Dünya Abaza Kongresi Eğitim, Sosyal Faaliyet ve Sağlık bölümü (ESFS), Abhazya Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı'nın desteğiyle köy kesimdeki okul çocuklarının tıbbi muayenesi için yeni bir proje başlattı.

Okul çocuklarının tıbbi muayenesi için doktorların ilk gezisi Tkuarçal ilçesi Bedia du köyünde gerçekleştirildi. Muayene iki aşamada gerçekleşti: Birinci gün Bedia Ortaokulu öğrencileri genel tahlil ve şeker seviyesi için kan bağışında bulundular, ikinci gün ise mevcut test sonuçları ile muayene edildiler.

Öğrenciler, Abhazya Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı pediatri baş uzmanı Esma Gunia, yetişkin nöroloji uzmanı, ultrason uzmanı, “Alba-Med” tıp merkezi yöneticisi Albina Hodjava, merkezin hemşireleri İlona Barkalaya ve Emma Kakubava tarafından muayene edildi, göz doktoru Fatima Sanguliya, radyolog Aslan Berzenia ve kulak burun boğaz uzmanı Lana Eşba. Kan testleri “MedLife” laboratuvarı tarafından yapılmıştır.

DAK Eğitim, Sosyal Faaliyet ve Sağlık bölümü (ESFS DAK) yöneticisi İzolda Hagba, profilaktik tıbbi muayene projesinin neden özellikle köy okullardaki çocuklar için yürütüldüğünden bahsetti.

"Çoğu hastalığın erken teşhisi, başarılı tedavinin anahtarıdır. Covid pandemisi bildiğiniz gibi insanların ve özellikle çocukların sağlığını önemli ölçüde etkiledi. DAK'ın klinik muayene projesi, köylerde yaşayan okul çağındaki çocuklara yönelik bir anketle başladı. Projeyi planlarken, Abhazya'daki büyük sağlık kurumlarının çoğunlukla şehirlerde bulunması gerçeğinden yola çıktık, bu da birçok köyde yaşayanların tıbbi hizmetlere erişimini önemli ölçüde sınırlıyor. Açıkçası, bu nedenle kırsal kesimde yaşayan insanlar, özellikle de yoksullar ya doktora gitmeyi erteliyor ya da hiç tıbbi yardım almıyor” dedi.

Ona göre DAK, bu projeyle Abhazya Cumhuriyeti Sağlık Bakanı Eduard Butba'ya başvurdu. Bakan girişimi çok takdir etti ve destek sağlamaya karar verdi.

“Anlaşmamıza göre, Sağlık Bakanlığı teknik destek sağlıyor ve doktorlardan ekipler oluşturuyor, DAK ise projenin organizasyonel sorunlarını ve tüm mali giderlerini çözme sorumluluğunu üstlendi. Tıbbi muayenenin tüm aşamalarının hazırlanmasındaki danışmanlık yardımları için Bakan Yardımcısı Saida Delba ve çocuk doktoru Esme Gunia'ya minnettarız. Projemizin önemine güveniyoruz, vatandaşlarımız ve devlet için iyi bir yardım olacağını biliyoruz. Bugün çocuklarımızın sağlığına yönelik endişe, yarının milletinin sağlığının garantisidir” dedi Hagba.

Çocuk Doktoru Esma Gunia, DAK ve Abhazya Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı'nın bu yönde ortak çalışmasının düzenlenmesinin önemine dikkat çekti.

“DAK temsilcileri, Abhazya Sağlık Bakanlığı'na, kırsal kesimdeki okul çocuklarının tıbbi muayenelerinin yapılması olasılığına ilişkin bir teklifle başvurdu. Böyle bir projenin düzenlenmesinin ve uygulanmasının hayati önem taşıdığına inanıyorum. İlk gezi sırasında 50'den fazla çocuk doktorlar tarafından muayene edildi. Gelecekte, Abhazya'nın diğer köylerinde ve okul çağındaki çocuklarda önleyici muayeneler yapmayı ve sağlık sorunlarını tespit ederek vatandaşları düzenli tıbbi muayenelerin gerekliliği konusunda bilgilendirmeyi planlıyoruz” dedi.

ESFS DAK çalışanı Naur Hişba'ya göre, okul çağındaki çocuk nüfusun tıbbi muayenesi, DAK'ın en büyük ve en pahalı projelerinden biridir.

“Şimdi, Bedia köyüne yapılan başarılı bir gezi deneyimini niteliksel olarak ölçeklendirmemiz gerekiyor. Ayda en az iki köye gitmeyi ve yıl sonuna kadar yaklaşık 1000 okul öğrencisinin tıbbi muayenesini yapmayı planlıyoruz. Bugün Abhazya'da 10.000'den fazla çocuğun eğitim gördüğü 111 köy okulu var” dedi.

Önümüzdeki çalışmanın etkileyici kapsamına ve Kongre'nin projeyi ortak finanse etmek veya başka bir şekilde desteklemek için ortaklıklar aramaya istekli olduğuna dikkat çekti.

“Örneğin, MedLife Sohum laboratuvarı yöneticisi Larisa Ahuba'nın girişimiyle, kan testlerinin maliyetini önemli ölçüde azaltmak mümkün oldu ve ayrıca herhangi bir öğrencinin kanını daha hızlı bir şekilde ek olarak inceleme olasılığını açtı. ALBAMED Gagra tıp merkezi, uzmanlarla büyük destek sağlayan ve her çocuk için başlangıçta planlanan araştırma derinliğini genişleten ekipman sağladı ve çalışmamıza katıldı. Ayrıca, tıp merkezi müdürü Albina Hodjava'nın kişisel bağlantıları sayesinde, çocukların kardiyogramları, merkezinin işbirliği yaptığı Moskova'dan uzmanlar tarafından ücretsiz olarak bakıldı” dedi.

Çocuk ve yetişkin nöroloğu Albina Hodjava, Bedia ortaokulu öğrencilerinin tıbbi muayenelerinin sonuçlarını özetledi.

“Bugün ilk kez DAK ile birlikte, kapsamlı bir tıbbi muayene yapmak için uzak köy okullardaki öğrencilerin tıbbi muayenesine gittik. ALBAMED Tıp Merkezi hemşireleri ile birlikte, Bedia ortaokulu öğrencileri için Moskova kardiyofizyologlarından bir transkript ile bir elektrokardiyogram yaptık, ayrıca brakiyosefalik arter damarlarının (boyun ve beyin damarları) ultrason taraması yapıldı. Bir pediatrik nörolog ile daha fazla konsültasyon, EKG ve florografi yapıldı” dedi.

Nörolog, özellikle ilkokul öğrencilerinde neredeyse tüm okul çocuklarında nörolojik semptomların tespit edildiğini kaydetti.

"İncelenen hemen hemen her çocukta küçük bir nörolojik eksiklik vardı. Alt sınıflarda, konuşma gelişimindeki gecikmenin ihlali ortaya çıktı. Bu tür semptomların tanımlanması okul çağından önce yapılmalıdır. Proje sayesinde gelişim geriliği problemlerini teşhis etme ve bu çocuklara tedavi konusunda daha fazla yardımcı olma fırsatı buluyoruz. Bu tür çocuklar için bireysel bir terapi seçimi yapılacak ve ardından 14 yaşın altındaki çocuklara yardım edilecek” dedi.

Bedia du İya Meladze köyündeki ortaokul müdürü, projeyi düzenleyenlere ve çocukların muayenesinden sorumlu doktor ekibine şükranlarını dile getirdi.

“Bugün DAK temsilcileri ve Sağlık Bakanlığı doktorlarından oluşan bir heyet okulumuzu ziyaret etti. Tıbbi muayene projesinin tüm düzenleyicilerine çok minnettarız. Köyümüzün birçok sakini sık sık muayene yapma imkanına sahip değil. Okul çocuklarına bir sürü test yapıldı, pratisyen hekim, KBB doktoru, göz doktoru tarafından muayene edildiler, röntgen, ultrason ve florografi yaptılar. Ebeveynler, doktorlara danışma fırsatı buldu. İncelenenlerden bazılarının tıbbi kayıtlarına geçildi” dedi.

Tıbbi muayene projesi, şehirlerde bulunan tıp merkezlerinden uzakta yaşayan köy okullardaki öğrencilere nitelikli tıbbi bakım sağlamayı amaçlamaktadır. Proje organizatörleri, 2023 yılı sonuna kadar kırsal okullarda 1.000'den fazla öğrenciye tıbbi muayene yapmayı planlıyor.