Коронавирус згIва ъагIацIсыз йгIалцIла йамайззауата заман ауыра анагIвс амщтахь АААК аунашвачпагIв Эгьзакь Мусса йхъатала а-Конгресс ЙхIаракIу асовет йалакву дрынйатI.

Адуней апсуа-абаза конгресс ЙхIаракIу асовет аунашвачпагIв Эгьзакь Мусса апщаша мартI а 25 атшын СогIвым апны йаъу а-Конгресс ауысхарта апны АААК ЙхIаракIу асовет йалакву йызкьазууым райззара акIвйыршатI. Коронавирус тшачвырхчауата йщаквдыргылыз ашIакIраква рымщтахь анйара йапхъахауата онлайн амальламкIва Эгьзакь Мусса Апсны нхара уысла дъадзану йаквшвауата йадыргалтI.

Анйара джвыквицIауата АААК ЙхIаракIу асовет ахъада йгIаликIгIатI ауи апхъала хачIвыта йшлырхызла уахьчIвадза Апсны ахакв шабгу апны а-Конгресс ашIыпIа хъвшараква гIаншара атахъын.

«Са сгвыгъун хIызту амшдза Апсны акытква зымгIва рпны шIыпIа хъвшара хIымазлушта (ужвы йшаъула Апсны апны шIыпIа хъвшара 33 ракIвпI йаъу – аредакция ррытаразга), ауаса абзазара хIхачIвква псахра гIарыланацIатI, хIынхара хъадагьи гIашIанакIытI. Ужвы рыцIа мчыта апхъала хIнаскIьара атахъыпI», – йхIватI Эгьзакь Мусса.

Ауи а-Конгресс йархъйуз агвчIагIв уысква джьгарта йрылаз зымгIвагьи дшырзыразу йхIватI.

«Анчва дшвзыразхатI апандемия агIан зхъа йамайгьдзауата уыс зхаз зымгIва. Апсны, Абазашта, Санкт-Петербург рпны хIынхара хъада анхIмырхъйузгьи магIын ду зму агуманитар проектква хIрылан. Ауаса хIпахь йхIыргылыз ахачIвква йшаъаз йгIанхитI, хIаргьи ауат рырхъйара нахIырдзитI», – йгIаликIгIатI Эгьзакь Мусса.

ЙхIаракIу асовет йалу астратегия рхъвыхраква р-Квта адиректор ЧIрыгба Вячеслав а-Конгресс анхара джьгарта йъаджвыквнацIахыз гвышхвара ду шгIайыланацIауа йхIватI.

«СгвыргъьитI хIынхара абгата йъаджвыквхIцIахуа. Абзазара хIмурадква атнарыпатI, сквшыкI апхъала заджвгьи ауысква ауаса йцапI-хIва йгвы гьымгIвузтI. ЙыздырхитI, ауи агIан зджьара сапхьатI Китай йаъу Ухань къала апны згIвакI шгIацIсыз, сквшбжакI анцIы ауи хIара гIвычIвгIвыс ду щардагIв хIылнахтI. Ауи рыцхIагIа дупI, гIамта хьантан ауи. РахIа йайчваз хIыщтахьла йгIанхата хIгвыгъитI. ХIара швабыж йхIтахъыпI йагIвхIщтыз йахьхIрыдзахырныс, хIкъаруква хIырмайгьдзауа ахачIв шIыцква хIырхъйарныс хIхIазырпI», – йгIаликIгIатI ЧIрыгба.

АААК ЙхIаракIу асовет йалу репатриацияла аминистр Харазиа Вадим ацынхара ауысла ажваквакI гIайгтI.

«А-Конгресс агвып съарылу схъа ду йызбахитI. Анчва дшвзыразхатI ари анйара съагIазшIышвтыз. Са йшспхьадзауала, хIара зымгIва – йсхьырпшыру ауысхартагьи (репатриацияла а-Министерства – аредакция ррытаразга), агIвымакъраль уысквала а-Министерствагьи, Адуней апсуа-абаза конгрессгьи – репатриация ауысла йарамгIвакI хIыквгылра атахъыпI. Сара йстахъын репатриация шакIвхIыршуш ауысла йащтацауа стратегиякI ацлыхIхырныс. ХIара хIуысхарта йанакIвызлакIгьи йаквнагауата йдырджьитI йалыргу къральыгIва программакI ъаным ахъазла. Ажва гьалам, нхара щардагьи акIвшатI, ауаса, азаман йшгIахIнарбазла, ауи мачIчвапI. ХIара хIмурадква азакIыпI, ауат хIалата йхIырхъйазарквын бзи йызбун», – йхIватI аминистр.

ЙащтагIайуата азаман йгIанаргылуа ахачIв апхъаква – йазакIу апсуа-абаза алфавит лыхра, апсуакви абазакви рхабзаква зну, дугьи хвыцгьи райшва йыкврымхуата йрымазлара атахъу «Апсуара» книга агIвра – йрыквчважватI.

Эгьзакь Мусса йгIаликIгIатI хысквша руацIа Апсны анаукаква ракадемия аунашва йацIата йазакIу апсуа-абаза алфавит лыхрала нхара ду шакIвшуз, ауаса ауи дахIвракI йшазымцаз. УахьчIва ауи апш алфавит алыхра йадынхалитI ЙхIаракIу асовет йалу астратегия рхъвыхраква р-Квта адиректор ЧIрыгба Вячеслави Къарча-Черкес къральыгIва университет наука нхарала апроректор ПIаз Сергейи.

Чрыгба Вячеслав агIвалфавиткI рапщылра апны йгIаншауа абаргвыраква дрыквгIашIастI.

«Ауи гьуыс майрам. Асквш 30-ква рагIан латин гIвыща ащатала алфавитква анхIымаз ауат йаразакIума ухIвушта йапшдзан. РыцIа кIьасата Россия апны кириллица йаназца, Апсны апынгьи аквырджь гIвыща йантагыл ауат ачвыхъарахатI. Асквш 1954 агIан йхIызгIацадырпахыз алфавит абаза алфавит йаму ащата йапшIагылуата йчпапI», – йхIватI апхьахьа.

ЧIрыгба йгIаликIгIатI рахIа йуыс хъаду йазакIу алфавит йащатахуш запшргIапсру гIалхра шакIву – апсуа акIвма, абаза акIвма, момкIва шIыцта закI гIахъвыцра атахъума?

«Латин гIвыща ащатала уыздынхал йауаш алфавиткI лыххьата йаъапI, зныкI ауи Владислав Григорий йпи (Апсны йапхъахуз а-Президент Ардзынба Владислав – аредакция ррытаразга) сари хIалапшхьан. Ауаса араъа баргвыракI гIаншитI: Россия ахабзала – латиница гIаурысабап йгьауам, Трыквшта ахабзала – кириллица гIаурысабап йгьауам, ауи йгIалцIла ужвыгьи ухъвыцра, уынхара атахъыпI», – йгIацицIахтI ЧIрыгба.

ЙхIаракIу асовет йалакву йара ауи апшта йалачважватI апсуа-абаза уагIахъа ртурых йазынархата йгIацIцIуа агIвыраква зымгIва зырхъвыхта рнадзара хвы аквызцIуш апсуа-абаза ъачIвагIагIвчвала йалазлуш наука совет агIаныршара ауысгьи.

Эгьзакь Мусса Апсны апны нхара уысла мартI а 27-дза даъазлуштI, а-Конгресс ЙхIаракIу асовет, Апсны арайонкви акыткви рпны йгIаныршу АААК ахъвшараква йрылакву дрынйуштI.