МАД ахъада, АААК ЙхIаракIу асовет йалу Агрба Беслан АААК ахабарргарта портал ринтервью апны дрылачважватI апсыуа бызшва агIахчара амальква, арепатриация адгылща, апсыуа диаспора йгьи ауат рпсадгьыл разазаъащаква.

- Адуней апсуа-абаза конгресс ахачIв хъадаква йрыуазакIыпI адунейла апсуа-абаза уагIа радкIылра. Йшпаубауа, ари ймайрам ахачIвы архъйара йазынарху амальта йнахвчIвйа? Ари ауыс апны агIсквша руацIа йынхауа МАД (Москва апсыуа диаспора – аредакция ррытаразга) агIарбараква гIарысабап йауашма?

- Адуней апсуа-абаза уагIа радкIылра знархару ахачIвы, сшхъвыцуала, рыцIа йпхатшапI – йазалху мгIвайсра нархарапI. Ауи анархарала уымгIвайсра атахъыпI. ЙшпакIву ухIварыквын ахачIвква анхIыргылуа ауат хIисап рымазларныс хIтахъыпI. ЗымгIвагьи шадкIылазлуш хIхIвапI, йа ръарагIвшара, ауасамцара. Апсуа-абаза уагIа ртшадкIылра – ауи знадзара хIагIу нархартапI, мгIвайсрапI, надзара зму гIарбарапI. Ауаса ауагIа багъьата тшанадыркIылуа йара этноскI йрыуата шварагIвараракI йанашIашвара асхъан акIвапI, ажва ахъазла, агеноцид йа аэтноцид. Збзазаща тынчта йаныргIалу адиаспораква тшанадыркIылуа руагIахъара рчвыдзырныс йаншварагIварахара акIвпI. ЙаъапI гIвычIвгIвыс ауи гвыргIва дута йыззалуа, ауи апш шварагIварара йанашIашвара ругIахъара шгIархчуш, штшадыркIылуаш йащту. Ауат адиаспораква рквтала джьгарта йынхауа гвып гIандыршитI.

ТшгIархчарныс ахъазла йырчпауа ачIвыйа? Йащтаныкъвауа йа аэтнокультура уысква ацдырхъйауа йалагитI. Адиаспораква рунашвачпагIвчва йапшым ауысква гIаджвыквырцIитI руагIа ауат йгIарыларыжьныс рмурадта. Араъа швабыж магIны амапI йгьи йбаргвыпI ауат ауысква зымгIва рыхъазлагьи йшджьащахъвахуш апшта йадугалырныс: ажвлара рпны згыларта апшымгьи, зныбыжьла йапшымгьи, ахъачвагьи ахIвссагьи кIьыда-кIьыда ргвы унадзарнысгьи. Ауатква зымгIва гIаупхьадзара атахъыпI. Ахъачва гIальаматра ззрыму агIаджвыквцIараква кIьыдапI, ахIвсса йыргвапхауа датшапI. ХIара хIынхара йшгIанарбауала, рыцIа йджьащахъву ауысква йхътIу ауатыкв ду апны йакIвхIыршаквауа ракIвпI. Араъа хIара зымгIвагьи йрымагIальаматхуш ауысква ахъыхацIыхта йацакIвхIыршарныс хIылшитI. 

- Уара АААК ЙхIаракIу асовет уалапI йгьи МАД уахъадапI. Москва апсыуа диаспора йалакву а-Конгресс йгIадызкIылуа нхарата йакIвшвыршауайа?

- ЦIабыргыта йсхIвапIта, агIвычIвгIвыс ахъаз ашвъа йымата адкIылара далазтын ауи ахъазла ажвлара рпны йа заджвы йхъатачIв бзазара апны ауи адкIылара амагIны рыцIа йщтIыцIуата йгьспхьадзум. Йалныс ауыпI ауи апш лахIвара сызгIанызжьыз комсомол акIвхарныс, ауи ахъаз салазларныс ашвхIаусыгIвагIвацала снарахвызшва йызбун.Йшызбауала, адкIылара йалу рпхьадзара ахъаз йалауырхIитIхIва ауагIа ауи магIны гьазырбушым, тшгьадыркIылуашым – агIвычIвгIвыс адкIылара анхара тшанадикIылуа, даналалуа ауи агIаджвыквцIара шIыцква, агIахъвыцра шIыцква анйаргвану, гвыла-псыла данрыдгылуа асхъан акIвпI. 

- Йшпаубауа, апсыуа къральыгIва лшара зму амальта йгIадрысабапра атахъу ачIвыйа адиаспора рыцынхара апны? Йшпащаквгылуа йара адиаспори акъральыгIви разазаъащаква?

- Сара Москва апсыуа диаспора саунашвачпагIвта саналырхуаз асхъан сгIачважвара апны араса йсхIватI: йалырныс ауыпI сажваква аквымшвара гIарныпщырныс, ауаса сайгвыргъьуштI Москва апсыуа диаспора йрылдзгIауа Апсны абзазагIвчва йрылахIауа йцарыквынхIва. Сшхъвыцуала, хъатакIла йгIауахвырквын ари ауыс Адуней апсуа-абаза конгресс апахьгьи хачIвыта йгылапI. Йапшым адиаспораква хачIвыта йдырхъйауагьи гьапшым. Ащарда ауи зпщылу атурыхла йгIазтыцIыз рпсадгьыл акIвпI. ХIара хIызташваз аъаща адунейла шIырпшыра гьамам. Сара ауи аунашва йапшым аудиторияква рпахь аинтервьюква рпны йызнымкIва салачважвахьатI. Айсра (Апсны уагIа р-Абашта айсра – аредакция ррытаразга) апны хIъайгIайыз, ахвитра хIъазгIашыкъыз ахъазла Россиягьи датша къральыгIваквакIгьи хIреспублика ахъахвитра йацыркIтI. Ауи шIырпшыра змам гIаншарапI. ЙаъапI зкъральыгIва змам ауагIахъа дуква. Ауи йгIалцIла Апсны акъральгIвчва, аэтнос йаланакIуа зымгIвагьи хачIв дудздзата хIпахь йгылапI Апсны къральыгIва, Апсны республика зхьзу апроект ацхIырхъйарныс. Ари ахачIвы закIы йгьапшым, ауи хIырхъйара ахъазла Апсны акъральгIвчва, патриот хъвыцща зму агIвычIвгIвысква зымгIвагьи хIкъару адхIкIылра атахъыпI.

ХIхъатачIв хъвыцща хIпсахра атахъыпI, ужвыгьи йгвынгIвырамкIва йажвыз асовет цIасквала йщаквгыларкIву хIкъральыгIва алаща гIахIыршIыцхра атахъыпI. Абзазара йаквыргIапсымкIва йынхитI акъральыгIва унашвахъцIартаквагьи арахьарат ауысхартаквагьи – ауат датша аъаща гIандыршитI. Ауи акIвпI йаргьи акъраль унашвахъцIара асабап швабыж йызнакъву. ДиаспоракIгьи, конгресскIгьи ауи ахачIвы гьырзырхъйушым, йауа ухIварыквын ауи апроект апны йапхъагылагIвзара атахъу йара Апсны, ауи аунашвачпагIвчва ракIвпI. Ауаса Апсны ахъахвитра йадгылищтара йцIуа ажвасквша руацIа, ага йгвасразтынгьи, сара йгьызбум ауи знархару программа кIара йазхъвыцуата, ауи адынхалра джвыквырцIата. АкъральыгIва унашвахъцIаща асистема апсахра, ахабзахчара уысхартаква ралаща апсахра знархару апрограммаква, акриминалитет йгьи акоррупция рабакIра, аэкономика атшауацIнарыхра знархару апрограммаква. УахьчIвала арат ауысква рхъйачIвыпI, ауатыкв йтымцIуа йтапI.

Сара ужвы сбжьы аправительства зырджьауа рбыжьква йрыдскIылуата гIацIцIуаштI. ЙсхIвакваз йрыццауата уахьчIвала йгьщаквгылам йгвынгIвыру репатриация политикагьи адиаспора рыцынхарагьи. Йаъазара атахъыпI йгвынгIвыру репатриация политика: хIара йгIахIгвынгIвра атахъыпI хIпсадгьыл йгIадхIкIылхырныс йхIтахъу агIвычIвгIвысква йырмагIну, ауат йырбзазартахуш, нхартата йыздхIыргылуаш. Адиаспораква гIахIрахузтын – ауаъа абзазара апны зщапIы багъьата йщаквгылыз, зпсадгьыл сабап азгIазгырныс зылшуш агIвычIвгIвысква щардагIвыпI. Ацынхара тамамта йакIвыршара атахъыпI, йгIайхырныс ртахъызтын йгIадкIылхра, йгIацарпахра атахъыпI. Сара ауатква закIгьи гьызбум, ауаса арат ауысква ауатыкв йтазара шатахъу хIакъпI. Ауи акIвпI АААК ахачIв хъадаква йрыуазакIу: апроект Апсны къральыгIва архъйара. Ауи ацкIыс йхъаду датша хачIвыкIгьи адиаспора рпахь йгьгылам. 

- Йшпаубауа, йшпаъазара атахъыйа уыжв азаман йаквыргIапста Апсны къральыгIва аидеология?

- Йара йзапш жвлара алащайа йщаквхIыргылырныс хIтахъу? Ауи ахъазла идеология хIымазара атахъыпI. Унашва хIчпара апхъала хIбзазара шщаквхIыргылуаш гIдырра, йалхIыргара атахъыпI. ЙачIвыйа идеологията йхIыму? ХIкъральыгIва арыцхIакви абайакви йырчIвума, момкIва ауагIа ртахъыраквала йалу жвларума, момкIва уагIахъа къральыгIва щаквхIыргылума – апсыуа-абазата, момкIва абзазагIвчва рхвитнагIаквала йъапшхуш демократ къральыгIва гIанхIыршума? ЙгIахIахвырквын, апсыуа этнос хъгалразаджвыкIта йрымазлуш абызшва атшауацIнарыхра знархару апрограммаква ракIвпI, ауат йрыцта адемография знархаругьи. Ари апш адгылща нкъвыгIгузтын ауи цкьара ацIазлуштI, йалыргазлуштI йгьи гвынгIвыразлуштI.

Йшызбауала, йхътIу, йцкьу йгьи йалыргу ахъвыцща анахьанат аэтносква ргвы азыщтазлуштI, уахьчIвала ауат ауи ауысла йгIаншауа гьгIаргвынгIвуамта ргвы гьтынчым, национализм зшIытраквакI шаъу рылархIвитI. Апроблемаква швабыж йщардапI. ЙгьгIасгвынгIвуам ауат хIзырчвырдауа. ХIырчвымырдауата, хIырчвымшвауата ауат апроблемаква хIрыдынхалра атахъыпI. Кьангьаш аламкIва, зымгIва йрапхъу аидеология нархарта акIвпI. АуагIа рапхъагылагIвчва апхъахьыла акъраль йазыргвыгъу, ауи шщаквдыргылуаш ангIайгвынгIвра дзачIв гIвычIвгIвысызлакIгьи хвитта йпсып тайгауа далагуштI, дгвыргъьауа дбзазарныс, сабап гIайгырныс йтахъхуштI. Абзазара апны йалыргам, йгвынгIвырам аъаща йаналахIауа, гвыгъаракIгьи анаъам агIвычIвгIвыс хвитта дгьызбзазум, дгьызгвыргъьум, сабапгьи гьйызгIагуам. Араса акIвпI сшхъвыцуа.

Агрба Беслан: Апсны адахIвра – ауи саргьи йсборчпI

- Арепатриация политика анлырхуа асхъан ахъатаква йрыуата рыцIа йгIалкIгIара атахъу запшыйа?

- ЙгIахIахвырквын, хIтурых апны йщаквгылтI хIара апсыуаква хIыжвлара йынкъвыргауа ацIасква – апсуара рыхьызта. Ауи аъадатква (ацIасква – аредакция ррытаразга) агьиква хIшырзыъу йагIарбагапI. Адиннкъвгарагьи йгьапщылам – хIара хIыжвлара зынгьи динла йщаквгылата йгьаъамызтI. ХIыжвлара йапшым адинква нкъвыргитI. ДинкIгьи хъгалра амазара гьатахъым. Ауат зымгIвагьи хвитнагIала йапшызара атахъыпI. Ага ауаса йаъазтынгьи адиннкъвгари адин йапщылам абзазара арахьари ахъати разазаъаща хIазсакъуата йанхIыргIалра атахъыпI. Ауи аконсерватизм рыцIа йынкъвыргитI ащхъаква йа ауат йраргванта йбзазауа ауагIа. ХIара хIпны аконсерватизм щаквызкIуа амшын акIвпI, ауи йгIалцIла, сшхъвыцуала, хIкультурагьи шIырпшыра амамкIва йджьащахъвата йгIаншатI. Ажва аламкIва араъа йгIайуа ауагIа йынкъвыргара атахъу хIхабзаква лыхIхра атахъыпI.

ХIара-хIара хIцIасква гIанхIмыршузтын йхIызгIайуа ауагIа дара рчIвы щаквдыргылуа йалагуштI. Ауи ажвлара рыхъазла швабыж йшварагIварахуштI, адиннкъвгарагьи акультура ландшафтгьи датшахуштI. Сара заджвыла йгьстахъым ауатква гIаншарныс. ХIара хIчIвы хIымапI, ауи датша закIгьи йгьапшым. Ауаса йтаразу акъральыгIва институтква ъаным ашвхIаусыгIвала сквшышвпхьадзарала йщаквгылуаз аъадаб-намыс анкъвгара ауагIа кърар ъазрымахым йгIалцIла, уахьчIвала анахьанат ауагIахъаква хIызларапшымыз хIчвыдзитI. Ауаса ауи йауата йгIанхаз абзира гIахIхчара атахъызшва йызбитI. Ауи йгIалцIла жвлара шIыц агIаныршара, арепатриация, зцIасквала йапшым ауагIа радкIылра знархару ауысква хIсакъхауа хIрыдгылра атахъыпI, хIхабза шIыцква лыхIхуамцара. Йбагъьу ахабзаква щаквхIыргылырквын датша гIвычIвгIвыскI дангIахIылалра ауат ахабзаква найахвта дрылабзазауа далагуштI.

- УахьчIвала Апсны ауагIа рпахь уыс баргвдзата йгылапI апсыуа бызшва агIахчара – акъральыгIва ауацIагьи, агIвыма шIыпIаква рпынгьи. Москва апны ари ауыс йшпадгылуа МАД? АААК амальта йнарахвра атахъу ачIвыйа абаза бызшви апсыуа бызшви ргIахчара йазынархата?

- ХIара ауи ауысла Москва агIахIвра ансамбль апны апсыуа бызшва арыпхьара шадыгIгалуаш хIащтапI. Сшхъвыцуала, ауи бзита йгьынхум. Ари ауыс йшатахъу апшта йхъйара ахъазла апхъапхъа Апсны апны хъвдаквыщт зму лшара гIаура атахъыпI. Йшыздыруала, Апсны апны абызшва ауысла апрограммаква аъапI, акъральыгIва йгьи агвчIагIвчпара фондква ртланыкъвала ахча рзалхпI, афилологкви згвы цхIауа адгалагIвчва гвыпкви абызшва атшауацIнарыхра йазынархата йапшым апрограммаква, ацхърагIагаква гIацIырщтитI. Ауи акIвымкIва йнахвра атахъыпI йзыргвышхвауа йгьи йгIашIазкIуа амальквагьи. Ауи ахъвыцща сара спны йгьгIанымшатI. Къраль щарда рпны йщаквгылапI.

ГIашIакIра амальта йгIарысабап йауаштI, ажва ахъазла, абызшва зымдыруа агIвычIвгIвыс къральыгIва ъанатIа йырымтырныс. Ауаса йагъьу апхьагIвчва Апсны апынгьи агIвыма шIыпIаква рпынгьи магIны зму асогIаквала йыргвышхва йауаштI. АгIвычIвгIвыс йгвы ыдзра гьатахъым йпсадгьыл йа йунагIва, йа йтгIачва рпны аквымшвара аъазтын. АгIвычIвгIвыс йтгIачва анымгIалуазтын йунагIва дгIайхырныс йгвы гьазгIайуам, тширыхъаритI, йгвы ззыщтIам агвып дгьрылалхуам. Упсадгьыл апны гврыдзга щардазтын, ауи ауачIвбзазара щаквымгылуазтын, абызшвагьи ззуырдыруаш гьгвынгIвырахум.

Абар швапхакI. Зны сара Италия апны проекткI сыман. Ауи сызцынхуз аитальянква йрыцсырхъйун. ХIаналагуз гвышхвара ду сылан, арыпхьагIв дгIасауын йтальян бызшва ссырдыруа, итальян музыка саздзыргIвуа салагатI. Абызшва ссырдырырныс стахъын. Ауаса уадыргIвана апроект алпIлатI, сызцынхуз уагIа таразымкIва йгIацIцIтI, саргьи йгIаджвыквсцIаз зымгIва нызжьхтI. Ауи саби хIальхарныс ауаштI, ауаса агIвычIвгIвыс йылапI. Ауи гIаншара щарда йылситI, йчва йтищтитI.

Йшызбауала, ауагIа абызшва ддырдырырныс ангIартахъхара асхъан акIвпI абызшва апхьара знархару ахачIвы анхъйуш. АгIвычIвгIвыс акъральыгIва къвырльыкъвхара дадгылырныс йтахъызтын. Ауи тшауацIнахуата, уыжвгIанчIви джыпха йтагылата йымгIвайсуазтын, уыбызшвала уъапсыуу ухъа аладухуштI, Апсны йтабзазауа анахьанат ауагIахъаквагьи апсыуа бызшва рдырныс гIартахъхуштI. Ауатгьи йыргвапата ауи ддырдыруа йалагуштI.

- ЦIыпх МАД гIаншищтара йапхъахауата Москва апны Апсыуа культура амш акIвшатI. Апсыуа-абаза диаспорагьи Москва анахьанат абзазагIвчвагьи щардагIвы ауи шыргвапхаз йалачважвитI. Ауи аунашвагьи гIахIахIв йауашызтын.

- Ауи апш ангIаншауа мачIпI: уабашталагIвчва йырхъазымкIва асасчвагьи гвышхвара ду гIауыларцIауата. Ауи агIан йсыласхIватI апиар йгьи ауагIа анхара йгIадкIылра магIныта йаму, йауа ухIварыквын ауи апхъала мчбжьыкIла хIтхъахырквын йъакIвшаз апарк ду апны уагIа гьаъамызтI хIва йауаштI, рахIа йанщардугьи 50-60-гIвы ракIвын йнадзуз. Джьгарта агIарайгвара швъаква хIшауа хIалагатI, атачIв радиуа, анахьанат ахабарргартаква, аинтернет амальква гIахIрысабапуан. АбзазагIвчва хIгвыргъьахъв шакIвшуш ахабар дхIырдыруан. АуагIа швабыж йщардан. Амшгьи гIахIыдахIвтI. Апсыуаква йара ауи ауысла йхIызшапI.

ЗымгIва швабыж йбзийын, йшпакIву ухIварыквын ауагIа хъызхуаш хIщардан. КIавкIаз йога анархарала Адыгейшта йауу Жане Зауыр датша уагIагьи йыцта лекция акIвйыршун. Москва агIахIвра ансамбль ргIахъвмарра адыгIгалтI. Араъа саби ансамбль гIальамат хIымапI. Ауи ансамбль Москва апны ртшхъвага щарда гIатыргахьатI, Россиялагьи йапшым анкъвакъвраква рпны гран-при щарда гIарквнадыргахьатI. Афашаквала йадгалата ахIбагьи дрыдзхъачIвата апсыуа тацанадылра адыгIгалтI. АуагIа швабыж йрымаджьащахъвахатI. АуагIахъа фачIвквала йадгалата фуд-корт аъан, ауагIа рхъа-рцIыхъва уымбауа кьазу йгылан. АААК астендгьи аныргIалын, ачвахъабага согIаква ртиуан. Артистква щардагIвын, аклассика йгьи аэстрада ашвахIвагIвчва гIахъвмаруан. АуагIа щардан, гвыргъьахъв дута йырзалтI: йъабабуз йайгвыргъьун, йъацу йаркьахвуан, тшацпсырщун.

Ауи атшын йыздыруаз уагIа щардагIв йапхъахауата йацгIасынйатI. ХIара хIанабабауа мачIдзапI. Йаъан щцалрата йхIзалыз айззараква мачIта йнарылалквузгьи: ажва ахъазла, ачаражвраква йа аспектакльква рпны йуымбалауа. Ауыгьи швабыж йбзипI, ауаса атеатр – лкIгIара зму азъазарапI, азаджв йгвапхитI, азаджв йгьигвапхум. Ауаса араъа йапшым ажанрква щардахатI, афольклор йапщылата гIахъвмарра щарда аъан. Тарба Тенгизгьи Апсны ащхъа хакв йазалху алекция дгIапхьатI. 

- Йшпаупхьадзауа, ари йапшу агвыргъьахъвква аурышвква рпны йахъазымкIва адунейла апсыуа-абаза диаспора ъабзазауа анахьанат акъральква рпынгьи йакIвыршара атахъума?

- Сшхъвыцуала, анахьанат ашIыпIаква рпынгьи йакIвуыршушта йаъапI. Йшазызбауала, закIыла хIгIашIамсуата датша квпшыра шIыцгьи хIазыпшгIумцара ауи йапшу агвыргъьахъвква адыгIгаллара атахъыпI. ХIацынхауамцара амаль шIыц щарда гIахIхъвыц йауаштI. ЙацыхIчпауа апроектква йгIарыдхIкIылуа ауагIа йрылахIырхIара атахъыпI. Ауысква уыжв азаман йаквыргIапста йджьащахъвахузтын ауат йгьи тшадхIдыркIылуаштI йгьи хIаддыргылуаштI. ТшызладхIкIылра атахъу акIвымжвы, абашлыкъ, акъама рынкъвгара йгьахъазым, хIадызкIылуа ацIасква шаквхIыршвуш, уыжвгIанчIви бзазара йшаквхIыргIапсуаш хIащтазара атахъыпI.

- МАД апынгьи АААК апынгьи анхара ахча акврыдзраква рпщылапI. Йшпаубауа, арат йрапшу адкIылараква йрыквыргIапсу запш фандрайзинг амальйа?

- Ауи ауыс Москва апны йджьащахъву амальквала йхIзаквыршватI. Араъа йцIасхаз йапшым айззараква акIвхIыршалитI. Ауат йрыуапI сквшыкI апны зны йхIчпалауа айззара ду. Ауи ресторанкI апны йадыгIгаллитI, йызланашылуа абилетква хIтйитI, абилет ахв хвынла йайхIата йызтиуа хIспонсорквагьи хIымапI. Арахьарат ауысква йрыквыдзуа ахча ащарда уысхагIв гвыпкI йгIахIыртитI. Йшыздыруала, Адуней апсуа-абаза конгресс апынгьи йхъаду афинансист Эгьзакь Мусса (АААК ЙхIаракIу асовет аунашвачпагIв Эгьзакь Мусса – аредакция ррытаразга) йакIвпI. Ауи ахIатырла йгIашвыргылыз азцIгIара ужвы асахIат джьауап гьазсымам. Йшызбауала, ауи ауысла амальква ргIаура хIгьазычпам. ЙыззысхIвауа хъахIара зму хIабашталагIвчва йызлагIаргвынхIыргIвуаш амальква ракIвпI, рдунейпшыща рыцIа йауацIырхта сабап злу жвлара уыс шаъу рбарныс, ажвлара ззыбжу щардата ухъагIваца уыргIачIварныс йшанымгIалуа, ауи ажвлара уырцхърагIарныс уащтазара шатахъу.

Ауи йахъазымкIва ажвлара уысква ахчала уанырцхърагIауа псапа шалагIаугуагьи. Ауыла ажвлара ртшауацIыхра ушацхърагIауагьи. ХIара Москва апны асаби ансамбль нкъвыгIгара шатахъу ангIахIрахара ари апш джьауап гIахIызтуагьи гIаншитI: ауат асабиква аны-аба рымапI, ахчагьи ауат йазыркIкIрагIатIхIва. Анчва-абачва зымгIвагьи ауи аъара ахча гьрымам анхIхIвара «ауи асхъан рсабиква гIамиргIатI» рхIвитI. Ауат аджьауапква акъыль гьрыцIам. БаргвыпI ауагIа йгIаргвынуыргIвырныс жвлара уыс бзи шаъугьи, ауат адгалра шатахъугьи йрызуырхъвыцырныс. АуагIа ауи гIаргвынгIвырныс гьыртахъым, йа цIабыргыта йгьгIаргвынгIвуам. Йгьсыздырам.

Датша амальта йаъапI – ауыс йацхърагIауа агIвычIвгIвысква уашIамсуата рыхьыз ухIварныс, йуыртшхъварныс, агазетква, ажурналква йгIарыквуцIарныс. Ауаса ауыгьи гьынхум, йауа ухIварыквын зхъахIара бзийу щардагIвы йхътIыта рыхьыз рхIварныс, рцхърагIара йалачважварныс гьыртахъым. Сара зынзаман апрезидентква йрасхIвуан «АгвчIагIвчпара ауысла» апсыуа хабза шаъу здрыуата, ауи ахабза анахьанат акъраль байаква рпны йшаъу апшта апсахраква алацIара шатахъу. Ажва ахъазла, аналогква аныршвауа хъгалра йа агIвщтра рзалырхырныс, ауаса ауи ауысла йсхIваз заджвгьи дгьадымгылтI.

- ЙшухIвазла, АААК йгьи Апсны хачIв хъадата рпахь йгылапI тшауацIызхуа уыжвгIанчIви къральыгIва ащаквыргылра. Ухъатала ауи йузалацIушта йупхьадзауайа? Ауи ахачIвы архъйара дзачIв апсыуазлакIгьи йборчта йупхьадзума?

- Ауи сара йсборчта йспхьадзитI. Швабыж йгьстахъым «слузерхарныс», ауаса ауи ачва схъысызшва йспхьадзуштI апроект Апсны къральыгIва мхъйузтын. ДахIвра ду зму хIаракьатчпагIвта тшызбаргьи агIалахара айшара гьсызкIылгушым ауи ахачIвы архъйара съазымцхърагIаз ахъазла. Ауи сара йсборчпI, йшсырхъйуш сащтапI. Зынзамыза цIыхквта агIвсхьата ари атема саналачважвауа гвырбзигата йсыму йшалдзгIауа сыласхIвитI. (дхъыччитI) (Аинтервью цIыхквта агIвсхьата йанырцIун - аредакция ррытаразга.)