Адуней апсуа-абаза конгресс йазалхта йарыхIазырыз асогIа йазабакIтI «Апсны» этнопарк апны йакIвшаз сагIындакъаущтрала анкъвакъвраква йрылаз.

«Апсны» апсуа этника парк апны ансисквша йакIвшалауа сагIындакъаущтрала анкъвакъвраква рпны а-Конгресс агвып апсуаква йрымаз ахрихыц «Сустар» согIата йпшцIарцIатI. СогIвым ахысчва рклуб «Афырхы» йалакву йгьи ари аспорт квпшыра бзи йызбауа рквта хрихыцла хысрала анкъвакъвраква сентябрь а 29 атшын йакIвшатI.

Апсуа уагIахъа парк атшшара апны тшазыркIкIытI ахысчва рклуб йалакву, Лагъь КIавкIаз йауаз асасчва, ари йцIасу ахъвмарра бзи йызбауа ауагIа. Анкъвакъвра асквшква 1992-1993 рагIан йакIвшаз Апсны ауагIа р-Абашта айсра апны йгIатыргаз айгIайра сквш 29 ъахъыцIуаз йазынархан. Анкъвакъвра 18-гIв хысчва алан.

«Афырхы» клуб йалу, анкъвакъвра асудья хъада Какоба Адгур АААК ъагIарыцIагылуа ахъаз дшырзыразу йхIватI.

«Сентябрь а 29 хысрала анкъвакъвра акIвыршара АйгIайра амш артлапIара йауу цIасхатI. ХIара хвду азыгIбатI анкъвакъвра апны йапхъахауата Адуней апсуа-абаза конгресс апсуаква йрымаз ахрихыц «Сустар» согIата йъапшцIанацIаз. ХIара ауи хIгьазымпшуазтI, швабыжтагьи хIайгвыргъьатI. Дара АААК анхагIвчвагьи анкъвакъвраква йрылазлитI, заман айшысла гIатгара бзигьи гIардахIвуа йалагатI. Анкъвакъвра ауи апш гватра ъазибауа ахъазла кIьыдата сшизыразу йасхIвра стахъыпI АААК аунашвачпагIв Эгьзакь Мусса ХIабальа йпа», – йхIватI Какоба.

АсагIындакъаущтыгIвчва хсахIаткI руацIа йапшым пщхысщакIла йанкъвакъвтI. Араъа хабзата йщаквгылу айшыста йаныргвындыргIвы амщтахь ахысчва йапхъахуз агIвквпшыракIла рыцIа йпчарахIу дгIаддырдырныс йалагатI. Апхъапхъа ауат метр 30-ла йхъарата йгылаз анашана йайхсуан. УацIыхъван «адгылра-адцIра» ззырхIвауа апсуа хысща джвыквырцIатI. Ари ахъвмарра дара ахысчва «апсуа нашана»-хIвагьи йапхьитI. Ауи анахьанат ахъвмарщаква йызларапшым – араъа апхъапхъа ахысчва аргваныта – хвметркI ахIа бжьамкIва йбжацарпата анашана йайхситI. Зны йхыспхьадза рыцIа-рыцIа йайтыпауа, йхысуамцара метр 30-дза йнаскIьитI. Ауи амщтахь йгIацапахитIта йара ауаса, йхысуамцара, анашана тшазгIадраргванхитI.

Метр 30 йгылата йгIатдырцызи «апсуа нашана» апны йгIатдырцызи аларцIахитI. Ауи агIарбарала айгIайра Лагъь КIавкIаз йауаз асас КIвышхIа АхIмад йтигатI. ЙгIвбахауа агыларта Лабахуа Елена, йхпахауа – Аршба Адамур йыркIытI.

УацIыхъван ахысчва рахIа йхъару адистанция – метр 75 – йгылата ахысра джвыквырцIатI. ДзачIвызлакIгьи хвнашанакI дрыквшвара атахъын. Ауи хгIвы йрылшатI – Берзениа Валерий, Аршба Адамур, КIвышхIа АхIмад. АхыгIвгьи айгIайта йырпхьадзатI.

Ауи апшта Лагъь КIавкIаз йгIатыцIта анкъвакъвра йгIайыз КIвышхIа АхIмад метр 30-гьи, метр 75-гьи, «апсуа нашана» апынгьи айгIайра тигатI.

«Хрихыцла хвысквша цIитIта схыситI, Апсны анкъвакъвра хысквшахауата сгIайитI. Ари аспорт квпшыра бзи йсзырбаз сыгIвза аргваны, ахысчва рклуб гIанзыршаз ДжьапIуа Батал йакIвпI. Зынгьи йымхысс йхыста йапшырныс йаквсыргвышхвитI», – йлахIвараква хIыцагIвишатI КIвышхIа АхIмад.

Йпщбахуз ахысща – 10 метркIла ахысра – йцынхауата йакIвшауа арат анкъвакъвраква рпны Адуней апсуа-абаза конгресс агIаджвыквцIарала йдыркIьыдатI. Араъа акIвпI АААК ахIварала абджьарчпагIв ъаза Эмкужов Арсен йдрычпаз апсуа хрихыц «Сустар» йазалхыз согIата йъабжьаз. АсогIа апсуаква йынкъвыргуз ахрихыц йапшпI.

А-Конгресс асогIа йъазабакIуаз йцIыхъвахуз анкъвакъвра квпшыра апны айгIайра Лабахуа Елена йтылгатI. «Сустар» хрихыцгьи ауи йлырттI.

«Хрихыцла хысра джьащахъвадзапI. Анахьанат йгьрапшым ­– ахысыгIви анашани ракIвымкIва датша закIгьи гьаъам. Араъа хIарам гьузычум йа къвышракI гьуызгIахъвыцуам. АхысыгIв дыззычпу зымгIва гIайырбара атахъыпI. Ауи ушащту ахъвмарра уаланахIвитI. Хрихыцла ахысра ухъвыцра зджьарала йнанархитI, адуней датшата уыла йгIацIанажьитI, уыпкъ укIуа уабжьитI», – лхIватI йайгIайыз Лабахуа Елена.

ЧкIвыныргIа ртшауацIыхрали физкультурали АААК ахъвшара унашва ахъызцIауа Берзениа Валерий ахъвмарраква лахIварата йгIайыларцIаз гIахIайхIвтI.

«Апхъала арат ахъвмарраква рпны ххысщакI ракIвын йызланкъвакъвуаз. Ужвы а-Конгресс абзирала йпщбахауагьи гIарылахIатI. Апсуа хрихыц «Сустар» дзачIвхысгIвызлакI йыхъазгьи хвы зму согIапI. ЗымгIвагьи чIахIрата йырпхьадзитI АйгIайра амш йазынарху анкъвакъвраква йрылазларныс. Угвы йалахIитI сагIындакъаущтра зымагIальаматхата йапшырныс йгIайыз ауагIа анубауа», – йхIватI Берзениа.

Йцбахуз атурнир ахIвссаква щардагIвыта йалан. Ауат райхIарагIв ахысчва рклуб «Афырхы» йалапI.

«СквшигIадзагьи хрихыцла ахысра йхънахуа йрылахIитI. Аклуб дугьи хвыцгьи тшанырцIитI. ЙугвапахитI ауагIа ахъвмарраква рымаджьащахъвата йъагIайуа. ХIклуб йгIахIылалуа зынла ари ауыс даланахIвитI. Йауа ухIварыквын, апсуаква ауи рпсы йаргванпI. ХIапхъанчIвиква ари абджьар гIадрысабапуан. Ауи ахысща тшазыгIбжьара хIтахъыта хIща йалапI», – йгIацылцIатI «Афырхы» клуб йалу Квициниа Илона.

Ахысчва рклуб «Афырхы» асквш 2016 агIан апсуа цIасква зхчауа йынкъвызгауа ДжьапIуа Батал запхъа дгылаз агвып йгIандыршатI. Ансисквшагьи аклуб асквшква 1992-1993 рагIан йакIвшаз Апсны ауагIа р-Абашта айсра апни асквшква 1941-1945 рагIан йакIвшаз Абашта айсра Ду апни йгIатыргаз айгIайраква рымшква йырзынархата, ауат ракIвымкIвагьи Апсны а-Фыр Делба Валерий йыхьыз ахъхIвалгIата йцIасхаз анкъвакъвраква аднагалитI.