъьахъв ду лызпшуан ашвахIвагIв шIа асквш 1994 агIан Москва йакIвшуз Чайковский Пётр Илья йпа йыхьызла йакIвшуз Адуней анкъвакъвра апны. Сквшы 24 ахIа йыртамыз Герзмава Хибла анкъвакъвра апны йылхIватI аитальян композитор Россини йопера «Севиль цирюльник» йгIалхыз Розина лария йгьи аурышв композитор Римский-Корсаков Николай йопера «АсхьырчIвачIва» йгIалхыз АсхьырчIвачIва лария. Анкъвакъвра апны Герзмава Хибла лгIахъвмарра шIырпшыра змам гIаншара джьащахъвахатI, ажюригьи апхъала йынкъврымгуз ацIас гIандыршатI. Анкъвакъвра акIвшауищтара йапхъахауата Гран-при Хибла йылквнадыргатI, ауи апхъалагьи амщтахьгьи Гран-при датша заджвгьи йгьйыквдмыршватI. АшвахIвагIв лынхара-бзазара апны ари артшхъвага магIны ду азылбауата, датша закIы йапшымкIва даргвышхватI.
Герзмава Хибла
© Герзмава Хибла йылзыхътIу асайт
Асквш 1995 агIан Герзмава Хибла Станиславский К.С. йгьи Немирович-Данченко В.И. рыхьызква нкъвызгауа Москва амузыка театр дашвахIвагIв хъадахатI. УахьчIва йъагIадзазгьи йара ари аъанатIала араъа дынхитI. Датша театр щарда ддрайгвун, атеатр Дугьи рылата, ауаса лтеатр дазцIабыргта дгIанхатI. Ажурналистква данрынйауа атеатр лара лунагIва йашIлырпшитI йгьи кIьыдата йгIалылкIгIитI лыршIыйара бзазара апны ауи аунашвачпагIв Титель Александр йалацIара шдуу.
Герзмава Хибла
© jazzmap
Герзмава Хибла Мюзетта лтурасыла Джакомо Пуччини йопера «Богема» апны дгIахъвмаритI
© megabook
«Гофман йлокIква»
© Семёнова Лена, Станиславский К.С. йгьи Немирович-Данченко В.И. рыхьызква нкъвызгауа Москва амузыка театр
«Аопера. Аджаз. Аблюз»
© Черноус Олег, Станиславский К.С. йгьи Немирович-Данченко В.И. рыхьызква нкъвызгауа Москва амузыка театр
Хибла лара алирика рыцIа йлыквыргIапста йылпхьадзитI. Лрепертуар турас щардала йалапI, ауат йрылапI Глинка йопера «Руслан йгьи Людмила» апны Людмила лтурасы, Римский-Корсаков йопера «Ахьапщ арыбачкIвын» апны Шамахан апаштахI пхIвыс, Доницетти йопера «Абзибара адзы» апны Адина лтурасы, Верди й-«Тривиата» апны Виолетта лтурасы, Пуччина й-«Богема» апны Мими йгьи Мюзета ртурасква, Моцарт й-«Дон Жуан» апны донна Анна лтурасы, Пуччини й-«Турандот» апны Лю, Верди йопера «Симон Бокканегра» апны Амелия Гимальди ртурасква, датшагьи щарда. Араса йшаъугьи ашвахIвагIв лрепертуар дазсакъуата дадгылитI, зынгьи дгьгIахъвмаруам йлыквыргIапсымызшва йылбауа атурасквала.
Асквш 2001 агIан Герзмава Хибла Апсны апны йгIанлыршатI «Герзмава Хибла швгIалрайгвитI…» зхьзу афестиваль. Ауи ансисквша дахIврала йакIвшитI, агеографиягьи тшауацIнахтI. Асквш 2014 агIан афестиваль аконцертква Москва апны йакIвшатI, й-ХIV-хауа афестиваль Вена йтагылу Музикферайн асцена апны йгIахъыртIын Нью-Йорк йтагылу Карнеги-холлдза йгIамдатI, ауаъа йхъыргIвахтI. Й-XVI-хауа йгьи й-XVII-хауа афестивальква Швейцария Санкт-Моритц къала апны йакIвшатI. Афестиваль акIвшауищтара ауи йалан адуней музыка апны зыхьыз дута йбергьльу аршIыйагIвчва. Ауат йрыуапI Спиваков Владимир, Образцова Елена, Мацуев Денис, Абдразаков Ильдар, Дебора Браун, датшагьи щардагIвы. СквшкъомкI рурала тшйымпсахуата аконцертква акIвйыршун азъазарадыгIв Бэлза Святослав. Афестиваль Апсны амузыка бзибагIвчва йалкIгIу магIны ду азырбитI, йшпакIву ухIварыквын Герзмава Хибла ансисквша лцришта йгIалдитI йагъьу амузыкантква, йагъьу амузыка программа адылгалитI.
Афестиваль «Герзмава Хибла швгIалрайгвитI...» Апсыуа драма театр асцена апны, Согъвым, асквш 2017
© АгIвдза Наала
Хибла лыхьыз апсыуа бызшвала йгIаныцIитI «зылаква хьапщу», ацIбацIбагIвчвагьи щарда цIуата йлыпхьитI Россия «ахьапщ сопрано» – хIва. Асквш 2001 агIан ауи йагъьу ашвахIвагIвта дгIалыркIгIан йылквнадыргатI атеатр согIат «Хьапщ Орфей». Асквш 2006 агIан йгIалквнадыргатI ачIахIныгIва хьзы «Апсны ауагIа рартист», ауи йащтагIайуата – «Россия ауагIа рартист». Асквш 2010 агIан Герзмава Хибла Россия атеатр дуней апны зымгIва рацкIыс йхIагIу асогIат «Хьапщ маска» гIалыквшватI - Гаэтано Доницетти йспектакль «Лючия ди Ламмермур» апны Лючия лтурасыла лгIахъвмарща хвы аквырцIауата. Арежиссёр Шапиро Адольф ауи Станиславский К.С. йгьи Немирович-Данченко В.И. рыхьызква нкъвызгауа Москва амузыка театр асцена апны йанйыргылуаз Лючия лтурасыла йгIахъвмаруаш кандидатурата йымаз Герзмава Хибла заджвыкI лакIвын.
Асквш 2010 Герзмава Хибла лыршIыйара сквшква уыла йгIацIалуата йгIарылкIкIгIатI. «Хьапщ маска» йахъазымкIва ауи датшагьи гIвыртшхъвага дукI гIалыквшватI – Россия аопера согIат Casta Diva йгьи акультури азъазари рпны лгIатгараква йыргIарбагаз акъральыгIва йырчIвым йапхъахауа асогIат «Триумф».

Герзмава Хибла адунейла йагъьу амузыка театрква рсцена апны дгIахъвмаруан. Йапхъахауа гIвымакъраль театрта ауи лталант йаргъарыз Лондон йтагылу а-ПаштахI театр «Ковент-Гарден» акIвпI. Ауи асцена апны асквш 2008 агIан Герзмава Чайковский йопера «Онегин Евгений» гIадырбауата Татьяна лтурасыла дгIахъвмартI. Ари адебют ауи аъарала йгIалыдахIвын йащтагIайуаз асквш йара ари асцена апны Пуччини йспектакль «Богема» афыр Мими лтурасыла датагIахъвмархтI.
Асквш 2010 октябрь мыз агIан Хибла йапхъахауата Нью-Йорк аопера театр «Метрополитен-опера» асцена апны дгIахъвмартI – Оффенбах йыргылыз «Гофман йлокIква» апны Антония лпартия лхIвауата. ЙащтагIайуаз асквшква рурала арат атеатрква рпны апартия хъадаква лхIварныс ахъазла щардала ддрайгвауа йалагатI. Асквш 2015 агIан лцри театр - Станиславский К.С. йгьи Немирович-Данченко В.И. рыхьызква нкъвызгауа Москва амузыка театр амщтахь «Метрополитен-опера» асцена апны Герзмава лкомпакт-диск «Аурышв ашвахIвагIвчва рвокал абаркIыракви рроманскви» апрезентация акIвлыршатI йгьи Россия аопера ашвахIвагIвчва зымгIва драпхъата араъа дахIврала автограф-сессия адылгалтI. Герзмава Хибла дебют ъалымаз, дахIврала дъагIахъвмарыз асценаква йрыуапI Милан йтагылу аопера театр «Ла Скала», Вена акъральыгIва опера, Флоренция йтагылу атеатр «Комунале», Париж йтагылу Елисей рхъаква ртеатр, датшагьи щарда.
Асквш 2011 сентябрь мыз агIан Герзмава лыршIыйара Париж аргъаритI. Париж аопера апны ауи дебют злалымаз Моцарт йопера «Тит йгвчIагIвра» йалу Вителия лпартия акIвын.
Герзмава Хибла
© Герзмава Хибла йылзыхътIу асайт
Асквш 2012 агIан Оффенбах йопера «Гофман йлокIква» андыргылуаз Герзмава Хибла хтурасыкIла дгIахъвмарын ауи зкъару аквхъата ймачIдзу агIахъвмарыгIвчва рсатыр далалтI. Хибла луыжвгIанчIвиква йрыуата ауи апш лшара гIазырбаз анамыца опера ашвахIвагIв Дамрау Диана йылхъазыпI, ауыгьи Бавария опера асцена апны дара ауат атурасквала дгIахъвмартI.
Герзмава Хибла
© Герзмава Хибла йылзыхътIу асайт
ЙалкIгIата Герзмава Хибла лакIвпI йызквнадыргаз асквш 2014 февраль мыз агIан Сочи апны Агъын Олимпия хъвмарраква анхъыргIвахуаз ахъвыхI «АгIапын агIвоу» даквчIвата «Олимпия вальс» лхIварныс.
Герзмава Хибла
© Ваан Павел, Семенюк Леонид
Асквш 2014 агIан йгIаншищтара йахъыцIуа асквш 50 зыртлапIуз «Мелодия» фирма йцIыхъвахауа асквш 20 руацIа йапхъахауата аопера классика знархару адиск гIацIырщттI. Адиск анцIара йазалхта Россия АкъральыгIва филармония оркестр лзасуамцара Герзмава Хибла йылхIватI Моцарт, Беллини, Верди, Доницетти йгьи Россини рарияква.
Асквш 2016 лыртшхъвага къом йрылахIауата йатаркIвах «Хьапщ маска» лызгIанагтI - Станиславский К.С. йгьи Немирович-Данченко В.И. рыхьызква нкъвызгауа Москва амузыка театр асцена апны арежиссёр Титель Александр йыргылыз Керубини йспектакль «Медея» афыр Медея лтурасыла лгIахъвмарща хвы аквырцIауата. Медея лтурасы артистка швабыж йлылсыз атурасква йрыуапI. Йшаъула, Медея аргонавтква йгIарыквчважвауа апхъанчIви урым мифология йалу Колхида дапаштахI пхIапI. АпхъанчIви заман КолхидахIва йзпхьуз Апсны акIвын, датшата йухIвушызтын апхъанчIви урым мифология агIаншараква ъакIвшуз ашвахIвагIв лпсадгьыл апны акIвын, ауаса апхъанчIви заман агIан.
Л.Керубини йопера «Медея» «Герзмава Хибла швгIалрайгвитI..» фестиваль апны, Согъвым, асквш 2016
© Авидзба Наала
«Медея аспектакль апны чвгьара гIалныпщитI, ауаса дгьчвгьахагIвым. Ъахвтан квайчIва лшвызтIхIва, бампIагIва гIалнымпщуата – ду-ду тшгIалырбауата акIвпI Герзмава Хибла ауи лтурасыла дшгIахъвмарыз. Ауи л-Медея лпны йапхъахауа абжьы йгIашIарышвта амакъым рыцIа-рыцIа йаквыргъвгъвахауа йымгIвайситI, уадыргIвана агIвадыгь йагIвызата тшгIахънатIитI, алащцара утанахIвитI йпшдзадзу аколоратураква, удыргъаруамцара мчыта тшауацIырхитI, абыжьгьи зынла тшапсахитI, асцена апны йгIадмырбауа асабиква рщра апны йаннадзара афальцет йазцитI. Ауаса йгвынгIвырахитI лсабиква анылщра амщтахь Медея ларгьи штшылщхуаш. Бзибарадъа, азылахьрагIвацала дшзымбзазуш тшазылдыруата».
«Россия газет» аспектакль «Медея» йгIаквчважвауата
Й-XV-хуз аюбилей фестиваль «Герзмава Хибла швгIалрайгвитI...» акIвшауата ауи абзазара йалалыжьтI рахIа йхIаракIдзаз лгвала – Керубини йопера «Медея» аргылра. Лгвала ахъвдаквылщтра ахъазла Апсны йлыцгIалгтI лтеатр, атруппа шабгу, аргылчIв адекорацияква. Аопера Апсны акъала хъада адзтшпы апны йгIадырбун, ауаса ацIыхъвадза йнадырдзарныс гьрылымшатI. Йапхъахуз акт амщтахь зынла Согъвым йгIахъагылтI аквашуа мчдза. АгIахъвмарра Чанба йыхьыз нкъвызгауа Апсыуа драма театр асцена апны йнадырдзахра атахъхатI.
Асквш 2017 мартI мыз агIан Хибла йапхъахауата Милан атеатр «Ла Скала» апны дгIахъвмартI йхъаду атурасыла – Болейн Анна лтурасыла – йара араса йзхьзу Гаэтано Доницетти йопера апны. Мари-Луиз Бишофберже йлыргылыз аопера «Анна Болейн» апремьера «Ла Скала» апны йцIыхъвахауа асквш 35 руацIа йапхъахауата йгIадырбатI. Ауи апхъала йцIыхъвахауата асквш 1982 агIан ари аопера апны Анна лтурасыла «Ла Скала» асцена йгIаквылыз аопера ашвахIвагIв ду Монсератт Кабалье лакIвын.
ЙалкIгIата ашвахIвагIв бзи йылбитI аджаз музыка. Аконцертква рпны, афестивальква рпны Хибла щардала йылхIвитI аклассика ршIыйара джаз квпшырала йаныргIалта. Абари анархарала акIвпI йалкIгIата Герзмава Хибла дызларыцынхауа йбергьльу амузыкант Крамер Даниил, Окунь Яков йджаз трио, апианист Мацуев Денис, Америка йауу ашвахIвагIв Дебора Браун, йбергьльу аджазмен Гаранян Георгий, датшагьи щардагIвы. Аджаз музыка щардата йалапI ашвахIвагIв бзи дызбауа апшыгIвчва йыргвапхауа апрограмма «Аопера. Аджаз. Аблюз».

АшвахIвагIв лрепертуар йалапI ауагIа рашваквагьи. ЙджьащахъвапI, ауаса агIвымакъральква рпны ашвахIвагIв ауагIа напIасра ауырала йызлагIалыхIвауа йалкIгIата апсыуа ашваква дрыквгIацапахта йаталхIвахырныс акIвпI.
Герзмава Хибла Апсны йауу, талант зму ашвахIвагIв шIаква цхърагIара рзыгIанлыршитI. ЧкIвынргIа щардала йгIахъвмаритI йадылгалуа афестивальква рпны, щардала лара Хиблагьи ауат дрыцгIаквлитI асцена. Ауи цхърагIара ду дылрайдзитI Гагра къала йтагылу лцри музыка апхьарта, Согъвым йтагылу амузыка училища, Очамчыра йтагылу алицей-интернат. Йгьызным афестивальква рагIан йгIазыркIкIыз ахча Апсны акультура нхартаква ртахъыраква йанрыквылрыдзуаз.
Герзмава Хибла
© Герзмава Хибла йылзыхътIу асайт
Герзмава Хибла «хьырчIвачIва» – йапшым ажурналкви анахьанат агIацIщтракви бзи йырбауа дгIвычIвгIвыспI. ЩардагIвы аъапI ауи зымгIвалагьи бзи дырбауата, йылшIпшуата. Ларгьи йгьцIалкIуам амаль лымата амода штшапсахуа лгватра шазынарху, агIарбартаква дшцалауа. Ауи зымгIвалагьи швапха гIазхъылхуа турых зхъырхIвгIауа Мария Каллас лакIвпI.
«Ауи (Хибла – аредакция ррытаразга) Москва апны ахъаз йагъьу дгьсопраногIвацам, – астиль апны араъа иконата йырпхьадзауа дрыуазаджвыпI, ауагIа ауи йлыздзыргIвгIвацауата гьакIвым дшаъу, – ауралагьи зчгIвычаща гIальамат зынгIалдзауа апхIвыс пшдза дырбарныс ртахъыпI. VOGUE ахъазла сурат анылхъырхуа лхъатачIв стилистгьи длыцпI, йцIыхъвахауата йгIаншаз азкIкIраква йгIарылху Carolina Herrera йгьи Halston ръахвтанквала йырчву лшвындыкъварагьи лымазлитI. Нью-Йорк апны лъахвтанква рыуа азакIы анадзара абгата йщаквгылныс дащтата зуыс йазъазадзу Эррера лхъатала дгIалцхърагIатI. Анахьани бзи йылбауа аъахвтанкI Москва апны джьауапкIра ду зпщылаз концерткI апхъала гIвымшкI ахIа аъахымкIва Терехов Александр йылзидзахтI. Датшагьи ауи лъахвтанква зылрыдзахуа дрыуапI Назарян Вардуи. Хибла шIыцра щарда йыргIаджвыквцIагIву допера ашвахIвагIвыпI, ауи магIны ззылбауа лбжьы йгьахъазым, агIахъвмарща апшдзарагьи, аналькъвыт-нальмас тлапIаква ркIазкIазрагьи, асцена йангIалуа аныкъваща пшдзагьи, актёр ъазарагьи лгватра ду рзынархапI».
Vogue Russia ажурналист Ходнев Сергей

Атекст автор Капба Арифа, абильд-редактор – АгIвдза Наала, аредактор Солдатенкова Ольга, аредактор хъада – Лазба Амина