Ачвахъабагакви турых магIны зму ашIыпIакви рдуней мшы йадахIвуата Согъвым апны апсыуа суратгIвгIвчва йгьи асуратхъыхыгIвчва ргIарбарта гIахъыртIытI.

Барганджиа Саид

Йбергьльу Апсны асуратгIвгIвчви асуратхъыхыгIвчви рсуратква йгьи рсуратхъыхра нхараква ргIарбарта Согъвым аквта гIарбарта зал апны йаныргIалпI. Ареспублика атурых-культура тынха знархару арат анхараква рэкспозиция Ачвахъабагакви турых магIны зму ашIыпIакви рдуней мшы йадахIвуата апщаша, апрель а 18, атшын йгIахъыртIытI.

АгIарбарта адыргалтI Апсны акультура йгьи атурых-культура тынха агIахчара аминистерства йгьи Апсны къральыгIва сурат галерея.

Аквта гIарбарта зал дрыпшдзатI Бедийа, Пицунда, Моква храмква, Баграт йыкъала, Апсны адамраква, Басла ацхIа, Дранда акьльиса, датшагьи ареспублика атурых-культура тынха йаланакIуа йалкIгIата йтлапIу чвахъабага щарда рсуратква. АгIарбарта апшыгIвчва гватра кIьыда рзалырхитI апхъанчIви апсыуаква рбзазага пкъыгIваква гIазырбауа асуратквагьи.

Апсны акультури атурых-культура тынха ргIахчари рминистр Арсалиа Эльвира йшылхIвазла, агIарбарта адгалра мурадта йамапI Апсны ачвахъабагаква йапшымшкIва йшщарду агIалкIгIара. Аэкспозиция адгалра йалкIгIата амагIны дупI, йшпакIву ухIварыквын экспонат хъадата араъа йаныргIалпI апсыуа чIвыла атурых шабгу апны зтлапIара рыцIа йхIаракIу ауыхвараква рсуратква.

«Акультура ачвахъабагаква йхъырхитI гIамдагIвчва, суратгIвгIвгIвчва, гIвгIвчва йгьи рхъвыхыгIвчва щардагIв. АгIарбарта апны йаныргIалпI архив швъаква йгIарылху асуратквагьи. Араъа йгIайуа агIвычIвгIвыс шIыцракIгьи гьибарым, арат ачвахъабагаква зымгIвагьи бергьльыпI, ауаса ауат ауи чIыдахъвыта дгIашIасырныс, ауыс дазхъвыцырныс, ргIахчара йкъару азынайырхарныс даквгIазшIыртитI», – лхIватI ауи.

АгIарбарта агIахътIра ашвхIаусыгIва – Ачвахъабагакви турых магIны зму ашIыпIакви рымш – даквчважвауата АкъральыгIва сурат галерея аунашвачпагIв Саканиа Сурам йшгIаликIгIазла, сынчIва ари амш арыхъващтI Франция акъала хъада апны йгIаншаз амцаблыра.

«Сара швабыж сгвы йыцIалтI ауи атрагедия. БаргвыпI гвщтIыхра кIара уалачважварныс. Ага хIкъраль ахъахвитра ООН йалу акъральква зымгIва йацрымкIыргьи (Апсны ахъахвитра йацыркIтI ООН йалу абарат акъральква: Россия, Венесуэла, Никарагуа, Науру, Сирия, Тувалу йгьи Вануату – аредакция ррытаразга), хIгIарбарта ари агвыргъьарамш амурад хъада йазынархапI: «хIапхъанчIви псадгьыл агIахIхчара». Ауи акультура тынха апкъыгIваква зрыхъвашауа (ага йгвасразтынгьи йаъапI ауат рапш уагIа) йрызцауа хIара йхIджьауаппI. ХIара йхIборчпI хIтынха йгIадзынгылуа абанпараква йырзыхIхчарныс», – йгIаликIгIатI Саканиа.

Ачвахъабагакви турых магIны зму ашIыпIакви рдуней мшы, Адуней тынха амш, асквш 1982 агIан ЮНЕСКО йаланакIуата йгIаныршу ачвахъабагакви алапшыртакви ргIахчара ауысла Адуней совет рассамблея (ICOMOS) йщаквдыргылтI. Агвыргъьарамш асквш 1984 йгIашIарышвта йдыртлапIитI йгьи мурадта йархъйитI адуней культура тынха агIахчара ауысква ажвлара ргватра азынархазларныс. Датшагьи ари амш рыцIа йауацIыхта йхIнардыритI адуней тынха азигIвара йгьи ауи агIахчара къарута йадыргалуа.

Апсны апны, акъральыгIва швъаква йшгIадырбауала, атурых-культура тынха йаланакIуа апкъыгIвакви ауыхваракви рпхьадзара 1500 йайхIапI, ауат йрылапI дуней магIны змугьи. Ауат ЮНЕСКО йадыргалыз адуней культура тынха рашIыпхьадзара швъа йзаным ашвхIаусыгIваква бергьльыпI, ареспублика агьагьарала йщаквгылу аполитика аъащагьи гIапхьадзахауата.