Adige kökenli, Abhazya ve Finlandiya vatandaşı olan İshak Kuşha, tarihi anavatanında tanıştığı Abhaz arkadaşlarına verdiği sözü yerine getirdi ve Helsinki'de ulusal bir kültür merkezi açtı.

Finlandiya'nın başkenti Helsinki'de yaklaşık bir yıldır küçük bir Abhaz kültür merkezi faaliyet gösteriyor.

Bugün kendi kurduğu merkezin başında bulunan İshak Kuşha, asıl amacının “halkının ve tarihi vatanının sesi olmak” olduğunu söylüyor.

“Sanat hayatımın bir parçası, sorunlara bakış açımı zenginleştiriyor. Bulunduğum ortamda, sergi ve eserlerim bağlamında Abhazya ve Adıge'nin tarih ve kültürüne yön veren, var olan sorunları seslendiren ve çözmeye çalışan biri olmaya çalışıyorum." Açıklıyor ressam.

Kültür, sanat, Abhazya

Yurttaşların toplantıları ve merkezin diğer etkinlikleri zaten özel olarak kiralanmış bir odada gerçekleşiyor, ancak kendi kendine yetebilmesi için Kuşha özel sanat galerisi de burada bulunuyor.

“Avrupalı ve Finli sanatçıların eserlerini sergileyerek Abhaz Kültür Merkezi'ne dikkat çekmeyi planlıyorum. Burada Abhaz ve Adıge sanatçılarının bir sergisini düzenlemeyi planlıyorum. Abhazya'da Finli sanatçıların sergilerini düzenleme planları var. Yolumuz uzun ve yorucu zorluklarla dolu ama başaracağımıza inanıyorum” diyor Kuşha. 

Bugün ilk fırsatta mevcut profesyonel ve dostane bağları kullanarak Abhazya'yı başkalarına anlatmaya çalışıyor. Örneğin, Abhazya Kültür Merkezi'nin faaliyetleri ve liderinin çalışmaları hakkında bir makale, Helsinki mikro bölgesi Kumpula'nın sanat dergisi “Kumposti” de zaten yayınlandı.

Helsinki'de müzik ve folklor grupları, Abhaz ve Adıge sanatçılarının konserlerini vermeye kadar pek çok planı var.

İş dostlukla başlar

İskhak-Sadık Kaymaz (Kuşha) 25 yıldır Finlandiya'da yaşıyor ve bu ülkenin vatandaşı. Ancak etnik bir Adige olarak 2019'da Abhazya vatandaşı da oldu. Ziyareti sırasında yeni arkadaşlar edindi bunlar ülke başkanı Rismag Ajinjal, halk figürü Astamur Paptsaa ve yazar Dmitry Gabelia'nın danışmanıydı.

Rismag Ajinjhal, 15 Ağustos'ta (Abhazya'da Gönüllüler Günü bu gün kutlanıyor - ed. not) 2019'da, Sohum setindeki kafelerden birinde arkadaşlarını, AGG'deki gönüllüleri, ulusal düzeyde davet ettiğini hatırlıyor. Bir Ulusal kostümü giymiş  yan masada oturmuş bir adam d,kkatimi çekti.

“Arkadaşım Astamur Paptsaa’nında dikkatini çekti. Kabardeyli dostlarımıza şöyle dedi: “Bu açıkça bizim adamımız! Ve onu tanımak gerek!” İshak ve ben böyle tanıştık. Türkçe, İngilizce ve Adıge bilmektedir. Adıge dilinde ilk tanışmamız Kabardey gönüllüler sayesinde oldu. O zaman zaten az anladığımız üç dilde iletişim kurduk. Çok az Rusça biliyor ve biz de çok az Türkçe ve İngilizce biliyoruz. Gadget'ları kullanarak iletişimimizi bir şekilde geliştirdik," diye gülümsüyor Ajinjal.

İlerleyen günlerde bir sohbette iletişim, Helsinki'de bir Abhaz kültür merkezi açma fikrini “bir şekilde meslektaşlarca” ortaya attılar.

“Elbette mevcut durumda, Helsinki'deki Abhaz kültür merkezini yalnızca Finlandiya vatandaşı açabilirdi. İskhak bize verdiği sözü yerine getirdi, inanıyorum ki bu sadece bana değil, aynı zamanda yeni resmi vatanı olan Abhazya Cumhuriyeti'ne de hizmet etti," diyor Rismag Ajinjal.

Başkanlık danışmanı, merkezin Finlandiya'da yaşayan yurttaşların Abhazya'nın çıkarlarını geliştirme sürecine dahil edilmesine yardımcı olacağından emin. 

“Doksanlı yıllarda, ülkemizin bilgi ablukası altındayken, ilk Cumhurbaşkanımız Ardzınba'nın dış medyada “ve” vurgusu yapılarak tahrif edilmiş soyadından nasıl rahatsız olduğumuzu hatırlıyorum. Ancak Moskova'daki arkadaşlarımızın bilgi ablukasını nasıl aştığını da hatırlıyorum. Anna Broido ve Vyaçeslav Rumyantsev'in isimlerini hatırlıyorum. Kaderin iradesiyle, Kuzey Avrupa'da benzer bir şey yapabilecek bir kişi ortaya çıktığında sevindik. İshak Kusha gibi biriyle tanıştığım için kendimi şanslı sayıyorum. Kısmen tanınan ülkemiz için, bizi tanımayan ülkelerle herhangi bir ilişki umut vericidir” diyor Rismag Ajinjal.

Gelecekte yurtdışındaki Abhaz merkezlerinin olası finansmanı konusunun devlet düzeyinde ele alınması arzusunu dile getirdi.

“Ülke bütçesini oluştururken Parlamentonun yeni bileşiminin yurtdışında bulunan Abhaz kültür merkezlerini destekleme konusunu çözmek için zaman bulacağını umuyorum. Helsinki'ye ek olarak, Abhaz kültür merkezi Nalçik'te birkaç yıldır faaliyet gösteriyor. Ayrıca Vladikavkaz şehrinde Abhaz kültürünün yeni bir merkezinin kurulmasıyla ilgili sorunların çözümünde de görev alıyorum” dedi.

Fin Abhaz merkezinin ilk adımları

Geçen yıl boyunca Abhaz Kültür Merkezi, Suriye'den Finlandiya'ya taşınan Adige ve Abhaz mültecilerle yapılan çeşitli toplantılar da dahil olmak üzere sergilere ve etkinliklere ev sahipliği yaptı. Kuşh'a göre, 150'den fazla var.

Helsinki belediye yetkilileriyle mutabık kalınarak, amacı uluslararası toplum tarafından Abhazya Cumhuriyeti'nin tanınmasına dikkat çekmek olan iki miting-sergi ve galeride Abhazya ile ilgili iki sergi düzenlendi. Helsinki merkez kütüphanesi. Sergilerde sanatçı, çalışmalarını ve Abhazya ile ilgili bilgileri misafirlere sundu.

Merkez başkanı geçmiş olayları başarılı olarak değerlendirir.

“Sergilerin bilgi içeriği benim eserim ve kendi maddi imkanımdır. Her işin maddi bir boyutu var ama parasız da yapılabilecek şeyler var! Başladığım işi gelecekte de devam ettirmek için çalışıyorum. Akılcı projeler oluşturmak ve bunları hayata geçirmek için yorulmadan çalışmak önemli” diyor merkez başkanı.

İshak Kuşh'un çabalarıyla, aynı merkez kütüphanede Abhaz ve Adıge kitaplarından oluşan bir bölüm oluşturuldu. Şimdiye kadar kitap sayısı sınırlı ancak Helsinki kütüphanesinde böyle bir bölümün varlığı önemlidir.

“Dillerimizi temsil eden eserler Helsinki Kütüphanesi'nde yerini buldu! Bu, Abhazya'da kaldığım süre boyunca düşündüğüm bir projeydi. Abhaz arkadaşlarım bana Abhazca kitaplar verdiler, ben de arabamla buraya getirdim. Adıge dilindeki kitaplar kişisel kütüphanemdendir. Sunulan yayınların listesini yenilemek için arkadaşlarıma döndüm, ancak şu ana kadar yalnızca bir kişi yanıt verdi. Bölümün kütüphanede oluşturulmuş olması önemli, kitap sayısını artırmaya ve geniş bir arşiv oluşturmaya çalışıyorum. Abhaz ve Adige dillerinde daha fazla kitaba ihtiyacımız var. Kütüphaneye kitap bağışlamak isteyen arkadaşlar benimle iletişime geçebilirler” dedi.

Bir sembol olarak bayrak

İshak-Sadık Kaymaz'ın (Kuşha) bahsettiği bir başka ilginç gerçek ise Abhaz kültür merkezinin faaliyetleriyle ilgili değil, Abhaz sürücüleri etkileyecek, Kuşha, Avrupa'ya Abhaz plakalı bir araba ile yasal olarak giren ilk kişiydi. Abhazya Cumhuriyeti'nden kendi arabasıyla ayrıldı, Rusya Federasyonu'ndan geçti ve Finlandiya Cumhuriyeti'ne girdi.

Meraklısı ve girişimci, sanatçı ve vatansever Ishak Kuşha, Finlandiya'dan insanları sevgili tarihi vatanlarıyla tanıştırmak için çalışmaya devam etmeyi planlıyor.

“Dünyada koronavirüs ile ilgili kısıtlamalar kaldırıldığında çalışmalarımız daha net bir şekilde çerçevelenecek. Abhaz Kültür Merkezi'ne ve bana gösterilen ilgiden dolayı DAK bilgi portalına teşekkür etmek istiyorum. Dünya Abaza Kongresi'nin faaliyetlerini takip ediyorum. Şu anda merkezimiz sadece oluşum sürecinden geçiyor ama gelecekte DAK'ın etkinliklerine ve kongrelerine katılmamız gerekiyor. Dünya Abaza Kongresi'nde görev yapan kardeşlerime başarılar diliyorum. Anavatan - Abhazya'ya büyük selamlar! - Abhaz kültür merkezi başkanı veda etti.