DAK muhabirimiz, Krasny Vostok’un eski Abaza köyünde gerçekleştirdiği fidan dikim etkinliğine katılarak, köyün tekrar canlanışına kendi gözleriyle şahit oldu.
Asta Ardzınba
Krasny Vostok köyü Karaçay Çerkesk de Kuma sahilinde yer almakta. Üç binden fazla insanın yaşadığı köyün Abazaca ismi ise – Gumlokt diye geçmekte. Köyün bir diğer özelliği ise ülkedeki diğer Abaza köyleri ve bölgelerinden hayli uzakta olması – ülkenin başkentine 53 kilometre, turistik şehir Kislovodsk’a ise 44 kilometre mesafede bulunmakta.
«İyilik» etkinliği
Köyün merkezinde bulunan spor kompleksinin bahçesi sabahın erken saatlerinden itibaren kalabalıktı. Bugün burada köyün sakinleri ve «Alaşara» derneği temsilcileri tam kırk adet mazı fidanını ekmek için bir araya geldiler.
Hiç kimse boş durmuyordu: gençler kamyondan fidanlar için gerekli toprağı boşaltıyor, yetişkin erkekler toprak kazıyor, genç kızlarda mazı fidanlarını dikiyorlardı.
Krasny Vostok ekolojik etkinliği, «Alaşara» derneğinin «Kendi soyağacını dik» adlı büyük çaplı projesinin bir parçası. Proje yaratıcılarının sözleri ile amaçlanılan; köy ve bölge sakinlerinin yeşil alanların çoğalmasına destek vermesini teşvik etmek.
«Alaşara» temsilcisi Madina Egzek, «Biz insanlara çevrelerini güzelleştirebilmeleri için yardım etmek istiyoruz. Bu zor bir şey değil, sadece bir yerden başlamak gerekiyor. İnsanların çevreye ve vatanlarına karşı sevgi ve saygılı olmalarını hatırlatmaya çalışıyoruz», dedi.
Kovalar oyuncak–su gerçek
Krasny Vostok da büyükten küçüğe herkes fidan dikiminde yer aldı desek inanın abartmış olmayız. Küçük çocuklar bile bugün bu etkinliğe seyirci kalmadılar. Bölgenin kreşinden gelen çocukların yanında kendi teçhizatları da vardı – oyuncak kova ve küreklerini unutmamışlardı. Çocuklar fidanların dibine toprak döküp kovalarıyla onlara su taşıdılar.
Kreşin Müdür Yardımcısı İrina Çukova, bu küçük etkinliğin çocuklar için büyük bir iş – başarı olduğunu ifade etti.
Çukova, «Yaptıklarının iyi bir iş olduğunu çok iyi anlıyorlar. Belki de sonrasında eve gidip, «haydi bizde ağaç ekelim!» diyecekler. Ufak-ufak bahçeler, parklar ağaçlandıracaklar. Küçük bir fidana hayat verdiklerini, ona bakmaları, ilgilenmeleri gerektiğini öğrenecekler», diye sözlerini sürdürdü.
Spor alanındaki başarılar
Yaratıcı, sağlıklı yaşam tarzında, fiziksel gelişim ruhu içinde – köylüler genç neslin yetiştirilmesinde bu yaklaşımı doğru bulmakta. Çok yönlü spor salonu da bu yaklaşımın göstergelerinden birisi olsa gerek. Çağdaş ekipmanlarla donatılmış olan spor sarayı, bu köyün insanı olan, Uluslararası Abhaz-Abaza Ulusu Birliği «Alaşara” Başkanı Musa Egzek’un hediyesi. Spor kompleksi, bölge yönetiminin de desteği ile yarı özel yarı devlet destekli bir şekilde hayata geçirildi. 2018 yılı Şubat ayında, kompleksin açılışına katılan Karaçay Çerkesk Cumhuriyeti Devlet Başkanı Raşid Temrezov, Musa Egzek’a en yüksek devlet nişanı «Karaçay Çerkesk Devleti Emekçisi» madalyasını takdim etmişti.
Açıldığı o günden beri spor kompleksi «Alaşara” köylülerin gurur kaynağı olmayı sürdürüyor. Burada; boks, karate, güreş gibi farklı spor alanlarında çalışmalar yapılıyor. Komplekste
koreografi ve antrenman salonları bulunmakta. Yerli antrenörler ve yabancı uzmanlar birlikte çalışmakta. Örneğin; boks antrenörü Krasny Vostok’a Sankt-Petersburg’dan kontratlı olarak getirtildi ve gençleri ülke şampiyonasına hazırlıyor.
Krasny Vostok ile ilgili ayrıntılar
Bu bölgede, literatür Abazacayı Krasny Vostok lehçesi ile konuşan Abazalar alt etnik adı ile Tapantaa yaşamakta. Onlardan bahsederken genelde, yerel lehçede çok fazla ‘üflemeli ses’ olduğunu belirtmek için, «ıslık çalıyorlar» tabiri kullanılıyor.
Eskilerden gelen bilgiye göre, bu köyde yaşayanların ataları - Abhazya’nın yüksek dağlık köyü Pshuı’dan göç etmişlerdi. Anlatılanlara göre, Pshuı’dan çıkan atalarımız birkaç kere göç ettikten sonra, en sonunda burada yerleşik düzene geçmeye karar vermişlerdi.
Köyün Abazaca ismi Gumlokt, Rusçada Kumsko-Loovskiy yani «Kum nehri kıyısındaki Loov köyü» anlamına gelmekte. Loov – Abaza kraliyet soyudur. Tamda bu nedenle - kraliyet soyunu hatırlattığı için köyün ismi Sovyetler döneminde, 1925 yılında Krasny Vostok olarak değiştirilmiştir. 2004 yılında Krasny Vostok köy statüsüne alınmıştır.
Rönesans ya da «Doğu usulü» yenilenme
İlginç bir şekilde Krasny Vostok’un iç bölgelerinde sık-sık turistlerle karşılaşabilirsiniz. Bunun bşlıca nedenlerinden birisi burada Narzan kaynaklarının bulunması, bir diğeri ise köyün konum olarak çok güzel yerde (Çerkesk’i Kislovodks’a bağlayan federal otoyol kıyısında) bulunması. Köy merkezinde bulunan küçük park, Krasny Vostok gençlerinin ve buraya şifalı su almaya gelen turistlerin buluşma noktası.
Köy son yıllarda gitgide geliştirilmekte. Park, spor kompleksi derken şimdi bunlara birde yeşil alan eklendi. Ekolojik etkinlik projesine katılan, Krasny Vostok sakini, ülke çapında tanınmış Abaza gazeteci Rubin Bidov da bu konuya dikkat çekiyor. DAK muhabirimiz ile söyleşi yapan Bidov, köyün son zamanlarda gözle görülür bir şekilde ilerleme kaydettiğini, bunda en büyük payında Abaza sivil toplum kuruluşlarına ait olduğunu belirtiyor.
Bidov, «İnsanların olumlu düşünceleri ve yapabileceklerine inancı arttı. En önemlisi de diğer köyler için olumlu örnek oluşturuyor olmamız», diye vurguladı.
Gerçekleşen tüm güzellikler ve başarılar şüphesiz yüzümüzü güldürmeyi başarıyor. Sanırım, Krasny Vostok bir Rönesans yaşıyor ve Karaçay Çerkesk Cumhuriyetinin en gözde köylerinden biri olması için güzel bir potansiyele sahip desek yanılmış olmayız.
girişa yada kayıt yapmalısınız.