DAK bilgilendirme portalı olarak sizler için, geçen yıl 8 Eylül'de trajik bir şekilde aramızdan ayrılan, olağanüstü devlet adamı Gennadiy Gaguliya ile olan hatıralardan, kişisel ve mesleki niteliklerinden bahsettiğimiz bir yazı hazırladık.
Arifa Kapba
Gennadiy Gaguliya, üç dönem boyunca ülkenin Başbakanlığını yapmış bir isimdi. Ayrıca, ülkenin Ticaret ve Sanayi Odası'nın kurucusu olarak kabul edilmekte. Gaguliya’nın yönetim becerileri, savaş sonrası zor dönemde çok büyük önem taşımaktaydı. Bunun yanı sıra diplomasi yetenekleri de Abhazya imajının oluşturulmasında önemi rol oynamıştır.
Gennadiy Leonid-ipa Gaguliya 4 Ocak 1948 yılında Gudauta bölgesi Lıhnı köyünde doğdu. Gaguliya ailesi, Dzug-ipa (Gaguliya sülalesinin eskiden söylenişi) soyunun temsilcisi olan atalarıyla çok gurur duyuyorlardı., Abhazya'nın korkunç zamanlarında, VX. yüzyılda Ataları sürgüne, kendi topraklarını terk etmeye direnmiş ve akrabalarını da bundan caydırmaya çalışmıştı.
Gennadiy Gaguliya’nın babası Leonid Gaguliya, köyde saygı duyulan bir insandı. Uzun zaman Lıhnı’da köy meclisine başkanlık yaptı. On sekiz yaşındaki Gennadiy Gaguliya Okulu bitirdikten sonra eğitimini sürdürmek üzere Minsk şehrine gitti. Beyaz Rusya Politeknik Enstitüsünün (şu anki ismi ile Beyaz Rusya Ulusal Teknik Üniversitesi) endüstriyel inşaat mühendisliği bölümüne girdi.
Gaguliya öğrencilik yıllarını her zaman büyük bir sıcaklıkla hatırlardı. Televizyon röportajlarından birinde, Beyaz Rusların karakter olarak dürüst ve dobra - dobra olmalarından hoşlandığını, onun okuduğu dönemde enstitüde okuyan 25 bin öğrencinin arasındaki tek Abhaz olduğunu belirtmişti.
İnşaattan siyasete
1972 yılında enstitüden mezun olduktan sonra Gennadiy Gaguliya, önce usta sonra ustabaşı daha sonra da başmühendis olarak inşaat alanında bir kaç yıl çalıştı. 1977 yılında Gennadiy Leonid-ipa Ritsa Gölü'nün yemekhane işletmesinin müdür yardımcısı oldu ve dokuz yıl boyunca bu pozisyonda çalıştı. Daha sonra uzun bir süre 1991'e kadar Gudauta bölgesi tüketici kooperatifinin başkanlığını yaptı. Gennadiy Gaguliya’nın siyasi kariyeri Abhazya SSCB Bakanlar Kurulu Dış Ekonomik İlişkiler Komitesi Başkanı olarak başladı. 1992'den 1995'e kadar Gaguliya Bakanlar Kurulu Başkan Vekilliği yaptı, 1995-1997 yılları arasında Abhazya Cumhuriyeti Başbakanlığı görevinde bulundu ve Vladislav Ardzınba'dan sonra devlette ikinci isim oldu.
Yeni bağımsız devletin temelinde
Siyasi ve sivil kuruluşların önemli isimlerinden Vyaçeslav Tsugba’nın sözlerine göre, Ardzınba’nın Gaguliya’yı Başbakanlık görevine seçmesi bir tesadüf değildi, savaş sırasında takdir ettiği, arka plan desteği sağlama konusundaki çalışmaları, kayda değer organizasyonel yetenekleri vardı.
Tsugba, “Gennadiy Leonid-ipa, Abhazya'nın çağdaş tarihinde önemli izler bıraktı. Yeni Abhazya Devletinin kurulmasının temelinde, Vladislav Grigor-ipa Ardzınba’nın yanında olanlardan biriydi. O zamanlar bizim için her şey yeni ve ilkti. Aslında, Gennadiy Leonid-ipa'nın Başbakanlık görevine gelmesi hem genç devletimiz hem de kendisi için tamamen yeni bir olguydu. Bu görevden alnının akıyla çıkmıştı. Onun oluşturduğu yapının bugün hala çalıştığını söyleyebiliriz”, diye vurguluyor.
Gennadiy Leonid-ipa'ya Bakanlar Kabinini yönetme görevi, finansal çöküntü ve abluka altındaki bir dönemde verilmişti. Vyaçeslav Tsugba 'ya göre, Başbakan bu durumda bile yetenekli bir hükümet kurmayı başarmıştı.
“Gennadiy Leonid-ipa, gençliğin dinamizmini ve deneyimi harmanlayan bir kadro toplayarak, bu işi hiç kimsenin yapamadığı kadar iyi başarmıştı. Bu da çok güzel sonuçlar veriyordu. Prensipleri, öz disiplini ve kuralları olan bir insan olmasının yanı sıra, iyi bir dost ve ilgili bir yöneticiydi. Bu da onunla çalışan herkesin Ona büyük bir saygı ve sevgi duymasını sağlıyordu”, diye vurguluyor, Gaguliya’nın Abhazya Başbakanı olduğu dönemde hükümet departmanının başında olan Vyaçeslav Tsugba.
Gaguliya’nın en zor zamanlarda bile dış politika çalışmaları başarılıydı. Abhazya'nın bağımsızlığının Rusya tarafından tanınmasından önce, Gennadiy Gaguliya uluslararası toplantılara en üst düzeyde katılmıştı.
Tsugba, “Abhazya Cumhuriyetinin henüz tanınmadığı dönemlerde Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Rus devlet adamı Viktor Çernomırdin ve diğerleri ile bir araya gelip ülkenin sorunlarını konuşan ilk Abhaz politikacılarından biriydi”, diye belirtiyor.
Listede hep ilk sırada - Abhazya
Gennadiy Gaguliya Başbakanlık makamına üç kere getirildi: 2002 yılında bu göreve Anri Cergeniya’nın yerine atanarak gelmişti. Üçüncü kez Abhazya Devlet Başkanlığına gelişi ise trajik vefatından birkaç ay önce 2018 yılı Nisan ayında olmuştu.
“Bana çok ilginç gelen ve aklımda kalan olaylardan biri, 2003’te Gal’da gerçekleşen Gürcistan, Abhazya, Rus Barış Güçleri ve BM gözlemcilerinin temsilcilerinden oluşan dört taraflı müzakere görüşmelerinde gerçekleşen bir olaydı, — diye hatırlıyor Gennadiy Gaguliya’nın ardından Ticaret ve Sanayi Odası Başkanlığını yürüten Tamila Mertshulva. — Gennadiy Leonid-ipa o dönemde Başbakanlık görevini yürütmekteydi. Bu görüşmenin önem arz etmesinin sebebi, BM Genel Sekreteri Gürcistan Özel Temsilcisi Heidi Tagliavini’nin ilk defa görüşmelerde hazır bulunuyor olması idi. Toplantıda Barış Güçlerinin görev sürelerinin uzatılması, mültecilerin Gal bölgesine geri dönmesi ve tabii ki Abhazya Cumhuriyeti'nin egemenliği tartışıldı. Gennadiy Leonid-ipa, Tagliavini’ye hitap ederek beklenmedik bir açıklamada bulundu, - “Çok yakın bir zaman da Abhazya tanınacak ve ülkeler sıralamasında en başta yer alacak, Amerika, Abhazya’dan sonra gelecek dedi”. Tabii ki, bu cümleden hoşnut olmayan Tagliavini, “Bu hayalin nasıl gerçekleşmesini bekliyorsunuz?” - sorusunu sordu. Gennadiy Leonid-ipa’nın buna cevabı şu şekilde olmuştu, “Dünya ülkeleri alfabetik sınıflandırılmasına ve ülke kodlarına göre Abhazya (AB) en başta olacak, Amerika (USA) ise onun ardından gelecek ”, şeklinde olmuştu.
2005 yılında Gennadiy Gaguliya, daha sonrasında Başkanlığını yürüttüğü Abhazya Ticaret ve Sanayi Odasını kurdu. Parlak ve sıra dışı liderlik vasıfları tam olarak bu kuruluşta üst safhalara çıktı. Birçok insan kesinlikle haklı olarak, Gaguliya'nın liderliği sırasında Ticaret ve Sanayi Odası'nın, ülkenin imajının uluslararası düzeyde desteklenmesinde Abhazya Dışişleri Bakanlığı'nın resmi olmayan bir ortağı olduğuna inanıyor. Gaguliya'nın öncülüğünde, yabancı ülkelere çok sayıda iş gezisi düzenlendi. Bu geziler çerçevesinde, Abhazya Ticaret ve Sanayi Odası heyeti, ünlü dünya güçleriyle birlikte ülkenin temsil edildiği sergi ve fuarlara katıldı.
Gaguliya’dan diplomasi
Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı olarak Gaguliya’nın birçok uluslararası ve yurtdışı toplantılara katıldığını belirten Tamila Mertshulava, branşı olmamasına rağmen Gaguliya’nın çok iyi bir diplomat olduğunu vurguluyor.
Gaguliya, çok büyük bir ikna etme yeteneğine sahipti, insanlar bazen kendisiyle tartışır, kendisine itiraz eder ama yinede onu dinlerdi. Davranışlarıyla farklı yaşlardan, düşüncelerden ve siyasi inançlardan insanları kendi düşüncelerine kolayca çekebilirdi.
Sadece tek bir örnek vermek gerekirse – Gürcistan her zaman olduğu gibi, Abhazya Ticaret ve Sanayi Odası’nın uluslararası turizm fuarı olan Holliday World Top Gastro & Hotel Prag’a katılmasından dolayı, Çek Dışişleri Bakanlığı’na bir protesto notu ilan etti. Fakat Gennadiy Gaguliya, bu durumu o kadar akıllıca “çözmeyi” başardı ki, sergi organizatörleri yalnızca Gürcistan büyükelçiliğinin Abhaz tarafının katılımını engelleme çabalarını dikkate almamakla kalmadı, aynı zamanda Abhaz delegasyonuna tam zamanlı koruma tahsis etti.
Gaguliya’nın, Gürcistan'ın bu provokasyonun önünü bu kadar iyi kesmeyi başarmasına oldukça şaşıran Tamila Mertshulava, yöneticisine sergi organizatörlerinden böyle bir tepkiyi almayı nasıl başardığını sordu.
Gaguliya: “Her bireyin kendi ulusunun bir temsilcisi olduğunu söyleyebiliriz. Şöyle bir genelleme vardır ki, insanlar bir bireye bakarak onunla tüm milletini değerlendirirler. Sen bir uzman olursun – ulusun saygı görür! İşte herkesin erişebileceği yurtseverliğin formülü... Basit bir mekanizma: uzmanlar yetiştirerek, yeteneklerin önünü açarak, karanlığın ve kıskançlığın barındığı kuytuları yok ediyoruz. Gururlu ve dürüst bir ulusun evladı olmak istiyorsan – gururlu ve dürüst ol!”, diye cevapladı.
Tsugba, Abhazya'nın Suriye Arap Cumhuriyeti tarafından bağımsızlığının tanınmasının, Gennadiy Gaguliya'nın ve başkanlık ettiği Ticaret ve Sanayi Odasının aktif hazırlık çalışmaları olmadan gerçekleşemeyeceğinden emin olduğunu şu sözleriyle belirtiyor: “Gaguliya, Ticaret ve Sanayi Odasının faaliyetleri ile bu ülke ile ilk irtibat kuranlardan birisi idi. Onun başkanlığındaki heyetler, ülkeye hem girişin hem de çıkışların ciddi bir sorun olduğu zamanlarda, Şam'daki sergilere katıldılar. Kişisel toplantılar yoluyla, temaslar kurarak, tanınmaya ilişkin soruların “hazırlığını” yapmayı başardı. Bu bağlamda, resmi delegasyonumuzun Şam'ı ziyaret edip oradan geri döndüğü günlerde ölmesi bizim için özellikle çok acı verici bir olaydı”.
«Hepimize değer verirdi»
Kişisel bir yaklaşım, tükenmez sıkı çalışma ve "imkansız" kavramına getirdiği yasak sayesinde Gennadiy Gaguliya, Ticaret Odasında bugün hala devam eden, genç çalışanlardan oluşan güçlü, inanılmaz derecede verimli ve yaratıcı bir profesyonel ekip oluşturmayı başardı.
Tamila Mertshulava, “Gennadiy Leonid-ipa, işe ciddi bir mizaçla yaklaşıp, sonuca giden yolda ana noktalara dikkat çekerdi. Her çalışanın çalışmalarını organize eder, her konuda açık ve ikna edici bir şekilde konuşurdu. Yetkin bir lider olarak, sürekli olarak kişisel eğitim ve kişisel gelişim sürecindeydi. Ulaştığı profesyonel düzeyle hiçbir zaman tatmin olmazdı, ancak kendini sürekli geliştirerek, özgünlüğün en üst seviyede açığa çıkabileceğini ve yaratıcı potansiyeli yakalamayı başarabileceğini iyi biliyordu. Her şeyden önce ona güvenen ve kadro yönetiminde yükseklere ulaşmasında ona yardımcı olan insanların sorumluluğunu gerektiği gibi taşır, sevgisini ve bağlılığını hissettirirdi”, diye anlatıyor.
Ticaret ve Sanayi Odası çalışanları istisnasız olarak Gaguliya ile çalışma dönemlerini yaşamlarında paha biçilemez bir deneyim olarak nitelendiriyorlar. Gennadiy Leonid-ipa'yı sadece bir lider değil, aynı zamanda büyük bir akıl hocası, arkadaş, onlara asla kayıtsız kalmayan tam tersi en derin desteği ve ilgiyi gösteren bir insan olarak adlandırıyorlar.
Mertshulava: “Hepimize çok değer veriyordu, bizde ekibi olarak yöneticimizi sadece çok sevmiyor aynı zamanda büyük hayranlık duyuyorduk. Gennadiy Leonid-ipa, bilgi ve tecrübesini isteyerek paylaşmayı seven, çağımızda artık nadir görülen insanlardandı. Gençlerin Ticaret ve Sanayi Odası kadrosunun bir parçası olma arzusunun, özellikle son yıllarda genç uzmanların kurumda bir iş bulmak için her türlü çabayı göstermelerinin, Ticaret Odası kurucusunun olağanüstü otoritesinin, profesyonelliğinin, saygınlığının ve sevildiğinin bir göstergesi olduğunu düşünüyorum. Yaşına rağmen, ekibe ayak uydururdu, onunla olmak her zaman eğlenceli ve kolaydı”, diye anlatıyor.
Çalışkanlık ve emek Gaguliya’nın hayat felsefesi idi. Gennadiy Leonid-ipa, yorucu bir iş gününün ardından, mandalina ve kivi yetiştirdiği arka bahçesinde çalışmayı çok severdi. Kendi elleriyle yetiştirdiği meyveleri iş yerine getirip herkese ikram ederdi.
Abhazya Ticaret ve Sanayi Odası’nın bugünkü Başkanı Tamila Mertshulava, kendisini sıradan bir çalışandan yöneticiliğe taşıyan şeyin, Ticaret ve Sanayi Odasında Gennady Gaguliya ile omuz omuza geçen sekiz yıllık çalışma deneyiminin, Onun kendisine olan inancının ve danışmanlığının olduğunu düşünüyor.
Mertshulava, Ticaret Odasının şu anda elde ettiği tüm başarıların Gaguliya tarafından atılan temellere dayandığına inanıyor. “Gennadiy Leonid-ipa hayatımın akıl hocası oldu. Disiplini, sabretmeyi, vatan sevgisini, işime olan bağlılığımı, istenen sonucu elde etmek için risk alma yeteneğimi Ondan öğrendim. Bana karşı olan nazik tutumuna her zaman değer verdim, birçok yönden onun gibi olmaya çalıştım”.
Gennadiy Gaguliya trajik bir şekilde aramızdan ayrıldı. 8 Eylül 2018’de Suriye’ye düzenlenen ziyareti tamamlayıp Suhum’a dönen Abhaz delegasyonunun hükümet konvoyunda olan Gaguliaya’nın aracı bir trafik kazası geçirdi. Başbakan hastaneye kaldırılırken yolda hayatını kaybetti.
Aramızdan ani ayrılışı, sadece ailesi ve akrabaları için değil, aynı zamanda, Başbakanlık faaliyetleriyle büyük umutlar verdiği Abhazya vatandaşları için de büyük şok oldu.
Gennadiy Gaguliya ve karısı Zaira Otırba'nın Astamur isminde ticaretle uğraşan bir oğlu ve Asida isminde doktor olan bir kızları bulunmakta.
girişa yada kayıt yapmalısınız.