Dünya Abaza Kongresi

14 Ekim 2024
12:03
Dünyaya açık el
Abhazların ve Abazaların devlet sembolleri
Abhaz ve Abaza halkının devlet sembollerinin tarihi, antik döneme kadar gitmektedir. Abhazya krallığının bayrağının görüntüsü, Cenevizlilerin ortaçağ haritalarında bulunmuştur. Abhazya'nın günümüz bayrağı ve amblemi 23 Temmuz 1992'de onaylanmıştır. Tasarımcısı Abhaz sanatçısı Valery Gamgia'dır. Abhazya'nın devlet sembolleri ve ulusal Abaza bayrağı, halkın tarihini yansıtmaktadır.
Dünyaya açık el
Abhazya Cumhuriyeti bayrağı
Abhazya'nın ulusal bayrağında, yeşil ve beyaz renkler olmak üzere yedi adet yatay çizgi bulunmaktadır: dördü yeşil ve üçü beyazdır. Üstteki ilk yatay çizgi yeşildir. Sol üst köşede, bayrak direğinde kırmızı bir dikdörtgen bulunmaktadır. Dikdörtgenin ortasında, beyaz renkte bir insanın sağ elinin açık avucunun dikey bir görüntüsü yer almaktadır.
Abhazya Cumhuriyeti Bayrağı
© presidentofabkhazia.org
Kırmızı fondaki beyaz açık el — Abhaz krallığı (VIII - X yüzyıllar) zamanından beri Abhaz devletinin sembolüdür, yani tam on iki yüzyıldır. Bu sembol, XIII-XIV yüzyıllardaki Genuez deniz haritalarında dahi keşfedilmiştir. Çağımızın ilk yüzyıllarında kırmızı fonda bulunan beyaz renkteki açık avuçlu bayrak, bugünkü Abhazya'nın başkenti olan Suhum şehrinin yerinde bulunan Sebastopolis şehrinde dalgalanmakta idi.
Petrus Veescone'nun 1321 yılında çizilen Vatikan kütüphanesinde tutulan haritasında Sebastopolis, kırmızı daireler ile birlikte kırmızı halkaların eşlik ettiği haçın bulunduğu beyaz bayrakla belirtilmiştir.
© vexillographia.ru
Açık el etrafındaki beş köşeli yedi yıldız, Abhazya'nın tarihi yedi ana bölgesini simgeliyor: Sadzen (Cigetia), Bzıp, Gumaa, Abjvuaa, Samurzakan, Dal-Tsabal, Pshuı-Aybga. Hosta Nehri'nden İngur Nehri'ne kadar olan bu bölge Abhazların etnik topraklarıdır. Bunun yanı sıra "yedi" rakamının Abhazlar için de dünyanın birçok diğer ülkesi için olduğu gibi manevi bir anlamı bulunmaktadır.

Özellikle bu motif – kırmızı fonda beyaz renkli açık el, Abazaların bayrağında da kendine yer bulmuştur. Karaçay Çerkez Cumhuriyeti Abaza bölgesinin bayrağına değinecek olursak, bayrak 2010 yılında onaylanmıştır. Bu bayrak ve ulusal bayrak arasında bulunan fark yıldız sayısıdır. Bu sayı yedi değil bölgenin köyleri: Psıj, Kubina, İnjiç-Çukun, Elburgan ve Kara-Pago olarak beş yıldızla sembolize edilir.
Karaçay Çerkesk Abaza bölgesi bayrağı
© geraldika.ru
Abhazya bayrağında sırayla dizilen yeşil ve beyaz çizgiler bize Abhazya'nın da dahil olduğu Dağ Cumhuriyeti bayrağını işaret ediyor. Dağ Cumhuriyeti 11 Mayıs 1918'de ilan edilmişti ve yedi Kafkas bölgesinden oluşmaktaydı: Dağıstan, Çeçen-İnguşetya, Osetya, Abhazya, Kabardey, Adigey, Karaçay-Balkar. Yeşil-beyaz olarak sıralanan çizgiler — Kafkas halklarının hoşgörüsünü sembolize etmekle beraber, İslam'ın (yeşil) Hıristiyanlıkla (beyaz) barış içinde bir arada olduğunu hatırlatmaktaydı. Eski bir Hıristiyan ülkesi olan Abhazya, Dağ Cumhuriyeti bayrağı üzerinde beyaz şeritle temsil ediliyordu. Dağ Cumhuriyeti varlığını sadece bir sene sürdürebilmişti.
Dağ Cumhuriyetinin Bayrağı
© chechenews.com
Bayrak tarihinden
Abhazya Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nin 1925 yılı ilk anayasasına göre, ülke bayrağı, kırmızı renkteydi ve direğe yakın sol üst köşede altın renginde orak ve çekiç bulunmaktaydı. Orak ve çekicin üzerinde altın renkle çerçevelenmiş uçlu yıldız, alt kısımda ise dört harfli kısaltma «ССРА» "ASSC" (Abhazya Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti) bulunmaktaydı.
1925 yılı Abhazya Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti
© wikipedia
7 Ocak 1935'te, 7. Tüm Abhazya Sovyetler Kongresi, Abhazya'nın zaten var olan Özerk Sosyalist Sovyet Cumhuriyet'liğini yeni bir Ana Yasa ile kabul etti. Bu Anayasa değişikliği ile Abhaz bayrağında yeni bir kısaltma oluştu. «ССРА» "ASSC" kısaltması yerine «АССРА» "ÖASSC" (Özerk Abhazya Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti).
1935 yılı Özerk Abhazya Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti bayrağı
© archive.li
Kısa süre sonra - 1937'de bu harfler Abhaz bayrağının üstünden kaldırıldı ve bunların yerine gürcüce, Abhazca ve Rusça olarak "Gürcü SSC" yazısı eklendi.
1937 yılı Özerk Abhazya Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti bayrağı
© adgil.narod.ru
1951 yılında Gürcü SSC için yeni bir bayrak kabul edildi. Abhazya'nın ASSC bayrağı olarak da bu bayrak onaylandı. Sonraki neredeyse otuz yıl boyunca özerk cumhuriyet bayrağına hiçbir yazı eklenmedi. Ancak 1978 yılında Abhazya bayrağına «АҦСНЫ АССР» "Apsnı ASSR" ԥсны "Apsnı"ülkenin «Canlar Ülkesi» anlamına gelen Abhazca ismidir) yazısı eklendi.
1978 yılı Özerk Abhazya Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti bayrağı
© adgil.narod.ru
23 Temmuz 1992'de Abhazya Yüksek Konseyi, 1978 tarihli Abhaz Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti Anayasasını yürürlükten kaldırdı ve 1925 tarihli Abhazya SSC Anayasasına geçişini ilan etti. Bu belgeye göre, Abhazya Gürcistan'ın özerk bölgesi değil, egemen bir devletti ve Gürcistan'la sözleşmeli ilişkiler içindeydi. Ülkenin resmi adı da "Abhazya Cumhuriyeti" olarak değiştirildi. Aynı gün, yeni devlet amblemi ve Abhazya bayrağı onaylandı. Sembolleri "Amtsabz" çocuk dergisinin baş sanat editörü Valeriy Gamgia tasarladı.
Abhazya Cumhuriyeti'nin güncel bayrağı
© presidentofabkhazia.org
Yıldızları Vurmak
Abhazya Cumhuriyeti Arması
Abhaz Devlet Armasının yeşil rengi - gençliği ve hayatı, beyaz - maneviyatı sembolize etmektedir. Alt kısımda bulunan altın renkli sekiz köşeli yıldız ise yeniden doğuşu sembolize etmektedir. Beyaz ve yeşil arka plan üzerinde üst kısımda bulunan diğer iki yıldız ise iki kültürel dünyanın - Doğu ve Batı'nın birliğini sembolize etmektedir.
Abhazya Cumhuriyeti Devlet Arması
© presidentofabkhazia.org
Amblem, Abhazlar ve Abazaların yanı sıra Kafkasya'da yaşayan diğer birçok halkların arasında da var olan kahraman kardeşler hakkındaki efsanevi Nart destanına atıfta bulunuyor. Sihirli uçan at "araşı"ın üstünde bulunan yıldızlara ok atan binici Sasrıkua – Nart efsanesinin ana karakteridir. Efsaneye göre Sasrıkua donmak üzere olan kardeşlerini kurtarmak, ısıtmak için gökten yıldızı düşürmüştür.
Devlet Armasının tarihinden
Fonunda dağ manzarası bulunan Abhazya Sosyalist Sovyet Cumhuriyeti'nin Devlet Ambleminde, altın orak ve çekicin yanı sıra "SSC Apsnı" yazısı bulunmaktadır.

Kırmızı fonda Abhazca «Апролетарцәа атәылақуа зегьы рҽы иҟоу, шәҽеидышәкыл!» — «Bütün ülkelerin proleterleri, birleşin!» anlamına gelen yazı bulunmaktaydı.

1926 yılında, "SSC Apsnı" yazısı, merkezden kaldırılarak kırmızı fona transfer edilmiş ve Rusça ile Gürcücesi de eklenmişti.
1926 yılı Apsnı SSC Devlet Arması
© geraldika.ru
16 Şubat 1931'de, Abhazya SSC'si, Gürcistan SSC'sinin bir parçası olarak Abhaz Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'ne dönüştürüldü. Devlet arması olarak Gürcistan'ınki tekrarlandı. Üstte parlayan beş köşeli bir yıldız, altta mavi karlı bir sırt, sağda mısır koçanları ve solda üzüm asmaları bulunan yuvarlak kırmızı bir alandan oluşuyordu. Armanın orta kısmında altın orak ve çekiç görüntüleri bulunmaktaydı. Alanın etrafında gürcüce, Abhazca ve Rusça olarak - «Bütün ülkelerin proleterleri, birleşin!» yazısı bulunmaktaydı.
1931 yılı Apsnı SSC Devlet Arması
© heraldicum.ru
6 Temmuz 1978'de, ambleme, iki satır daha eklenerek Gürcüce ve Abhazca "Abhaz ASSC" yazıldı.
1978 yılı Apsnı SSC Devlet Arması
© heraldicum.ru
«Kiaraz» şarkısı ile ileri!
Abhazya Milli Marşı
1992'de Abhazya'nın bağımsızlığının ilan edilmesiyle cumhuriyetin milli marşı onaylandı. Marşın temelini, "Kiaraz" birliğinin devrimci Abhaz şarkısının ilk motifleri ve sözleri oluşturmuştur. 1917'nin sonunda Gudauta bölgesinin çiftçileri Cirhua köyünde toplanmış ve silahlı köylü birliği "Kiaraz"ı kurmaya karar vermiştir. Bu birliğe daha sonra - Sovyet Abhazya'sının önde gelen bir devlet adamı ve Halk Komiserleri Konseyi Başkanlığını yapan, genç Bolşevik, Gudauta bölge komiseri Nestor Lakoba önderlik etmişti. Abhazya'nın Gürcistan Demokratik Cumhuriyeti birlikleri tarafından işgali sırasında, Cumhuriyet'te Sovyet iktidarının kurulması için Kiaraz'ın verdiği mücadele, halk tarafından Abhaz devletinin yeniden doğuşu olarak tanımlanmıştır. Bu bağlamda Kiaraz, Abhaz halkının kurtuluş hareketinin bir sembolü olmuştur.
Çiftçi birliği «Kiaraz» 1918 yılı sonbaharında, Adler-Tuapse bölgesinde
© Yakub Lakoba'nın arşivinden
Bugün Abhazya Milli Marşı resmi olarak, Abhazcada "Zafer" anlamına gelen «Ayaayra» ismiyle anılmaktadır. Marşın statüsü 2007 yılında Cumhurbaşkanı Sergey Bagapş tarafından net bir şekilde onaylanmıştır.

Devlet Milli Marşı her zaman onaylanış olan müzikal versiyona ve metine uygun olarak icra edilmelidir.
Devlet Milli Marşı (Abhazca)
Шәнеибац, шәнеибац,
Аҧсуаа рыҷкәынцәа.
Аҧсны азыҳәан
Ашьа казҭәаз,
Аҧсуаа рыҷкәынцәа.
Ахақәиҭраз
Ашьа казҭәаз,
Аҧсуаа рыҷкәынцәа.
О-ҳо-ҳо-о ҳо-о-Рада
О-ҳо-ҳо-о ҳо-о-Рада-Ра!
Ажәҩан мрадоуп, еҵәадоуп
Уара уда Аҧсынра!
Еҵәa-бырлаш Аҧсынтәла,
Улҧха згәаҵақәа ирҭыҧхо,
Геи-шьхеи рыҧшӡара заҧшнылаз.
Жәлар ламысла иҳаракхоит.
Рада, Раида, Рарира
Рада, Рерама, Рерашьа.
Нарҭаа риирa-зиироу
Афырхацәа Ран-Гуашьа
Аҧсынтәыла-иҧшьоу атәыла
Зхы здиныҳәалаз Анцәа
Зқьышықәасала имҩасхьо гылоуп
Рыжәҩа еибырҭоит уҧацәа.
Шәнеибац Аҧсныжәлар!
Аишьцәа, шәнеибац!
Нхыҵ-аахыҵ ҳаицуп!
Ҳазшаз илаҧш
Ҳхыуп иаҳхымшәо
Ҧеҧш лаша ҳзышуп!
Шәнеибац, Аҧсныжәлар,
Игылеит ҳамра,
Иақәым ҭашәара!
Урылагәырӷьа,
Анра-ахшара
Шьардаамҭа, Аҧсынра.

Abhazya Cumhuriyeti Milli Marşı (Türkçe)
İleri, ileri,
Abhaz evlatları!
Abhazya için,
Kan dökmüş,
Abhaz evlatları.
Özgürlük için
Kan dökmüş,
Abhaz evlatları.
O-ho-ho-o ho-o-Rada
O-ho-ho-o ho-o-Rada!
Gökyüzü, güneşsiz, yıldızsız –
Sen olmayınca Apsnı!
Yıldızların elmas parçası, Abhazya
Senin lütfün her kalpte parlıyor.
Denizin ve dağların güzelliğini yansıtan,
Milletler değerleriyle yükselir
Rada, Rayda, Rarira
Rada, Rerama, Reraşea
Kahraman Nartlar gibi doğmuş
Sataney-Guaşea annelerinden
Apsnı – kutsal toprak,
Tanrının kendisi için armağan seçtiği
Bin yıl önce göçenler bile kalkıyor
Omuz omuza evlatların
İleri Abhaz ulusu!
İleri kardeşler!
Kuzey ve güney - biz biriz!
Yaratanın
Eli üstümüzde, eksilmez.
Aydınlık gelecek bizi bekliyor!
İleri Abhaz ulusu!
Güneşimiz doğdu,
Hiçbir zaman batmaz!
Sevin
Tüm anne ve doğan evladıyla
Her zaman Apsnı!
Metin yazarı Astanda Ardzınba, Bild-Editör – Naala Avidzba, editör Olga Soldatenkova, başeditör – Amina Lazba