Büyük ölçekli bir oyunun hikayesinin ikinci bölümünü   yayınlıyoruz "Iarban? Iaba? Ianba mı?” (“Ne? Nerede? Ne zaman?”), DAK’ın düzenlediği ve başlattığı büyük bir projenin başlangıcı oldu. 

Entelektüel oyun “Ne? Nerde? Ne zaman?” Abaza halkının tarihine ve etnografyasına adanmış bir şekilde gerçekleştirildi. Dünya Abaza Kongresi tarafından organize edildi ve yürütüldü.

Kazanan “Hyuston” oyuncuları oldu. Oyuna dört entelektüel takım katıldı bilgi kulübü “Dyune” “Teo-Ajanlar”, “Hyuston”, “Ne zaman David” ve “Beyaz Yaka”. 

OYUNUN TAM VERSİYONUNU “NE? NERDE? NE ZAMAN?” BURDA BAKABİLİRSİNİZ

Cevabı olması önemli” 

Örganizatörler tarafından düzenlenen oyun gereyi bütün dikkatler notlarda yazılı olması gereken doğru cevaplara yönlendi, doğru cevaplarıda sunucu okumak zorunda kaldı.

Fikrin yazarı Kadın Kolları Başkanı Geta Ardzınba bu konuda şunları söyledi, organizatörlerin maçtan önce belirli bir endişesi vardı takımlar doğru cevapları bilmeyebilir. “Bizim içn önemli olan, mümkün olduğunca Abaza halkın kültürü hakkında bilgi vermek ve o yüzden her soruya özel bilgilendirmeler hazırladık. Tanınmış uzmanlar bu sürece dahil oldular Abhaz bilim adamları Vyaçeslav Çikirba, Marina Bartsıts, Ruslan Gojba ve Abhazya'da bilinen gelenek sanatçısı Batal Japua ve demircilik ustası Timur Dzidzarya,” diye açıkladı Ardzınba.

Ancak, korkuların boşuna olduğunu ve takımlar tüm turları ilginç ve eğlenceli bir şekilde doğru cevap vererek oynamayı başardılar. Böylece en önemli misyon “Ne? Nerde? Ne zaman?”  – başarı ile sona erdi.

“Bir yanıtın olması bizim için çok önemliydi ve cevap mutlaka açıklanacakdı. Takımlardan memnunuz tartışma sürecinde aktif olarak yer aldılar, takımların iyi olduğu organizatörler için açıktı”  dedi Ardzınba.

Oyun bitti proje başladı

Oyuncuların zaten çok fazla deneyime sahip olmasına rağmen entelektüel oyunlara katılım, soru konuları “Ne? Nerde? Ne zaman?” onlar için tamamen yeniydi, ama altı ay önce takımlara çalışmalari için gerekli literatür sorular verildi ve iyi bir seviyede performans göstermelerine yardımcı oldu.

Geta Ardzınba, “Ne? Nerde? Ne zaman?”  devam edecek.

“Gelecek için planlarimiz var, gerçekleşmesi için umutla bekliyoruz. Oyun biçimi aynı olacak, ancak takımlar değişecek. Bir süru yeni fikirlerimiz var. Örneğin, bu projeye farklı ülkelerden Abhaz-Abaza diasporasının temsilcilerin katılmalarını çok isteriz.

 İlk oyun bitti ama büyük bir proje başladı” dedi Ardzınba.

Oyunla ilgili düşüncelerini paylaşan entelektüel yaratıcı kulüp başkanı “Dyune” Asya Sanosyan, şampiyonluk mücadelesinin çok zor oldugunu açıkladı”.

"Tutkuların yoğunluğu son dakikalara kadar devam etti" dedi. Kazanan takım ve katılan takımlar  için çok mutluyum. Biraz alışık olduğumuz oyunlardan farklıydı.  Umarım izleyiciler sadece takip etmekle ilgilenmezler, aynı zamanda oyuna da katılırlar. Böyle bir proje için  Kongre'ye teşekkür ederiz."

Oyunun hazırlık seviyesi ve idaresi büyük beğeni topladı Abhaz Devlet Genel Müdürü TV ve Radyo Şirketi Irina Agırba. Bu projede Abhaz televizyonu ana bilgi ortağı olarak hareket etti. 


“Biz biriz, beraberiz. Abhaz-Abaza gençliği ortak tarihini, geleneksel değerlerini teşvik eder. Küreselleşme okyanusunda erimeyeceğiz, hayatta kalacağız” - Projenin ana mesajlarını anlıyorum. Projeyi hemen kabul ettim ve meslektaşlarım da bu fikri iyi karşıladı. Dürüstçe soylemek istiyorum Kongre önümüze geçti daha önce buna benzer bir projemiz vardı ama başlamak için zamanımiz yoktu. Kongreye birlikte başardıgimiz için, - teşekkür etti Agırba.

Projeyi “eğitici ve gençlere" hitab oldugunu soyledi , izleyici kitleside ona gore arttı.

Dünya Abaza Kongresine teşekkürlerimi sunuyorum dedi Abhazya televizyonu gazeteci Amanda Ponya. 

“Bana verilen fırsat için çok teşekkür ediyorum. Bu proje benim için harika bir deneyimdi. Ben asla bu gibi programlar yapmadım. Soruları okudum ve endişelendim katılımcılar göründükleri gibi sorulara cevap verebilecekler mi? zor, ama endişelerim boşunaydı ", - dedi.

Zor ama ilginç. Sorular hakkında

Turlardan biri, dördüncüsü, video soruları içeriyordu, Abhaz-Abaza temsilcileri tarafından gönderildi Türkiye, Ürdün, Rusya, Suriye, Mısır’dan. İlk video sorusu St. Petersburg'dan gönderildi Dünya Abaza Kongresi Başkanı, devlet adamı ve halk figürü, başkan yardımcısı Karaçay-Çerkes Parlamentosu Musa Egzek.

Soru Abaza dilinde dile getirildi. Egzek ünlü Abaza şairi Kerim Mixtsenin Anavatan temasi olan "Sonbahar" şiirini dile getirdi.

Dördüncü tur sorulardan bir diğeri Suriye Arap Cumhuriyetinden Tümgenerali Valid Marşan Janset Kazanba’nın eşi tarafından gönderildi. Kazanba geniş sosyal aktiviteler içerisinde ve Suriye'deki savaşta hayatını kaybedenlerin Anma fonunu’da yonetiyor. 

Bir soru daha düğün geleneklerine dayanıyor gelin ve damadın arkadaşlarını düğüne cağırıyorlar ve davet edilen birisi Kafkasya’ya Antik Roma’dan geliyor.

Oyun sırasında çok değişik sorular üzerinden yöneldiler, Abaza halkın tarihi ile ilgili, efsaneler ile ilgili, sporla ilgili, Abhaz ve Abazalarin tarihi ile ilgili,halk müziği ve enstrümanlarla ilgili bir çok soru soruldu. 

Örneğin, turlardan birinde stüdyoya siyah bir kutu getirildi ve içinden halk enstrumanı “apxarsa” dedikleri müzik enstrumanı çıktı (anlamıda "ileriye gitmek isteyen"). Başka bir sorunun cevabı olarak “akamçı” çikti (anlamida kirbaç).

Müzikle ilgili bazı sorular “müzikliydi”. Stüdyoda bir melodi çalıyordu  ve takımlar hangi ulusal enstrümanı kullanarak çaldıklarını tahmin etmeleri gerekiyordu.

Sürprizler sadece kara kutulardan ibaret değil

Oyunun son altıncı turu, etnografya ile ilgili sorular soruldu, Abazalar ve Abhazlar’in eski gelenek ve görenekler hakkında sorular soruldu ve finalde en "lezzetli" oyun sorusu seslendirildi.

Geleneksel tatlı ikramlarla ilgılıydi soru abazin ahalilua-hılpa (helvadan yapılmış bir şapka şekle sahip olan yetişkinliğe ulaşan kızların başına takılan, oradan hılpa kelimesi de abazin dilinde “şapka” dır.) Eski günlerde Abazaşta'da sunulurdu yani bir düğünde özel misafirlere, bugün ise çocuğun ilk adım attığı törende servis edilmektedir ve cenazelerde.

Alilua-hılpa'da Abhazya’da yapılıyor ve adı Abhazya’da daha değişik ve takımlar Abazaca tatlının adını söylemeleri lazım. Ama kimse doğru cevabı bu kadar hızlı beklemiyordu.

Geleneksel Abaza kostümü giymiş bir kız (kostüm, proje yöneticisi Diana Ionova tarafından tasarlandı "Etnik moda tiyatrosu" Apsny ") Abhazya'da farklı adlandırılan tatlı ismini söyledi, Helva! 

En şaşırtıcı şey, tatlının nerede ortaya çıkmasıydı. Abaza kökenli olup Abhazya'ya Abazaştadan gelmesi! Alilua-hılpa, “Ne? Nerde? Ne zaman?”  Kadın Meclisleri koordinatörü tarafından Natela Jamakulova tarafından hazırlandı. Daha sonra Natela, geleneksel Abaza tatlıları projesini zevk ile aldığını itiraf etti. 

“Abaza ve Abhaz bir halktır. Buna rağmen, Abaza kültürü birçok yönden benzersiz ve özgündür.  Abhazya ne yazık ki Abaza mutfağına pek aşina değil. Bizden geleneksel abaza helvasını hazırlamamızı istediler memnuniyetle kabul ettik. Benzer etkinlikler birbirimizi daha iyi tanımamıza yardımcı oluyor, Ortaklığımızın benzersiz özelliklerini, zengin kültürümüzü tanımamıza yardımcı oluyor. Bu etkinliğin bir parçası olduğumuz için çok mutluyuz ”dedi koordinatör.

Sıcak kelimelerin zamanı

Birkaç saat oyun yoğun, citti ve rekabet içinde geçdi aynı zamanda akşam sıcak sözler ve tebrikler ile devam etti.

Dünya Abaza Kongresi Yönetici Sekreteri İnar Gitsba, katılımcılara "daha fazla zafer" diledi ve proje yazarı Geta Ardzınba yaptıkları ortak çalışmalar için Abhazya Devlet Televizyon ve Radyo Şirketine teşekkür etti.

“Bugün çok önemli bir projenin ilk oyunu oynandı. Dünya Abaza Kongresi  faaliyetleri çerçevesinde gerçekleştirilen entellektüel proje başlangıcın ilk adımını atmış bulunuyoruz. DAK ekibini tebrik ediyorum.”

Dünya Abaza Kongresi Yüksek Konseyi Başkanı Musa Egzek bize inandığı ve ve başarımızdan emin olduğu için teşekkür ediyoruz – dedi Ardzınba. Ayrıca projemizi seyirciler tarafından sevileceğinide dile getirdi.

Tüm takımlara entelektüel oyuna “Ne? Nerde? Ne zaman?” katıldıkları için diploma verildi  kazanan takıma ise büyük ödül-dönen kupa verildi özellikle genç bir tasarımcı tarafından proje için tasarlandı tasarımcı ise Arina Çkadua. Başka bir ödül ise uluslararası intelektüel oyun “Ne? Nerde? Ne zaman?” katılım sertifikası veriliyor ve oyunun Rusyada geçmesi planlanıyor.

Kazananlara – Mikrofon

Hyuston takımının kaptanı Said Tırkba, yorgun ama neşeli, bir şekilde tüm ekip adına şunları söyledi: oyundan son derece olumlu duygular aldık. "Yaptığınız iş için hepinize teşekkür ederim.  Yoğun bir mücadele verdik. Sonuna kadar liderlerik ünvanını almak için uğraştık biraz zorlandık ama sonunda çok iyi bir sonuç çıktı bir dizi doğru cevaplar topladık zafer kazanmak için bir araya geldik ve kazandık” – dedi.

En önemlisi, takımların aklında kalan soru "takımyıldız hakkındaydı". Bu beşinci turun son sorusuydu. Soru şuna benziyordu “Abhaz kozmogonisinde en parlak takımyıldızın yıldızına, bu takımyıldızın yıldızına Aşua iyatsa denir – yani Abazin yıldızı. İsmin etimolojisi Abhaz efsanelerinden kaynaklanmaktadır. Doğru cevabı veren tek takım “Hyuston” oldu.

Bu Canis Major (yani Büyük Köpek Takımyıldızı) takımyıldızı ve Sirius yıldızı (Efsaneye göre Abaza, Abhazya'dan Karaçay-Çerkesya’ya geçerken  Büyük Köpek Takımyıldızların arasında kaybolan (Şarpın) yıldızın yerine Siriusu kabul etti ve şafağı beklerken öbür yıldızların arasında onu da kaybetti ve uçurumdan düşerek öldü.

Yıldızın ismini gezginin anısına verdiler. “Bu soru bize ilham verdi  ve ondan sonra altıncı turun beş sorusunu da doğru yanıtladık", – dedi Hyuston ekibin kaptanı.

DAC teşekkür ediyor

“Ne? Nerde? Ne zaman?” projesini arkadaşlarının desteği olmadan gerçekleştirmek zor neyse ki Dünya Abaza Kongresinde çok var.

Kongre, Abhazya Devlet Müzesine şükranlarını sunuyor, bizlere sağladıkları etnografik malzeme için, Sohum devlet okuluna sağlanan müzik aletleri için, hücresel şirket "Aquafon" – Başkentte yerleştirmemize imkan sağladıkları “Ne? Nerde? Ne zaman" parkantlar için.

 Kongre, sosyal medyaya özel şükranlarını sunuyor, Abaza etnik grubunun tarihini temsil ettiği yöneticisi Mariana Karmovaya 6 tur sorularını hazırladığı için ayrıca teşekkür ediyor, elektronik arşivin tarihi fotoğrafların yöneticisi Raul Kobayia,  Devlet Orkestrası sanat yönetmeni Otar Hunsarya Denis'in adını taşıyan halk aletleri Aruhaa’ya - sağlanan müzik aletleri için, işkadını İrina Zarkua’ya oyun için bize verdiği aletler için, kar amacı gütmeyen kuruluşun “Alaşara’nın” özel bölüm yöneticisi Murat Mukova’ya bize Abazalar hakkında anlattğı tarihi bilgiler ve paylaştığı fotoğraflar için, kar amacı gütmeyen kuluşun kadın kolları yöneticisi halilua-hılpa için Karaçay-Çerkes Cumhuriyeti Natela Jamakulova’ya, "Etnik Moda Tiyatrosu Apsnı" projesinin yöneticisi Diana İonova’ya ve model Anastasya Ziba’ya oyuna katıldığı ve ulusul kostümlerini bizim ile paylaştığı için, çocuk koreografi "Uarada" stüdyosu’nun yöneticisi Timur Arguna, çocuk koreografisinin solisti Şamil Agumava’ya, yedi saatlik çekimin tamamı boyunca sunuculuk yapan Batal Japuaya, Vladimir Voubaya ve Hamida Savkuevaya çok teşekkür ederiz.
DAK ekibi Elena Kobahya’ya, Edem Kohonya’ya, Said Bobua’ya, Bella Adjieva’ya projeye kattıkları için çok teşekkür ederiz, çünkü onlarsız bu proje bu kadar parlak ve akılda kalıcı olmazdı.

Kongre, çekilen görüntüleri özenle iki aydan fazla düzenlediği için  Esma Kvisinya’ya ayrıca çok teşekkür ederiz. Kuşkusuz “Ne? Nerde? Ne zaman?”  projenin sunumunda önemli bir rol oynamıştır.

Kongre ayrıca video soruları gönderen, Janset Kazanba (Suriye), Ahmet Hapat (Türkiye), Inala Geçba (Ürdün) ve Jehad Abaza’ (Mısır)  çok teşekkür ediyor.

Not:

“Ne? Nerde? Ne zaman?” - bu sadece heyecan verici bir proje değil, bu aylarca zahmet vediğimiz bir proje değil, hem katılımcılar hemde organizatörler için ilginç verici bir projeydi.  Bu aynı zamanda harika bir dizi duygulardı, heyecan, neşe ve gururdu!

“Ne? Nerde? Ne zaman?”  – Abhaz Devlet Televiziyonun’da ve Dünya Abaza Kongresi sitesinde seyredebileceğiniz benzersiz bir projedir.