Апхьахьа хьзы гIалыртырныс ащта йтагылу КIарма Марйана Адыгея къральыгIва университет апны «Абаза бызшва абызшващарадара аъаща апны: асоциолингвистика йгьи алингвокультура хъатаква» темала диссертация лхчатI.

Голандзиа Есма 

Афилология наукаква ркандидат апхьахьа степень ацIыхъва йтагылу КIарма Марйана лдиссертация Адыгея къральыгIва университет апны йылхчатI.

Адиссертация совет йалаз зымгIва адуней апны рахIа йапхъанчIвийу йгьи йбаргву абызшваква йрыуазакIу абаза бызшва йазынарху анаука рхъвыхра йацшIакIта йацыркIтI. Ари АААК ЙхIаракIу асовет аунашвачпагIв, «Алашара» Дуней адкIылара апрезидент Эгьзакь Мусса йрыбагъьаз апсуа-абаза бызшва гIащаквыжьрали тшауацIнарыхрали апрограмма апкъ йтата йапхъахауата йырхчаз диссертацияпI. 

КIарма Марйана анаука апны лымгIви архъвыхра дшадынхалызи гахIалхIвтI.

«Финанс университет апны ангьльыз бызшви ъачIвагIала абадырракви ркафедра апны арыпхьагIв ахIбата сынхауата сара асквш 2017 агIан Москва къала апедагогика университет аспирантура сыцIалтI. Схъа ахъаз зынла йщаквсыргылтI сыздынхалуаш атема абаза бызшва йшапщылазлуш. Асоциал сетьква рпны «Abaza history» паблик ансырцуз йгIасгвынгIвытI абазаква ртурыхла гIвыраквакI урынйарыгьи, абаза бызшва йазынарху агIвыраква шмачIдзу. Асквш 2020 агIан аспирантура сгIалгатI, арыпхьагIв-рхъвыхыгIв диплом гIапшцIызган адиссертация насырдзахуан. ГIвысквша анцIы Адыгея къральыгIва университет апны ссоискательхатI».

Лырхъвыхра апны КIарма Марйана ужвы хIызту абызшващарадара аъаща апны абаза бызшва агIащаквыжьра магIныта йаму гIалылкIгIитI. Ауи ауыс йацхърагIуш амальква гIаолырбитI – апхьагаква гIаныршара, абызшвала арыпхьараква адгалра, культура нархара зму ауысква акIвыршара, йапшым ауагIахъаква рацынхара йахъвуш культурала апрограммаква амдара, абаза бызшва ауагIа йрылагара агъьызчIвуаш аонлайн амальква гIарысабапра.

«Сара дснаука унашвахъцIагIвын афилология наукаква рдоктор, апрофессор, зуыс цIолата йыздыруа, згвы цхIауа аунашвачпагIв Хачмафова Зайнета Руслан йпхIа. Оппонентта дгIачважватI ХIаратокъва Марйат ГIвбед йпхIа – афилология наукаква рдоктор, апрофессор. Ауи лынхараква абаза бызшва академия хъата тшауацIнарыхра апны алацIара дута йалитI. Сырхъвыхра аквчважвара ду гIанарыцIстI, зымгIвагьи бзита акIвпI йшаквчважваз. Ауи ансхчуз адиссертация совет йалакваз йгIалыркIгIатI абаза бызшва агIащаквыжьра ауыс уахьчIва зны йапшымкIва мчыта йшгIагылуа».

Адиссертация нхара Марйана апсуа-абаза бызшва гIащаквыжьрали тшауацIнарыхрали апрограмма апкъ йтата йылгIвытI. Эгьзакь Мусса йрыбагъьаз анхараква асквш 2020 йгIалаган асквш 2026-дза йакIвшуштI. Ауат йгIарыланакIитI арыпхьагIвчви апхьахьакви рыхIазырра йгьи ръачIвагIадырра йалархIара, йапшым алитература гIацIщтра, абаза йгьи апсуа бызшваквала архъвыхраква акIвыршара, датшагьи ауысква.

«Анаука теория рхъвыхра агIвра сынхарагьи йацхърагIатI. Сара «Абаза бызшва тшазыбжьарала аонлайн-курсква» йгьи «Абаза бызшвала авиртуал апхьарта Абаза ажва» проектква гIалазгатI. Ауи акIвымкIвагьи ТхIайцIыхв Бемырза йгIвыра «Нышв напIыкI» уызздзыргIвуа книгата йхIрыхIазыртI, абаза макъымкви ашвакви анхIцIатI. Ауат апроектква зымгIва йрыцикIтI Эгьзакь Мусса ХIабальа йпа – АлахI дизыразхатI. Сразыра ажваква рзынасырхара стахъыпI Таниа Кан, ХIабакьыр Зарема. СырзыразпI йанакIвызлакIгьи йсыцIагылу стгIачва. Сынхара уахьчIва адуней йыквхым, ауаса йджвыквсцIаз ауыс шгIасдахIвуаш зынгьи кьангьаш азгIазымгуаз саба ШенкIауа Ризон Ращид йпи саща цри ШенкIауа Рамазан Ризон йпи йырчвахъабагахарныс стахъыпI».

Абаза бызшви литератури атурыхи гIащаквыжьра йгьи тшауацIдрыхра йазынарху ахачIвква «Алашара» адкIылара асайт апны йшвауаштI: http://alashara.org/documents/56.pdf