Зыщайдзаква Апсныла йаъу агIвгIвы ЦIулукIиа Антон амарагIайыртала йбзазауа ауагIахъаква рчIвква йыршIырпшу алокIква ъазкIкIу йкнига шIыци апхъахьыла ймурадкви АААК ахабарргарта портал ахъазла йгIахIайхIвтI.

Барганджиа Саид

АгIвгIвшIа ЦIулукIиа Антон Россия апны дйытI, ауаса йтдзахьызлагьи йщалагьи дапсыуапI: йаба Ткъварчал дауапI. Антон Томск аполитехника институт дангIалга амщтахь Санкт-Петербург дцахын жвасквша цIитIта ауаъа дбзазитI.

Книга йгIвырныс ауи дцIайищтарагьи йгвалан. Ауи агIан ауи йапшым атурыхква алайцIауа далагахьан, ауат йыгIвзачва, йъахIыльчва йрайхIвуан. Атурыхква ауи майрата йызгIайуан, даргьи ауи аъара йщарданта зджьаргьи йгьанйымцIузтI. УахьчIва сквш 34 зхъыцIуа ачкIвын амарагIайыртала йбзазауа ауагIахъаква рлитература, рнаука, рдин, ркультура дхъырхитI.

«Йара йухIвушызтын – йсымагIальамату ауысква гIвына гьрымам», – мачIкIгьи дацIхъыччгIитI агIвгIвы.

ЙцIыхъвахауа асквшква ауи алокIква йырзалихтI.

«Йхъаду алокI сара сбзазара акIвпI, сара ауи сквш 34 цIитIта «йызгIвитI». Акнига акIвпIта – ауи хысквша рапхъала салагатI, ари йцIыхъвахауа асквш аламкIва», – йхIвитI ачкIвын.

Акнигаква стиуан йгьи срыпхьун, срыпхьун, срыпхьун…

ЙырхIвитIи: закIы швабыжта йутахъызтын, йаргьи уылахь йанызтын – амаль амамкIва уанйуштI. Ауи акIвпI Антон йуыс шцазгьи.

«Сара Санкт-Петербург сцан акнигатйырта ткван нхара салагатI – йара акIвпIта, ауи апхъала кIара аласцIарныс бзи йызбузтIхIва, сапхьарныс счвымгъын. Ауаъа сара… акнигаква рдуней схъа йазыгIахъстIтI. Сара сашIамсуа книга сапхьауа, йсхвгIауа салагатI. Йыншун афачIвтйырта санцара йгIасхъшвалуаз ахча книга аласхвгIарныс йанщтIасцIуз. Щарда цIуата книга згIвра стахъынта – ужвы ауи сгвала сырхъйарныс шсылшушыз гIасгвынгIвытI», – йхIватI агIвгIвы йгьи лшарата йбуз гIахIгвынйыргIвытI.

Ауыс зквыз ари акIвын: ансимшы данапхьуз ауи акнига алаща ййырдыруа, автор гIаншаракI данаквчважвауа ауи зъара бгъьыц айыргауа, айчважвараква зъара рзалихуа агьиква йырхъвыхуа далагатI.

«Сара йапшым ауагIахъаква йырчIвыта апхъазаман йгIаншаз аклассика гIвыраква схъырхуанта – ауат йрапшу ймачIу акнигаква сырзыпшгIауа салагатI. Абарауаса мшкIы Канбу ИнайатуллахI йгIвыз «Зхъачва йрызцIабыргу йгьи зхъачва йрызцIабыргым апхIвысква йгIарыквчважвауа акнига» санйатI. Ауат перс бызшвала йыздынхалхыз индия локIпI. Йапхъахуз асатырква сшрыпхьуз ари хIызкву адуней сыла йгьамбахтI. Схъа чIакь-хIва йгIанагтI: абари йапшпI саргьи йгIансыршара стахъу! Сара акнига алащагьи схънахтI – йалкIгIата турыхкI ауацIа датшагьи йапшым, ауаса йапщылу локIквакI ъалазлауа. Ауи джьащахъвадзапI!» – йлахIвараква гьизыцIакIуам агIвгIвы.

Ауаъадза йара «ароман дуква дыршIпшуа» дгIвуа тшибжьун, ауаса ауи мачIкI йгвшIыгъьран. Ари акнига йара дызланхушыз ажанр гIайнахIвтI. ДапхьатI ауи зчпащала зунашва хIхIваз акнига йашIырпшу «АцIх зкьи уыжвгьи цIхыкIи»-гьи.

«Ауат агIвкнигакI съадзарыпхьуз сара слокIква гIаншауа йалагатI», – агIвра дшазгIайыз ахабар алйыргитI Антон.

Акнигатира акIвпIта – ауи аъачIвагIа ачкIвын йбзазара ауыла йгьалымцIтI.

Басарай

АгIвгIвы йыршIыйара апны хьызцынхъвыта Басарай гIайахвтI. Ари ажва, йлокIква рфыр щардагIв рыхьызква йрапшта, йара-йара йхъа йгIаташватI.

«Зны счIвата хиндила йчважвуз уасаражвкI сйыздзыргIвуан. Са ауи абызшва гьсыздырам, ауаса абыжьгаща сгвапхитI. СшйыздзыргIвуазымца слымхIа ажва джьащахъвакI гIатасын «сыбыз йгIаквхатI» – Басарай. Интернет сталын ауи ажва кIара гIаныцIуазтын сазыпшгIатI. ЙшгIацIцIызла, ауи апш украин тдзахьыз аъапI. Ауаса ажва сгвапхан йгIанызыжьтI», – йхIвитI Антон-Басарай.

АлокI йгIалху алокIква

«Ариджьани ауи йхъапщыла Харипудри йгIарыквчважвауа атурых, йа АпхъанчIви МарагIайырта шта йгIатыцIыз, заджвгьи зынгьи йымгIас алокIква» – ари акIвпI йахьзу ЦIулукIиа Антон йкнига шIыц. Ауи алацIара гIвысквша дадынхалтI. АгIвыра щатата турых хъадакI алапIта, ауи датшагьи хвлокIкI алахпI – дасузлакIгьи йара ахабар гIанахIвауата.

ЗымгIва адызкIылуа атурых книгатигIвыкI фырта далапI. АлокI апаштахIпа Ариджьан Харипудра лыхьызта пхIвыспакI бзи дшибази ауи йащтагIайызи йгIарыквчважвитI. Ауат абагатI. Харипудра лакъыль цIаран. Зны ауи акнигатигIвы кьтапкI йнапIыцIата йылбатI, ауаса ауи лирыхвгIарныс гьйымуытI. АпхIвыс ауи даланарпIатIан лгвы дащитI. Йхъапщыла лыладзква аниба Ариджьан акьтап йхвгIарныс далагазтIхIва йаргьи йгьгIайыдамхIвтI. Ауаса йанца Ариджьан акьтап гIайгъычтI. Ауи йнапIыцIакIта йпхIвыс данлызгIайх лара дычван, йаргьи акнига гIахъитIытI, дапхьауа далаган даланахIватI.

Араъа ауахьауат ахвтурыхкI гIаджвыквлитI. АзакI Ашман йыхьызта чкIвынкI асултIан йымц гIацIицата ауагIа ауи йчIгIвынра йшгIацIидауа гIанахIвитI. ЙгIвбахауагьи асултIан йгIайыквчважвитI. Ауи йкъраль апны пхIвыста йгIайгрыз дгьимауызтI рыцхIата тшигIвычитIта датша къралькI пшгIара дцитI. Йхпахауа алокI бзи йабабата азаджв азаджв йызхьыхыз гIвыджь йгIарыквчважвитI. Тажв уасаражвкI йылхIваз йаздзыргIвын ауат рбзибара гIадыршIыхахра ртахъыта Кхаджурахва акьльисаква рпны йцитI. ЙащтагIайуа атурых пхIвыспа пшдзакI лсурат збата ауи йылзыпшгIауа йджвыквлыз асултIан йзынархапI. АпхIвыспа ауи рхъвыхра баргвы йзылрыхIазыритI. ЙцIыхъвахауа алокI абыхъв апны йбзазауа, ауагIа зрычIгIвынуа, кальйан зчвауа айныжв йгIайыквчважвитI. СултIанкI йхIвачIвыгIвгьи дйыцта айныжв дызйырщуаш уау злу тутын дазыпшгIарныс мгIва дыквлитI.

Араъа атурых хъада атагIаджвыквылхитI. Акнига ацIыхъва дшнадзуз Ариджьан длашвхатI. Харипудра дангIашIыхара лхъацIа дызлашваз агвжвайымгIва лбитIта ауи йылаква йырбауата йызчпахуаш ъазагIва дазыпшгIарныс дджвыквлитI.

«Скнига электрон портал бзидздзакI йгIатасцIатI. Ауи рахIа йпхатшу аткванква йнарахвырныс йддырбахьатI. Ужвы «Читай-городгьи» «Буквоедгьи» заман-заман йыртахъу аъара экземпляр нарахвлитI. Йшцауала, акнига йа ауат рпны йухвгIа йауаштI, йа Ridero, Amazon йгьи Ozon порталква рпны йуауаштI», – йхIвитI Антон.

«Апещхвыц апны йгIаншаз агIахIвахраква»

Антон йыгIвхьаз йгькнигакIым, ауаса йгIайыдахIвта йпхьадзауа «Ариджьани ауи йхъапщыла Харипудри йгIарыквчважвауа атурых»-заджвыкI акIвпI.

«Йапхъахуз сгIвыра – «Апещхвыц апны йгIаншаз агIахIвахраква» – скъальам аласырхъвыхтI. Ауи тIакIв йайдзаркIву ахъвыкI амарагIайыртала йбзазауа ауагIахъаква рлокIква йрапшу турыхквакI алапI – ауат рыщатала сара Ариджьани Харипудри ртурых гIансыршатI. ЙгIвбахуз сгIвыра амарагIайырта закIылагьи йгьапщылам. Ауаъа мистика, детектив, сюрреализм рыцIа йщардапI. Ауи Ridero апны йыртйитI, ауаса йтысххра стахъыпI. АгIвычIвгIвыс йбжанардзу акнига ахча азйыурытйырныс ангIалуазшва йгьызбум. Йалныс ауыпI сквшышвкI анагIвсра ауи зджьакIы йрымагIальаматхуш, йыззыпшгIата йырмаухаш гIвыра къытхарныс», – дымшыркъвитI Антон.

Апсни «Индия ркинокви»

Апсны ачкIвын зынзаджвыкI акIвпI дъадзацаз, ауаса, йара йшихIвауала, ауи азынгьи нахъатI акъраль йпсы алашвара ахъазла.

«Вконтакте» социал сеть апны зны Апсны дауата чкIвынкI хъацIакI йтгIачва дырзыпшгIауата, саргьи ауи дыззыпшгIауа сишIырпшыта сзыгIайыгIвтI. Ауыс зкву бзи-бзи йаналхIырга ауи ахъацIа саба йакIвта йгIацIцIтI. ХIаби сари 13-14 сквшквакI саныртаз хIабачвыдзтI: йара Россия дтыцIын Апсны дцахтI, сара ауи гьсымдыруазтI. Телефонла хIайчважван йара ауи асквш апхын Ткъварчал сйызцатI. УацIыхъван заъачва сщардата йгIацIцIтI – КIавкIаз апны ауи джьаущушта йгьаъам», – йхIвитI Антон.

ЦIыпх «хIадагIвачата дызтанагаз» Адуней апсуа-абаза конгресс асайт абзирала ЦIулукIиа Антон йахщагьи длабадыртI, ауи дгIайцхърагIан йащагьи дгIайаухтI.

«Саба съадзайнымйасыз схъауысква збун, сдухун, йсызхIун, сапхьун, Апсны схъагьи йгьгIатамшвузтI. Сбзазара шансыргIалуаш акIвымкIва закIгьи сгьазымхъвыцуазтI. Ужвы швапшыстI джьащахъвата йшцаз – Индия ркиноква рпны йапшхатI», – йлахIвараква хIыцагIвишитI ачкIвын.

Апсны амаршруткIа апны

Антон ужвы йъахIыльчва рыцIа аргваныта драбадырра ахъазла йыжвла ъану йпсадгьыл рыцIа щарда дгIайлушта дгвыгъитI.

«Апсны апны щарда йсгвапхауата йджьасщатI. АуагIа бзиква срабадыртI, ауаъа съацаз сгвы пхата йгIатахатI. ЙалкIгIата йгIасгвалашвахлитI гIаншаракI. АуагIа зланыкъвауа амаршруткIа саквчIвауата пхIвыс наскIьахьакI дсыцнатачIватI. ТшытракI хIанымгIвайс чкIвынкI дгIаквчIватI. ГIашIасыртаквакI хIанрыгIвс ачкIвын дкIныцIхуата йара йыхъазгьи апхIвыс лыхъазгьи ахв йтйын тынчта дъацушдза дшымгIвайсуашыз лайхIвтI. Ауи апш уагIа ъану бзипI, сшхъвыцуала, ауат гьмачIгIвым», – йхIвитI ЦIулукIиа Антон.

Йджьащахъву ЦIулукIиа йманускрипти апсуа локIкви

Апхъахьыла ймурадква дрыквчважвауата Антон «Ариджьани ауи йхъапщыла Харипудри йгIарыквчважвауа атурых, йа АпхъанчIви МарагIайырта шта йгIатыцIыз, заджвгьи зынгьи йымгIас алокIква» ангьльыз бызшвала йатайкIырныс шитахъу гIаликIгIитI. ЙгвыгъапI ауи аршIыйагIвчва, йалкIгIата адуней йыкву асуратгIвгIвчва йгIарыквчважвауа книгакI йгIвырнысгьи.

«Ауи аршIыйара уаквзыргвышхвауа гIвырахуштI. Апсны йауу суратгIвгIвчваквакI йырзызгIвын джьауап гьгIасырымтстI. Швабыж йстахъыпI апсуа суратчпагIвчва гIальаматква адуней шабгу йырдырырныс. Уыжвжвы ауи акIвпI сызцрахIву. Йара йсхIвапIта, материал майрата йазскIкIитI. Интернет апны спшгIитI, абзазара йгIахъыху афильмква сырпшитI йа книга джьащахъвакI санапхьауа йстахъу ауаъа йгIасауитI. Сгьагьара снапшыгIапшитIта рахIа чва зхъауымбушгьи сыла йгIацIашвитI. Абарауаса сынхитI. ЙхIвара атахъыпI сара ауи анхара сгвы йазгIайуата йшсчпауа, сгвы шарчIвауа», – йхIвитI Антон.

Датшагьи ауи «манускрипт джьащахъвакI» гIанйыршитI.

Мистика, амадзаква, баргвыта йгIауауа агIвыраква йхъырхуа ачкIвын зны «йджьащахъву Войнич йманускрипт» – ззырхIвауа данйатI. Войнич Уилфрид йбергьльу ангьльыз гIвгIвы йгьи амакъымршIыйагIв Войнич Этель Лилиан дылхъапщылан. Йара Уилфрид ймагIнызйищтI? ТамампI! Книга йтиуан! Ашвъа джьащахъва зчIвдзу ацIабырг гьырзыщаквмыргылтI, ауаса Войнич йыхьыз йапырщылтI. Ауи «Войнич йнапIлагIвыра» США Йель университет апны йщтIапI, сквшщарда цIуата апхьахьаква йырхъазымкIва адуней апны уагIа щардагIв рхъадзы тнацитI. «Аманускрипт» йбергьльым бызшвала йа гIвыща мадзала йгIвыпI. БгъьыцквакI ракIвмызтын зымгIва суратгьи рныпI.

«УахьчIвала йырдыруа рпны ауи рахIа ймадзу манускриптпI, XV асквшышв ахъаква рагIан йгIаншатI. УахьчIва йъагIадзаз заджвгьи йгьидырам ауи згIвыз дзачIву, йызлагIву йамгIанбызшву, йану асуратква йгIарныцIуа. Сара ауи саргвышхван са счIвыкI гIансыршарныс стахъхатI. ЙаквыргIапста блокнот, швыга, къальам схвгIан схъвыцраква йшыртахъыз апш йаусщттI. ГвынгIвырапI ауаъа йызгIвызгьи асуратква йгIарнысщтуагьи шсызшвмахIвуаш. Ауи мадзата йгIаныгIыжьпI. Ауаса йсхIвапI йапхъахуз асуратгIвыраква Трыквшта, Алания, АчIвылабжьа тенгьыз атшпы апны йджвыквсцIата анхара Санкт-Петербург апны йшалсыргаз. Хысквша садынхалтI», – йхIватI ЦIулукIиа Антон.

ХIайчважвара алхIыргауата аманускрипти амарагIайырта локIкви згIвыз ЦIулукIиа Антон знымзара-зны апсуа локIква йгIвырныс шауашгьи гIацицIахтI.