Bilim adamı Vyaçeslav Çirikba'nın “Abhazya ve diğer ülkelerin coğrafi isimleri sözlüğü” kitabının tanıtımı Dünya Abaza Kongresi'nin basın merkezinde yapıldı.
Profesör, Filoloji Doktoru, Abhazya Cumhuriyeti Başkanı altında Stratejik Araştırmalar Merkezi Direktörü, DAK Yüksek Konseyi üyesi Vyaçeslav Çirikba “Abhazya ve diğer ülkelerin coğrafi adları sözlüğü”nün bilimsel çalışmalarının sunumu 24 Ağustos'ta Kongre ofisinin basın merkezinde basın toplantısı formatında gerçekleştirildi.
Basın toplantısının moderatörlüğünü DAK Enformasyon Departmanı başkanı ve yazı işleri müdürü Amina Lazba, konukları ve gazetecileri yeni yayınlanan bilimsel çalışma ve başkanlığın kompozisyonu ile tanıştırdı: sunulan kitabın yazarı , Vyaçeslav Çirikba ve eleştirmeni, Filoloji Doktoru, Abhazya Bilimler Akademisi Akademisyeni, Valentin Kogoniya.
Vyaçeslav Çirikba, kitap derleme çalışmalarının bir buçuk yıl sürdüğünü ve Abhazya'nın Abhazca-Rusça-İngilizce ve Rusça-Abhazca-İngilizce Abhazya coğrafi adları sözlüğünün ilk deneyimi olduğunu söyledi. Kitapta ayrıca yabancı ülkelerin coğrafi isimlerinin bir Rusça-Abhazca sözlüğü, kısa bir Rusça-Abhazca coğrafi terimler sözlüğü ve bir Rusça-Abhazca etnonimler sözlüğü bulunduğunu kaydetti.
Kitabın yazarına göre sözlüğün amacı, ülkenin coğrafi nesnelerinin adlarının Abhaz edebi dilinde yazılışını ve bilimsel temelli transkripsiyon kurallarına uygun olarak Rusça ve İngilizce olarak tam olarak iletilmesini sağlamaktı.
“Abhazya haritalarında onomastiği ve yol işaretlerinde yer adlarını doğru bir şekilde belirtmenin çok önemli olduğunu düşünüyorum. Çünkü Abhazya'nın yollarında ilerlerken yanlış transkripsiyon kullanımında tutarsızlık görüyoruz. Abhazca telaffuza maksimum yakınlık dikkate alınarak, bilimsel temelli Abhaz adlarının belirtilmesi gerekir. Örneğin, Rusça transkripsiyonda “ы” harfi varsa, neden “Эшыра” köyünün adını “Эшера” olarak veya “Кудры” için “Кодор” ve benzerlerini değiştirip çarpıtıyorsunuz. Bu tür kelimelerin Abhazca telaffuzunu korurken, Rusça ve İngilizce transkripsiyonda telaffuz edilmesi kolaydır” dedi Çirikba.
Sözlüğe kaynak olarak, kitabının eleştirmenlerinden biri olan akademisyen, filoloji bilimleri doktoru Valery Kvarçiya'nin bilimsel çalışmaları, bilim adamları Huhut Bgajba ve Taras Gitsba'nın eserleri ve Abhazya'nın farklı dergilerde yayınlanan coğrafi haritaları olduğunu kaydetti.
Sözlüğü derlemek için malzeme toplarken, son 30 yılda Abhazya'nın coğrafi haritasında meydana gelen tüm değişiklikler dikkate alındı. Kitap, Abhazya'nın coğrafi nesnelerinin yeniden adlandırılması ve Cumhuriyetin coğrafi isimlerinin modern terminolojisinin oluşumunun karmaşık tarihini gösteren Sovyet sonrası dönemlerin bir dizi belgesini içeriyor.
Sözlük yorumcusu akademisyen, filolojik bilimler doktoru Valentin Kogonia, gazetecilere ve konuklara kitabın filolojik açıdan değerini anlattı.
“Bu kitap üç dilde derlenmiştir. Bu gerçek onu şimdiden tarihi bir kitap haline getiriyor. Yazarın kusursuz çalışması, bir inceleme yazma ilhamına katkıda bulundu. Yazara yapılan çalışma ve toplanan paha biçilmez materyal için minnettarım. Bu, başta filologlar-çevirmenler, tarihçiler, coğrafyacılar ve haritacılar olmak üzere çok çeşitli uzmanlar için paha biçilmez bir sözlüktür. Böyle bir eseri yayınlama fırsatı verdiği için Musa Eqzek’e özel şükranlarımı sunuyorum” dedi.
Kogonia, kitabın ülkelerin adlarının, başkentlerinin ve en büyük coğrafi nesnelerin tek bir Abhazca yazılışını oluşturan bir referans materyali olarak büyük değere sahip olduğuna inanıyor. Sözlükte ülkelerin isimlerinin aksanla verildiğini ve kısa versiyonlarının verildiğini kaydetti.
Böyle bir “sözlük derlemek için ince bir yaklaşım, coğrafyacıların, tarihçilerin ve onomastik ve toponymi ile ilişkilendirilecek herkesin işini mümkün olduğunca basitleştirir.”
Sunuma katılan Dünya Abaza Kongresi Genelkurmay Başkanı Kan Tania, kitabın yayınlanmasının Kongre'nin St. Petersburg'daki ofisinde büyük bir coşkuyla karşılandığını söyledi.
“Böyle bir çalışmanın yayınlanması, Abhaz dilinin, Abhaz-Abaza halkının tarihi ve edebiyatının korunması ve geliştirilmesi için Kongre programı ile tamamen uyumludur, bu nedenle, kendi payımıza düşen yardımcı esirgemedik. Hızlı bir şekilde yayınlanması için herşeyi yaptık. Böyle temel bir çalışmanın Abhaz yer adlarının restorasyonu ve korunması için ilgili yasal normların çıkarılmasına temel oluşturacağına eminim” dedi.
Basın toplantısının moderatörü Amina Lazba ve toplantıda hazır bulunan Kongre yürütme sekreteri Ulusal Meclis vekili gazetecilere yaptığı açıklamada, Abhazya dışında malzeme toplanmasına bir kereden fazla tanık olduklarını söyledi, Vyaçeslav Çirikba ile Avrupa ve Orta Doğu'ya iş gezileri’ne tanıklık ettik. Kitabın yazarının uzun yıllar boyunca, bu tür çalışmalarda önemli bir yardım görevi gören birincil kaynaktan faydalı bilgiler elde etmek için yurttaşlarla iletişim kurma fırsatını kaçırmadığını belirttiler.
Abhazya ve Diğer Ülkelerin Coğrafi İsimleri Sözlüğü, Dünya Abaza Kongresi Yüksek Konseyi Başkanı ve Uluslararası “Alaşara” Derneği Başkanı Musa Eqzek'in mali desteğiyle yayınlandı.
Kitap 500 adet basıldı. Bunların bir kısmı ülkenin eğitim kurumlarına bağışlanacak. Abhaz başkentindeki kitapçılardan herkes satın alabilir. Kitabın elektronik versiyonu yakında hazırlanacak ve Abhazya Devlet Başkanlığı'na bağlı Abhaz İnternet Kütüphanesi ve Stratejik Araştırmalar Merkezi'nin veb sitelerinde yayınlanacak.
girişa yada kayıt yapmalısınız.