Рим къала, Италия р-Парламент апны Апсны р-Президент Бжаниа Аслани АААК ЙхIаракIу асовет аунашвачпагIв Эгьзакь Мусси алата адепутат Далль-Оссо Маттео йпресс-конференция «АуагIахъаква рхъатаъаща дара-дара йщаквдыргылхырныс рхвитнагIа. Апсни йдуу Европи» акIвшатI.

Февраль а 9 ахъвлапын Рим, Монтечиторио Тыдзду, Италия р-Парламент пресс-конференция ъакIвдыршауа апещду апны адепутат Далль-Оссо Маттео йконференция «АуагIахъаква рхъатаъаща дара-дара йщаквдыргылхырныс рхвитнагIа. Апсни йдуу Европи» акIвшатI.

СогIвым дшаъаз онлайн форматта видеола аконференция адызгалызи йалаквази сальам райхуата тшырзынайырхатI Апсны р-Президент Бжаниа Аслан. Ауи апсышвала йгIачважвара итальйан бызшвала йатайкIуан Адуней апсуа-абаза конгресс аппарат аунашвачпагIв Таниа Кан.

А-Президент Апсны ауагIа рыхьызла аконференция йалакваз сальам риттI, аконференция нархарата йамугьи йара ауи ауыс Италия р-Парламент апны йъалачважвагIвацауагьи ареспублика ахъазла магIын ду шаму гIаликIгIатI. Бжаниа айшыста атурых даквчважватI йгьи Апсны акъральыгIвара шщаквгылуаз гIайхIватI.

«ЗкъральыгIвара сквшышвпхьадзара гIацIанакIуа Апсны къральыгIвакI атрибутиката йамазара атахъу зымгIва амапI. ХIара хIуагIахъа аквырджь унашвачпагIвчва ршовинист политика ахьантара йызгIацIцIтI: асквш 1992 август а 14 аквырджь рхъвква хIреспублика йгIагвыквстI. ХIуыс ага йбаргвызтынгьи хIара хIайгIайын хIхъа хIахвитта тынчта хIбзазарныс хвитнагIа шхIыму хIырцIабыргтI», – йхIватI а-Президент.

Ауи йыздзыргIвквуз йгIаргвалайыршвахтI Апсны зныкI экономика уысла амгIваква зымгIва хъвыркIылта ахъазы йшгIанхаз. Айсра амщтахь акъаруква зымгIва ззынархаз акъраль, ауи амлыкврхIара гIащаквыргылхра, акъральыгIва институтква рыбагъьара ракIвын. Апсны Республика а-Конституция нарахвтI, «Апсны Республика акъральыгIва хъахвитра ауысла» ашвъа мачвы ацIарцIатI. Ауыс зрыбагъьаз гIаншарата йалтI Россия Федерация Апсны асуверенитет йъадгылыз.

«ХIамайгвыргъьушта йгьаъам дипломат азазаъаща зцхIыму акъральква рпхьадзара псайспамцара йъалахIауа. ХIара йгIахIгвынгIвитI адуней апны къраль щарда хIалархIвуа йцара ахъазла заман ауыра шатахъу, ауи шуыс баргву. Апсны ажва хвы азызбауа акъральыгIваква зымгIва агIвхъатакIгьи разыгIальаматра алата йрыцынхарныс йхIазырпI. ЙхIгвапапI Италия абзазагIвчва йрыуата рыцIа-рыцIа щардагIвы хIкъральи хIгвбайари рхъа ахъаз йъагIахъыртIуа, Апсни Италии рыкъалаква ащтаныкъвауа йъалагауа. Йауа ухIварыквын, хIара хIуагIахъаква апхъанчIви заманищтарагьи йабадыритI», – дацIачIвагъватI Бжаниа.

Ауи аконференция йалакваз рынхара апны дахIвра рымазларныс дрызхIвахIвтI, аконференциягьи уыс йазынхауата йакIвшата Апсни Италии руагIахъаква райгвара азазаъащаква ртшауацIыхра йшащатахуш багъьата йшазхъайцIауа йхIватI.

Йара ауи апшта айззара йалази асасчви абаза бызшвала сальам пха рзыйтийтI АААК ЙхIаракIу асовет аунашвачпагIв Эгьзакь Мусса. Ауи йгIачважварагьи Таниа Кан йатайкIуан.

Эгьзакь Мусса Адуней апсуа-абаза конгресс – адуней шабгу апны хIуагIахъа йрыуу зымгIва адызкIылуа, ауат рыжвла ъану рпсадгьыл йту райщчва йрабадырныс, рцри бызшви рцIаскви рхчарныс ахъазла лшара гIанзыршауа организацията йхIватI. Амамыри йщаквгылу аъащи ррыбагъьара йырзынхауата аконгресс йапшым акъральква рпны жвлара-культура нархара зму, ауагIахъаква адызкIылуа ауысква аднагалитI.

«Апсуа-абаза уагIахъа рыхъазла магIын дудздза зму ари айззара апны сгIачважвара джвыквсцIауата зымгIвагьи сальам нашвасхIвитI. Апсыуакви абазакви уагIахъакIпI, ауат йгIарылцIыз ауагIа къраль 50 райхIа рпны йбзазитI. ХIдиаспора рпхьадзара мильуан йайхIапI, хIыгIвычIвгIвысква йъабзазалакIгьи йызлу акъральыгIваква дрыбагъьауа щъата йрыцIагагылапI. Адуней апсуа-абаза конгресс [апсуа-абаза] хIуагIахъи Италия ауагIахъи зныкI йрызбжьаз азазаъащаква, сквшышв щарда йынкъвыргаз культурали хвгIахвтрали ращтаныкъвараква ргIаршIыцхра йацхърагIарныс йхIазырпI», – йхIватI Эгьзакь Мусса.

Апсны атурых йалыргата дгIаквчважватI Италия р-Парламент адепутат Далль-Оссо Маттео. Ауи ареспублика ауагIахъапхьадзарагьи, ашта йгIацIанакIуагьи, уахьчIва политика статуста йамугьи гIайхIватI.

«Апсны Республика – зстатус гIвбата йаъу кIавкIаз республикапI. Грузия ауи йара йаштата йапхьадзитI, ауаса дара ауагIа ауи йгьадгылуам, даргьи Апсны Республика зхъа йахвиту къральыгIвата ршвъа йанырцIатI, жвкъралькI ауи йадгылтI, ауат йрыуата абыжьба ООН йалу къральпI. Адуней апны йалархIва-йаларымхIварыгьи Апсны экономика йгьи геополитика уысла лшара ду зму къральпI. АуагIахъа ртурых ахъа апхъанчIви заман йгIаджвыквылуазтынгьи, ауат руыжвгIанчIви турых амгIва рыцхIагIарала йылкъьапI. ХIгвыгъитI хIапхъахьыла ауи адуней апны йацыркIуашта, Италия ахъаз стратегия магIны зму ари ашта йацхърагIуш гIвзачвагьи ащардахушта. Ауи ашта хIаргьи йхIхIырдыруашта, хIхъа йазыгIахъхIтIуашта йаъапI», – йхIватI адепутат.

Апсны уызларыцынха йауаш анархараква рпны ауи Италия ахъаз гIальаматра алата туризм гIаликIгIатI.

«Туризм Апсны ахъазла йанакIвызлакIгьи магIын ду змаз нархаран. Италиягьи ауаъа швапха амдара, инвестиция алацIара, аинвестор шIыцква гIахъкъьалра ауысквала алшараква шардапI. Абарауат анархараквала йынха йауашын ноябрь агIан Ламеция-Терме апны Апсны апрезентация анакIвшуз йшангIалыз апшта Рим апны йгIахъыртIуаш аиталия-апсуа хвгIахвтра палата. (Араъа дызквчважвауа асквш 2021 декабрь а 4 Италия ашта Калабрия йаланакIуа Ламеция-Терме къала апны йакIвшаз, йайззазтынгьи онлайн форматлазтынгьи уагIата 70-гIвы райхIа злаз Апсны Респпублика адуней дипломат ргIапсра апны апрезентация акIвпI – аредакция ррытаразга). СгIачважвара алсыргауата щарда мцIуата зъанатIа йахъыцIхыз Европарламент а-Президент Сассоли Давид йажваква гIазгра стахъыпI: «АуагIа рбжьара бльын ргыл йгьауашым, ауат рыхъвашара атахъыпI», – йажва цIхъва айттI Италия р-Парламент адепутат Далль-Оссо Маттео.

Аконференция апны датшагьи йгIачважватI адвокат Латтанцио Антонио, аналитик Монселлато Суоми, Апсны агIвымакъраль уысквала а-Министерства (МИД) йазалху хъвдаквцIара зму ахIвачIвгIвы Гриттани Вито, ажвлара уыснкъвгагIв, «Кантьере лабораторио» культура адкIылара аунашвачпагIв Джильотти Витторио, АААК ЙхIаракIу асовет аппарат аунашвачпагIв Таниа Кан.

Таниа йшихIвазла, Италия атланыкъвала йгIачважваз зымгIва ахъазгIваца айззара йгьаламызтI, ауат Апсны атурыхгьи, ауи адуней-хабза статусгьи, агьагьара йщаквгылыз агеополитика аъащагьи цIолата йддырдыртI, дзачIвызлакIгьи «заджвгьи йгвы дамсуата, заджвы йахьылагьи дамхъуата дгIачважватI». 

«Апсны ауыжвгIанчIви турых апны Италия р-Парламент абльынква йапхъахауата апсуа йгьи абаза бызшва «ргIатI», Апсны Республика апшыща «йаздзыргIвытI». ХIа хIшапшуала, ари уыс дупI, йаргьи уыжвласыла ауи йащтагIайуашта хIазпшитI Италия ауниверситетква ангIалра рыдчпалра, Италия абизнесгьи хвгIахвтра уысла ащтаныкъвара щаквыргылра. АкъральыгIва уысхартаква алата Апсны ахъазы йазынархата ари апш уыс Европа АдкIылара (ЕА) акъральква рпны зынгьи йгьнымшасызтI», – йгIаликIгIатI Таниа Кан.

Ауи йшихIвазла, Апсны р-Президент Бжаниа Аслани АААК ЙхIаракIу асовет аунашвачпагIв Эгьзакь Мусси аконференция йъалаз ауи амагIны рыцIагьи йщтIнахтI, йаргьи Апсны анахьанат акъральква йхътIыта йрачважварныс шамагIальамату гIанарбатI.

«Швабыж магIын ду амапI ари йапшу айчважварта хIаракIква рпны Апсны абжьы гарныс, аквырджь пропаганда йацымцауа хъвыцща ргIарныс. Ажва аламкIва, Апсны аунашвачпагIвчва ауи йъалаз – Апсны ахъахвитра йацызкIуа акъральква рыцIа йшщардахуш ахьыла йшахъуа йаквшахIатхитI. АААК ЙхIаракIу асовет аунашвачпагIв дъалазгьи уагIа щардагIв гIазцIазкIуа апсуа-абаза диаспора агIвымакъральква йырзынарху ари аполитика йшацыркIуа арыбагъьитI», – йгIахIгвынйыргIвытI Таниа Кан.

Йара ари ауыс лшарата йызчпаз Италия апны асквш 2017 агIан ашвъа йанырцIаз Италии ЕА акъралькви рпны Апсны Республика а-Дипломат уысхарта йакIвнаршауа анхара акIвпI, йхIватI а-Конгресс аппарат аунашвачпагIв.

А-Дипломат уысхарта ангIахъыртIы ауи анырхара Апсны а-МИД йазалху хъвдаквцIара зму ахIвачIвгIвы Гриттани Вито йгьи Таниа Кан йрыхъвдаквырцIатI, ауаъа йгIашIарышвта Апсны аъаща тамамта уыла йгIацIазжьуа, ауи акультури атурыхи гIазырбауа жвлара-культура нархара зму ауыс жвабапхьадзараква адыргалтI.

«Дипломатия – йауыру, гIапсара швабыжгьи зпщылу, уагIагьи млыквгIалцIыртагьи щардата йъатахъу уыспI. УахьчIвала хIызщту Апсни Италии руагIахъаква рабадырра тшауацIнарыхра акIвпI, ауи хIалархIвауа йагIвызапI, йауа ухIварыквын, агалагьи рыцIа магIны амапI апсуа-абаза уагIахъа рыхъаз ацIабырг андхIырдыруа, хIгвбайари хIцIаскви йанрыхахIыргIвазауа, ахвгIахвтра-экономика ащтаныкъвараква анщаквхIыргылуа, астудентква анамыгIдауа», – йажва цIхъва айттI Таниа Кан.

Ауи дырзыразта ажва пха рзыйхIватI «апсуаква руыс адуней апны аквчважвара йаланакIуата ари апш магIны зму ауыс адгалра йацхърагIаз аналитик йгьи агеополитика кьангьашагIв Монселлато Суоми, Апсны а-МИД йазалху хъвдаквцIара зму ахIвачIвгIвы Гриттани Вито йгьи Апсны агIвзачва».