Moskova'da, Moskova Abhazya Diasporası'nın 60.yıldönümü kutlandı.
Moskova Abhazya Diasporası'nın (MAD) 60.yıldönümü kutlamaları 25 Mart tarihinde Moskova’da gerçekleşti. Soydaşlarımızın ilk birlik olması XIX.yüzyılın sonuna dayansa da, resmi tarih olarak 1958 kabul edilmekte.
"Abhazya Günleri" adıyla gerçekleştirilen bu etkinlik ve bir araya gelme geleneği büyük talep görmekte. Bu format tüm soydaşları resmi olmayan ama tören havasında geçen bir geceyle bir araya getirmekte. Bu da güzel tanışmalar, sohbetler, bilgi ve fikir alışverişi için çok güzel bir atmosfer hazırlamakta. 60.yıldönümü gecesi de geleneği bozmayarak aynen bu atmosfer de gerçekleşti.
Yıldönümü töreninin açılışı, tabii ki, diaspora tarihinde ismi büyük harflerle yazılacak olan – Moskova Soydaşlar Derneğinin ilk Başkanı Taras Şamba tarafından yapıldı. Anavatanda halkın hitap ettiği ismi ile “Abhazya Halkının Cumhurbaşkanı” geceye eli boş gelmemişti.
Taras Mironoviç Şamba, “Bu geceye çok iyi hazırlandım”, diyerek MAD yeni Başkanı Beslan Agrba’ya hazırlattığı“En iyi Şef” madalyasını vererek, güzel ve onurlu bir yaşam dileklerinde bulundu.
Şamba, konuşmasında birliğin çalışmalarının ilk yıllarını hatırlattı, birlik temsilcilerinin halka ait hiçbir şeyin "boşa gitmemesi" için verdikleri çabaları anlattı. Şamba, “Ben üniversite öğrencisi olduğum yıllarda bana Nestor Lakoba’nın XX.yüzyılın 20’li yıllarında Moskova da yaşayan soydaşlarımızı nasıl bir araya getirdiğini anlatırlardı.
Bunları dinlediğimde aklıma şu soru gelmişti: Peki biz niye Moskova’da bugün bunu gerçekleştirmiyor, bir dernek kurmuyoruz? İşte her şey böyle başlamıştı”, diye hatırladı.
Moskova diaspora derneğinin Mart ayında gerçekleştirdiği kutlamalara, Anavatanda ve diğer ülkelerde yaşayan Abhazların, Rusya ve diğer yabancı ülkelerden kültürel ve siyasi alandaki bir çok ismin davet edilmesi güzel bir gelenek haline gelmiştir.
MAD Başkanı Beslan Agrba bu sene gerçekleştirilen geceye Dünya Abaza Kongresi, Başkanı Musa Egzek’u davet etti.
Taras Şamba, Dünya Abaza Kongresinin varlığının değerini vurgulayarak, 54 ayrı ülkede yaşayan Abhaz Abaza diasporamız için yürütülmesi gereken çalışmaların önemine dikkat çekti.
Musa Egzek’a hazırlattığı “En Değerli İnsan” madalyasını takdim eden Şamba, “Abazalar ve Abhazlar, bir ulusun iki kanadıdır ve birlikte olmalıdır. Amacımız - uluslarımızı birleştirmek, ülkemizin özgür ve bağımsız olmasını sağlamaktı – başardık. Bayrağı Musa Egzek’a devrediyoruz”, diye konuştu.
Egzek, tüm katılımcılara teşekkür ederek, Moskova Abhaz Diasporasına başarı ve refah dileklerinde bulundu. Egzek Moskova diasporasının büyük başarılara imza atacağından hiç kuşkusu olmadığını sözlerine ekledi.
Gecede Musa Egzek’un yanı sıra, Türkiye Abhaz Dernekleri Federasyonu Başkanı Atanur Akusba da yer aldı. Abhaz toplulukların temsilcileri, Abhazya'nın kalkınması ve refahı için çabalarını birleştirmeye hazır olduklarını ifade ettikleri, ayrıca ekonomi, kültür, spor ve siyaset alanında daha fazla başarı elde edilmesi adına Abhazya diasporalarının tüm temsilcilerini birleşmeye çağırdıkları ortak bir bildiri yayınladılar.
Geleneksel olarak, diyasporadaki müzisyenler ve sanatçılar MAD gecelerinde sahne alıyorlar. Bu sene geceye katılanlar, bir dünya starı olan opera sanatçısı Hibla Gerzmava’yı dinleme şansını yakaladılar. Gerzmava, diasporada gerçekleştirilen her etkinliğe büyük bir zevkle katılıyor.
Sahneleri ile geceye renk katanlar arasında ayrıca Odissey Adjindjal, Saida Agrba, Tamara Voronova ve diasporada kurulan çocuk dans grubu “”Amtsabz” vardı.
MAD 60.yıldönümü kutlamalarına katılan onur konukları arasında Abhazya Devlet Başkanı Yardımcısı Vitaliy Gabnia da vardı. Gabnia, katılımcıları selamladıktan sonra Abhazya Devlet Başkanı Raul Hadjimba adına tebriklerini sundu.
Fikir birliği
MAD ekibini bugün - Abhazya diasporası ve Abhazya'nın bir bütün olarak pozitif imajını yaratma ve sürdürme konusunda çok başarılı olan enerjisi yüksek tutkulular diye adlandırabiliriz. Bugün, Diaspora sadece MAD üyelerini değil, aynı zamanda Abhazya vatandaşlarını da içeren birçok proje geliştirilmekte.
Örneğin, MAD’ın entelektüel oyunu "Ne? Nerede? Ne zaman?” MAD ekibinin de ötesine geçti, bugün Abhazya'dan da ekipler aktif olarak oyunda yer almakta ve MAD'ın desteği ile Moskova'ya gelmekte.
Her yıl Moskova diasporası, 1992-1993 Abhaz Ulusal Kuruluş Savaşı Zafer Bayramı vesilesiyle kutlama etkinlikleri düzenliyor.
Abhazya'dan öğrenim gören Moskova üniversiteleri birinci sınıf öğrencileriyle buluşmalar geleneksel hale geldi.
Bu buluşmalar gençlere: bu dev şehir de yalnız olmadıklarını ve diasporanın tam desteğine güvenebilecekleri hissini verebilmek için büyük önem taşımaktadır.
Diaspora, her yıl düzenlenen "Ölümsüz Tabur" etkinliğine katılıyor: Abhazların oluşturduğu topluluk, Abhazya’dan savaşanların - 1941-1945 Büyük Vatanseverlik Savaşı kahramanları ve katılımcılarının fotoğraflarını gururla taşıyor.
MAD web sitesinde, 1941-1945 Büyük Vatanseverlik Savaşı'nın ve 1992-1993 Abhazya Ulusal Kurtuluş Savaşı'nın kahramanlarının isimlerini içeren “Hatıra Defteri” oluşturuldu. Diaspora, Abhazya'nın "Aşana", "Kiaraz" ve diğerler birçok yardım vakfına düzenli olarak yardım sağlamaktadır. Çok önemli olan yeni projelerden biri de, "2025 yılına kadar Abhazya’nın Kalkınması için 25 Adım" isimli ekonomik programın finanse edilmesiydi.
Program, danışmanlık şirketi Strategy Partners Group tarafından geliştirildi ve Haziran 2018'de Abhazya'da tanıtıldı. MAD yönetimi, programın geliştirilmesinde uzmanlarla birlikte aktif rol aldı. Bu çalışma, diasporanın, Abhazya'nın ekonomik kalkınmasının daha kısa sürede gerçekleşebilmesi için ulusal bir stratejinin geliştirilebilmesinde önemli bir katkısıdır.
Diaspora tarihinden
Bundan on yıllar önce de bugün olduğu gibi, Rusya'daki Abhaz diasporasının sayısı en çok Moskova ve St. Petersburg kentlerinde yüksekti. Abhazya halkının Sovyetler Birliği'nin başkenti olan Moskova'ya en aktif yerleşiminin XX yüzyılın 20-30'lu yıllarında olduğu bilinmekte.
ASSCB Abhaz Merkez Komitesi Genel Sekreteri, efsanevi Abhaz lider Nestor Apollonoviç Lakoba da, Moskova'ya yaptığı sık ziyaretleri sırasında soydaşlarımızı bir araya getirmiş, sorunlarını dinlemiş ve birçok farklı sorunun çözümünde onlara yardım etmeye çalışmıştır. Toplantılar hem resmi hem de gayri resmi idi. "Abhazya Günleri" diye adlandırılan etkinliklere Nestor, Moskovalı arkadaşlarını da getirirdi. Bu etkinliklerden en çok akılda kalanı, Nestor ile arkadaşlık eden Lyubov Orlova’nın şarkıları ile katıldığı geceydi.
O dönemde Nestor Apollonoviç’in inisiyatifi ile Abhazyalı vatandaşlara üniversitelerde kontenjan ayrıldı. Başkentin çeşitli üniversitelerinde 150'den fazla öğrenci okutuldu.
O yıllarda, ilk resmi olmayan Abhaz Derneği Moskova'da açıldı. Dernek, Lakoba cinayeti ve diaspora mensuplarının kitlesel baskıları gibi korkunç tarihsel olayların yaşandığı döneme göğüs germek zorunda kalmıştı. Abhazların nerede olurlarsa olsunlar her zaman kalplerinde yanan ulusal özerklik ideolojisi bir kez daha ulaşılamaz olmuştu.
XX. yüzyılın 50'li yıllarında, bir kez daha Abhazyalı vatandaşlara üniversitelerde kontenjan ayrılmaya başlamıştı. Bu sayede Abhaz öğrenciler birliği olarak tekrar soydaşlarımız bir araya gelmiştir. Topluluğun tekrar birleşebilmesinin temelinde, Rusya ve Abhazya’nın sivil ve siyasi hayatında büyük rol sahibi olan, eski adıyla Uluslar arası Abaza Birliği şimdiki adıyla Dünya Abaza Kongresi İlk Başkanı Taras Şamba vardı. Abhaz asıllı soydaşlarımız bir araya gelme günü olarak 4 Mart’ı belirlediler.
Taras Şamba’nın hatıralarına göre o günlerde ona destek verenler arasında; Fatima Aşharua, Svetlana Şamba, Garri Kondjariya ve Vladimir Hişba vardı. Öğrenci sayıları git gide arttıkça derneğin faaliyetleri de yeni bir ivme kazanıyordu.
Taras Şamba'nın hatıralarına göre, 50’li yılların sonunda, Moskova Edebiyat Enstitüsüne genç yazarlar Aleksey Gogua ve Vladimir Ankvab’ın kabulü ile soydaşlar her ay Edebiyat Enstitüsü kampusunda toplanmaya başladı. Daha sonralarda onların yerini geleceğin yazarları, zamanın öğrencileri Muşni Lasuriya ve Cuma Ahuba aldılar.
Moskova Abhaz Derneklerinin resmi kuruluş tarihi olarak 1958 yılı kabul edilmektedir. Açılışından buyana birçok kez ismi değişse de faaliyetlerine ara vermeden varlığını sürdürebildiği tarihin başlangıcı olarak 1958 yılı kabul görmektedir.
Ve Aralık 1989'da Moskova'da Abhaz Kültür Derneği "Nartaa" kurulur. Derneğin Başkanı ise bugün Abhazya’nın Rusya Tam Yetkili Büyükelçisi olan İgor Ahba’dır. Yardımcı ise Yuriy Ançabadze. Derneğin kurucuları arasında Taras Şamba, rejisör Neli Eşba, yazar Fazil İskander, Abhazya dostları Bella Ahmadulina, Andrey Bitov, Rimma Kazakova, Boris Messerer vardı.
Dernek, “Alaşara” bülteninin yayınlanmasından, Müdireliğini ve öğretmenliğini İrina Basariya’nın yaptığı Moskova'da ki ilk Abhaz dili ve edebiyatı okulunun kuruluşu da dahil bir sürü etkinlik yürütmekteydi.
Fakat bir şey değişmedi: Özerklik fikri, Abhazların aklını, özellikle de Moskova derneği üyelerinin aklını hiç terk etmedi. “Nartaa” derneğinin ana görevi, anavatan dışında propaganda çalışmalarının yürütülmesini sağlamaktı.
Bu etkinlik, Abhazya'nın ilk Cumhurbaşkanı Vladislav Ardzınba’nın yürüttüğü büyük mücadelenin bir parçası oldu. 1992-1993 Abhazya Ulusal Kurtuluş Savaşı yıllarında, Moskova'daki Abhaz diasporasının iyi koordine edilmiş çalışmaları, savaşan Abhazya için büyük destek oldu. Merkezde çalışmalar aralıksız sürdürüldü: diaspora mensupları para toplayarak, anavatanlarına silah ve gıda yardımı yolladılar, mültecileri karşıladılar, yaralıları hastanelere götürdüler, aynı anda enformasyon savaşını yürüttüler.
Tanınmış yazar, vatansever Georgiy Gulia'nın evi, Vladislav Ardzınba ile Rus hükümetinin liderleri arasındaki gizli görüşmelerin ve toplantıların yapıldığı yer oldu.
Savaş, yurt dışındaki diaspora için birleştirici bir rol oynamış, diaspora ve Anavatan ilişkilerini en sıkı haline getirmişti.
2011 yılında Bölgesel Sivil Kuruluş "Moskova Abhaz Diasporası" (MAD) yasal olarak kayıt altına alınmıştır. Dernek Başkanlığına, işadamı ve hayırsever Beslan Rodrianoviç Agrba getirilmiştir.
Diasporanın hayatında böylelikle bir sayfa daha açılmıştır. Diaspora'nın deneyimli üyelerinin rehberliğinde genç üyeler, teknolojik ilerlemenin nimetlerinden de faydalanarak, diasporanın yaşamına çeşitlilik getirmişler ve farklı konularda soydaşlarımızla daha yakın etkileşim sağlayabilmek için anavatanımız ile ilişkilerin geliştirilmesinde daha fazla fırsat elde etmişlerdir.
girişa yada kayıt yapmalısınız.