Geleneksel Abhaz ve Abaza halk oyuncakları sergisi, Suhum'da, Abhazya Devlet Müzesinde sergilendi.
Said Barganciya
Geleneksel Abhaz ve Abaza halk oyuncakları sergisi, 8 Mayıs Çarşamba günü, Abhazya Devlet Müzesinde açıldı.
Devlet Müzesi'nin Eski ve Orta Çağ Tarihi bölümünün başkanı olan koleksiyoncu Diana Ahba, 18 yıldan fazla bir süredir Abhaz ve Abaza ulusunun geleneksel oyuncaklarının tarihi ile ilgilenmekte. Ahba, yıllarca süren çalışmaları sayesinde geleneksel oyuncak üretimi hakkında önemli bilgileri korumayı ve sergiyi düzenlemeyi başarmış.
Diana Ahba, “Küçükken farklı birçok oyuncakla oynardık. Çoğunlukla fabrikasyon oyuncaklar ve en çokta bebeklerle oynardık. Fakat bazen annem ve büyükannem bana bebeklerin nasıl yapıldığını gösterirlerdi. Bu çok eskilerden gelen bebeklerin çok hoşuma gittiğini hatırlıyorum. Belki de eski oyuncakları toplayarak sergi açma fikrimde buradan geliyordur”, diyor.
Koleksiyoncu bilgi ve bebekleri toplayarak üzerinde çalışmaya 2001 yılında başlamış. İlk başta sadece 25 bebek varmış.
Ahba, “Çok fazla zaman kaybettiğimizi fark ettim ve eğer Abhaz geleneksel oyuncaklarının üretilmesi alanındaki bilgilerin incelenmesi ve yeniden kazanılması için acilen çalışmaya başlamazsak, böyle değerli materyalleri yitireceğiz. Ailelerimizin, dedelerimizin, büyükannelerimizin oynadığı oyuncakları topladım”, diye anlatıyor.
Diana Ahba, araştırma sürecinde, çoğu artık hayatta olmayan 70 ila 96 yaşları arasındaki farklı insanlarla bir araya gelmiş ve Abhazya'nın ulusal bebeklerinin nasıl göründüğünü hatırlayan, Abhazya'nın farklı bölgelerinden bilirkişiler bulmayı başarmış. Dahası, koleksiyoncunun isteği üzerine köylüler bebekleri neşeyle ve hassasiyetle, tekrar dikmişler.
Çalışması boyunca Diana Ahba, kız ve erkek çocuklar için geleneksel oyuncaklarının incelenmesine ve restorasyonuna yönelik birkaç proje gerçekleştirmiş. Böylece, Ahba'nın geleneksel Abhaz oyuncaklarından oluşan koleksiyonu St. Petersburg Oyuncak Müzesi'nde sergilenir. Sergi, 2007 yılında Abhazya Cumhuriyeti Bakanlar Kurulu ve Devlet Müzesi'nin desteğiyle gerçekleşmiştir.
Zanaatkârların çocuklara ulusal oyuncakları yapmayı öğrettiği bir başka proje, Toplum Geliştirme Fonu “Amşra” tarafından desteklendi. Diana Ahba, “Abhaz -Abaza halk oyuncaklarını inceleme ve yapma” adlı projesi çerçevesinde “Alaşara” vakfı ile yakın işbirliği yaptı.
Diana Ahba, “İlgi çekici Abaza halk oyuncakları ortaya çıkarıldı, geleneksel Abaza oyuncaklarının incelenmesi üzerine bir makale yazıldı ve 2017 yılında Suhum'da “Geleneksel Abhaz -Abaza oyuncakları” başlıklı bir sergi düzenlendi”, diye anlatıyor.
Bugün, koleksiyoncu araştırma çalışmalarına devam ediyor, saha malzemelerini topluyor, Abhazya'nın farklı bölgelerinde çocuklukta oyuncak yapan zanaatkarlarla buluşuyor.
Ahba, “Bu güzel oyuncaklar için, başkent Suhum da büyük bir oda ayarlanarak küçük bir Abhazya geleneksel oyuncaklar müzesi düzenlenebilir. Şehir belediye başkanıyla (2015'ten itibaren Büyükşehir Belediye Başkanı Adgur Haraziya) konuştum, çok ilgisini çekti, bu konuyu düşüneceğine söz verdi. Bunun hem Abhazya sakinlerinin hem de ülkenin konuklarının ilgisini çekeceğinden eminim, çünkü oyuncakların tarihi, yüzyıllar boyunca ulusal Abhaz oyuncaklarının eşsiz geleneklerinden geçen halk kültürünün bir parçasıdır”.
Geleneksel oyuncakların sergilendiği sergi, Suhum'un konukları ve sakinleri arasında gerçektende büyük ilgi uyandırdı.isminin İrina olduğunu öğrendiğimiz sergi ziyaretçisi, bu serginin arkasında büyük bir çalışma olduğu görülebiliyor, çünkü “eski Abhaz ve Abaza oyuncakları hakkında çok fazla bilgi taşıyıcısı yok” diyor.
İrina, “Halkın tarihi için çok önemli olan bilgilerin yeniden oluşturulmasını sağlayan proje sahibinin önünde saygıyla eğiliyorum. Elbette sergi geniş kapsamı ile de etkiliyor. Atalarımızın oyuncak yaptıkları malzemelerin yanı sıra bu kadar çeşidin olması da benim için çok şaşırtıcıydı. Malzemelerin, genellikle o dönemi karakterize eden çevre dostu malzemeler olmasının önemli olduğunu görebiliyorum. Sanki dedelerimizin çocukluk dünyasına bakıyormuşuz hissini yaşadım”, diye paylaşıyor.
Geleneksel Abhaz ve Abaza oyuncakları sergisi 10 Mayıs'a kadar sürecek. İsteyen herkes sergiyi ziyaret edebilir.
girişa yada kayıt yapmalısınız.