Şugaib Habat’un öğrencileri ve meslektaşları — yetenekli besici ve çiftçinin — hem insanlara hem de hayvanlara olan şefkatini her zaman takdir ettiler. Başlıca başarılarından biri de, yüksek ödüllerden biri olan Stalin Ödülü'nü de aldığı, yeni bir ince yünlü koyun ırkını yetiştirmesiydi.
Hacısmel Acıbekov, Georgiy Çkala
Şugaip Habat, 3 Ocak 1897 yılında Kumsko-Lovskiy köyünde (bugün Krasny Vostok olarak anılan bölge) doğdu. Genç yaşlardan itibaren kendini ülkede gerçekleşen devrimci değişikliklerin kasırgasında buldu. İç Savaş sırasında, 1921'de Budenny Birinci Süvari Ordusu'nun Çongarskiy Bölümü'nün komutanıydı.
Bilgi, deneyim ve uzmanlık kazanması
İlk eğitimini 1922-1924'te Batalpashinskaya (bugünkü Çerkessk şehri) köyünde düzenlenen Sovyet parti okulunda aldı. Tüm yaşamında, bu iki yıl boyunca ona yiyecek temin eden ve köyden bölgesel merkeze getiren ağabeyi Abdulkadir'e minnettar kaldı.
1924 yılında Şugaip Habat, Moskova'da Stalin’in adını taşıyan Doğu Emekçileri Komünist Üniversitesi'nde öğrenime gönderildi. İki yıllık eğitimin sonunda Karaçay-Çerkes Otonom Bölgesine gönderildi ve Kumsko-Lovoovskiy köy konseyi başkanlığına atandı. Daha sonra Kislovodsk şehrinde bölge emniyetinde çalıştı, 1932'den 1935'e kadar - Karaçayev Özerk Bölgesi Arazi İdaresi Başkan Vekili olarak görev aldı.
1935-1938'de Şugaip Habat, Timiryazev Sosyalist Tarım Akademisi'nde okudu, besicilik bölümünden takdir belgesi ile mezun oldu ve Stavropol Bölgesi İpatovskiy bölgesindeki “Sovyet Yapağı” koyun çiftliğine müdür olarak gönderildi.
“Habat tarzında” bir düzen
1924'ten beri, koyun çiftliğinde damızlık işi ile uğraşırlar, ancak onlarca yıl boyunca iyi hiç bir sonuç elde edemezler, çiftlik batmak üzeredir. 1936-1937 yıllarında koyunların değerlendirilmesi, seleksiyon ve yetiştirme çalışmaları pratikte hiç yapılmıyordur. Bunun üzerine, koyun sürüsüne tüberküloz ve uyuz bulaşmıştır ve çok sayıda hayvan telef olmuştur. Yeni müdür işte bu durumda iken çiftliği devralmıştır.
İlk günden itibaren Şugaip Habat bir düzen kurmaya başladı: koyun yetiştiriciliğini bilen en iyi işçileri seçti ve onlara çoban tugayı desteği verdi, onlar için iyi çalışma ve yaşam koşulları yarattı.
Yem tabanını güçlendirmeyi ve koyunlar için sağlam ahırlar hazırlamayı başardı. Uyuz ve tüberküloz hastalıkları kısa sürede ortadan kaldırıldı. Yeni lider, sadece insanlara değil, yaşayan her canlıya karşı şefkatli tavırlarıyla dikkat çeker.
Sovyet yapağı köyünde bu olay hala anlatılıyor. Bir zamanlar, çobanlar tahıl almak için boğalarla gelir ve her zaman yaptıkları gibi içmek için dükkana girerler. Boğalara saman atarlar, ancak koşum takımlarını çıkarmazlar. Boğa samanlara doğru eğildiğinde boyunduruk boynuna düşüyor ve rahatsız ediyordur. O sırada işe gitmekte olan Şugaip Naib-ipa acı çeken hayvanları görür. Hemen hayvana doğru yürür batan kıymığı çıkarmak için boyunduruğu çıkarır. Habat’u sima yen tanımayan, çobanların yardımcılarından genç birisi, dükkandan çıkar ve öküz arabalarının yanında kafasına göre ev sahipliği yapan adamı fark ederek azarlar bir tavırla atılır.
Karşısındaki Şugaip Naib-ipa ise kendisine has bozuk Rusçasıyla ona cevap verir:
– Neden senin öküz boynu diken eziyor?!
Müdür ihmalkar çalışanlarına karşı hayli sert olabiliyordu. Eğer köylüler, onun kendisine has aksanı ile «Canım benim!» deyimini duymuşlarsa – Şugaipа Naib-ipa’yı kızdırdıklarını ve elinin her zaman yanında taşıdığı Mauser'ın kılıfında olduğunu anlarlardı. Hiçbir zaman ateş edeceği raddeye gelmese de olaylar, korkutmak için işine yarardı.
Özetleyecek olursak Şugaip Habat, batmakta olan bir çiftliği, ödül-ceza metodu ile kar getiren bir yer haline getirmişti.
Savaş ve çalışma hayatındaki emekleri
İşçi kolektifinin kendinden emin ilerleyişi savaş ile kesintiye uğradı. Temmuz 1942'de Alman
birlikleri artık Stavropol'e yaklaştığında, görev devlet çiftliğini boşaltmaktı, ancak yol Naziler tarafından kesilmişti. Şugaip Habat, çiftliğin aktivistleri ile Peter adını taşıyan partizan müfrezesine girerek istihbarat komutanı oldu.
İşgalciler kovulduktan sonra, Nisan 1943'te Stavropol Bölgesel Parti Komitesi'nin kararı ile partizan müfrezesinden geri çağrıldı ve “Sovruno” devlet çiftliğini yeniden ayaklandırmakla görevlendirildi. Bu görev başarıyla tamamlandı ve 1945'te Şugaip Habat'a “Emek Kahramanı” madalyası verildi. Askeri yolu da gözden kaçmamıştı: “Vatanseverlik Savaşının Partizanları” (1943) ve “Kafkasya'nın Savunucuları” (1944) madalyalarını aldı.
1948'de Habat, hayvancılığın gelişiminde yüksek başarılar için Lenin Nişanı ve 1951'de yeni bir ince tüylü koyun ırkı keşfettikleri için beş arkadaşı ile birlikte Stalin Ödülü'ne layık görüldü.
Daha sonra Şugaip Naib-ipa hatıralarında bu konuyu, kolektif çiftlik çalışanlarının bunu başarabildiğini, çünkü her iki cinsiyetten iki farklı cins havyaların en iyilerinin seçildiğini ve bu konu üzerinde uzun çalışmalar yürütüldüğünü kaleme almıştır.
Önemli bir detayı daha belirtmeden geçmemeliyiz: Şugaip Naib-ipa’nın müdürlüğü süresinde, “Sovruno” devlet çiftliğinin on bir çalışanına Sosyalist Emek Kahramanı unvanı verildi.
İyi bir iz bırakmak
1952'de Habat "Kabardinsky" devlet çiftliğini yeniden ayaklandırmakla görevlendirildi, 1957'de Stavropol Bölgesi'nin Kayaçulinskiy ilçesinde yeni kurulan devlet çiftliği “Mahmud-Mektebskiy” ye başkanlık etti ve burada 1959 yılına kadar çalıştı.
Hayatının son yıllarını Pyatigorsk'ta geçirdi, bu şehrin fahri vatandaşıydı. Tatil beldesinde sadece Şugaip Naib-ipa'nın kendisi değil, aynı zamanda ailesinin tüm üyeleri, her biri çalıştığı alanda belirli başarılar elde ettikleri için tanınıyorlardı.
Eşi Nurcan Magomet-pha, Pyatigorsk Çocuk Kliniği'nde sağlık görevlisi olarak çalıştı, “Alman Faşizmine karşı Büyük Vatanseverlik Savaşı'nda Cesur Emekleri İçin” ve “Emek Kahramanı” madalyalarını aldı.
En büyük kızı Elvira, 9 numaralı Pyatigorsk Ortaokulunda kimya öğretmeniydi ve "V.İ. Lenin'nin doğumunun yüzüncü yıldönümü anısına cesur çalışmasından dolayı" adlı jübile madalyasını aldı.
İkinci kızı Muza da “Sağlıkta Mükemmeliyet” ödülüne sahiptir. Mesleği eczacılıktı.
Oğulları kendilerini bilim ve yöneticilik pozisyonlarında kanıtladılar. Ruslan – Teknik Bilimler Doktoru, Profesör, 300'den fazla bilimsel makalenin yazarı. 30 yılı aşkın bir süre, Moskova K.A.Timiryazev Tarım Akademisi bölümüne başkanlık yaptı. Rusya Federasyonu Bilim ve Teknoloji Onursal Emekçisi.
Boris – Teknik Bilimler doktoru, SSCB ikincil mühendislik Bakanlığı'nın Pyatigorsk tarım makineleri fabrikasının genel müdürü olarak ve Moskova Ziraat Mühendisliği Araştırma Enstitüsü Müdürü olarak çalıştı.
Bugün maalesef hiç biri aramızda değiller ama insanlar onları hala hep iyiliklerle hatırlıyorlar. Şugaip Naib-ipa Habat hakkında Abazaca bir belgesel – şiirsel hikaye bulunmakta. Bu türün ulusal edebiyattaki ilk eseri – “Ülker Yıldız Kümesi Uyandığında” («ЙачIваджьыргIа ргIашIыхамта»), 1989 yılında Çerkessk'te çıktı. 2017 yılında Karaçay-Çerkes halkı, 120. yıldönümünü büyük çaplı kutladı. 9 Mayıs 2018'de memleketi Krasny Vostok köyünde Şugaip Habat'un, bir büstü ve bir anıt plakası açıldı.
girişa yada kayıt yapmalısınız.