Апсны ауагIа р-Абашта айсра апны йгIатыргаз АйгIайра амш йазынархата хрихыцла хысрала анкъвакъвра акIвшатI «Апсны» этнопарк апны.

Барганджиа Саид.

Апсны апны ансисквша йадыргалуа хрихыцла ахысыгIвчва ранкъвакъвра сентябрь а 29 атшын «Апсны» этнопарк апны йакIвшатI. Ауи Апсны ауагIа р-Абашта айсра апны йгIатыргаз АйгIайра амш йазынархан, йадызгалыз ареспублика асагIындакъаущтыгIвчва рыжвлара «Афырхы» (апсуаква (хIаквым зхауа) асагIындакъ апынцIа аквпшыракI – гIвхыкI зму – ауаса йапхьитI – аредакция ррытаразга) акIвпI.

Ажвлара апрезидент КIакIоба Адгвыр йшгIахIайхIвызла, аклуб сквшыкI ауацIа ханкъвакъвракI акIвнаршитI: август а 14 Апсны ауагIа р-Абашта айсра йаладзыз йырхъмаштылгата, июль агIан – Апсны а-Фыр Делба Валерий йыхьыз ахъхIвалгIата, йгьи Апсны ауагIа р-Абашта айсра апны йгIатыргаз АйгIайра амш йадахIвуата.

КIакIоба йхIватI аклуб хвысквша шахъыцIуа, ауи 25-гIв шалу. Аклуб ахъада йгIацицIахтI «Афырхы» йызтахъу дзачIвызлакIгьи далал йшауаш: ауи ахъазла хрихыци асагIындакъкви уымазара атахъыпI.

«АджвырагIв хрихыцла ахысра йымагIальаматызтын хIгвыргъьачIвауа хIсатырква дгIарылагIыжьуаштI, йыгIдыруа йхIырбуштI, дыгIбжьуштI», – зымгIва йыргвыгъатI КIакIоба Адгвыр.

«Афырхы» апрезидент йгIахIгвынйыргIвытI асагIындакъаущтыгIвчва ранкъвакъвра хквпшыракIта йшалыху: апсуа кьашана айхсра (ауи гIвычIвгIвыс сурат амапI; апкъ уаквшвузтын 10 очкокI гIаугитI, ахъа – 15 очкокI, ахъа армали агъьмали йадзхъата йалауыргылуазтын гIвба-гIвба очко гIауынхитI, апкъ ацIахьла уайхсуазтын – хвочкокI – аредакция ррытаразга), акьашана уадгылуата йгьи уадзхъцIуата айхсра, хъара хысра. Араундква зымгIва ргIарбараквала йайгIайыз дщаквдыргылитI.

«Апсуаква йанакIвызлакIгьи ахрихыц айсра апны йгIадрысабапра йахъазымкIва йгьи йаланкъвакъвуан. Ужвы йъагIадзазгьи йаъаркIвапI апхъала атшква йрыквчIвата йшанкъвакъвуаз здырхуа ауагIа. АтшыгIв агIвхъцIа дшыкву хрихыцла дхыста акьашана даквшвара атахъын. ХIаргьи сагIындакъаущтрала ацIас гIащаквхIыргылхырныс хIтахъхатI», – йхIватI аклуб аунашвачпагIв.

«Апсны» этнопарк адиректор Зантариа Раш Апсны ауагIа р-Абашта айсра апны йгIатыргаз АйгIайра амш йазынарху асагIындакъаущтыгIвчва ранкъвакъвра аэтнопарк апны ари гIвысквшахауата йшакIвшауа йхIватI.

«ЦIыпх хIыгIвзачва – Апсны асагIындакъаущтыгIвчва рыжвлара аунашвачпагIвчва гIахIыдгылын анкъвакъвра хIпны йакIвхIыршарныс йгIахIыхIватI. ХIара щарда хIымхъвыцуата хIадгылтI, йауа ухIварыквын, ауагIахъа спорт хъвмарраква тшауацIдрыхра хIара йхIзынарху уыспI. «Афырхы» клуб хIынхагIвчвагьи алалтI», – йхIватI Зантариа.

Ажвлара йрылу Аршба Адамыр хрихыцла дхысуа далагищтара сквшыкI цIитI. Ауи йшихIвауала, ари аспорт квпшыра зынла йпсы йалалтI.

«СыгIвзакI дсыцта цIыпх сагIындакъаущтрала анкъвакъвра ъакIвшуз Каман хIагатI, йаргьи хIалалра хIтахъхатI. ГвынгIвырапI ауи агIан хIшадымрыхвитыз. СогIвым хIангIайх зынла хрихыцгьи сагIындакъгьи хIхвгIан хIхысуа тшыгIбжьауа хIалагатI. СогIвым адзхъа Хъахь Эшера апны йаъу ахысырта апны тшыгIбжьун», – гIахIайхIвтI ахысыгIв.

Адамыр дымшIычпагIвпI. ШтшихIвахуала, дцIайищтарагьи абджьар бзи йбитI, «йгвы арытыртыритI». Адамыр йара йхъаталагьи хрихыц йчпатI – ауи ауыс апны Апсны апны сагIындакъаущтыгIв къайматта йырдыруа апсуа цIаснкъвгагIв ДжьапIуа Батал дгIайцхърагIатI.

АсагIындакъаущтыгIвчва ахIвссаквагьи щардагIвыта йрылапI. «Афырхы» клубгIваца апны ауат жвагIвы йнадзитI. «Апсны» этнопарк амузей адиректор Квициниа Илона сквшыкI аъара цIуаштI хрихыцда дхысуищтара.

«Сара КIавкIаз сауапIта ауи «хъацIа уыста» зынгьи сгвы адзакIьагьи йгьгIанамгтI. Аклуб съадзарылу сара йгIасгвынгIвытI апсуа амазонкаква рхабар шлокIым, хIара йшхIтурыху, ауи хIща йалапI. ХIара (аклуб йалакву) саби щардагIв зму анчвагьи ймачIгIвымкIва йхIылапI. Сара

айсыгIв хIаль сылапI, «закIы ансзымчпауа» бзи йгьызбум, арыгьи (сагIындакъаущтра – аредакция ррытаразга) схIаль йагIарбагапI», – лхIватI ахысыгIв.

Квициниа йшылхIвазла, аклуб дгIаздыз КIакIоба Адгвыр йакIвпI – ауи лара дланщапI.

«МшкIы сызхысуазтын сапшра стахъхатI. СгIайтI. Ахрихыцкви асагIындакъкви ауаъа йыршауадзысщун, ауат дасу йыквшвауа кIьыдата йзалхра атахъытагьи йгьсымдыруазтI. Сара съалагагIвацуз йгIалцIла тшызларбжьауа ахрицыцла сдырхыстI. СхысызтIхIва сагIвпссгIатI. Ахысра техника атахъыта йгьсымдыруазтI. УацIыхъван ДжьапIуа Батал сибжьауа далагатI. ЗакI сзычпауазшва йанызба сызлалыз анкъвакъвракI апны самайгвгъадзауата йхпахауа агыларта скIытI. Сара сацкIыс санща рыцIа дгвыргъьун. Ауи швабыж саргвышхватI», – лгIагвалашвахраква хIыцагIвылшатI аклуб йджвылымшвтуа апхIвыс.

Сентябрь агIан йакIвшаз анкъвакъвра далан Адуней апсуа-абаза конгресс анхагIвы Берзениа Валерийгьи. Ауи тшгIацIиххтI дхвыцищтарагьи хрихыцла дхысырныс бзи йшибауа.

«МызквакI цIуата аклуб салалын ахысра джвыквсцIатI. Ари аспорт амчра схънахитI», – гIахIайхIвтI Берзениа.

Анкъвакъвра апны акьашана айхсрала апхъагылара КIакIоба Адгвыр йтигатI. ЙсагIындакъ зымгIва рацкIыс хъара йрыпссгIан ауи аноминация апны дайгIайтI ДжьапIуа Батал. Йара ауаъа йгIвбахауа йгьи йхпахауа агылартаква Берзениа Валерий йкIытI (ауи анкъвакъвра апны дзачIвызлакIгьи хын дхыситI – аредакция ррытаразга). АхIвссаква рквта апхъагылара Квициниа Илона йтылгатI.

Анкъвакъвра йалаз зымгIва адипломква рырттI, йапхъахауа ахгылартакI зкIкваз согIагьи рквнадыргатI. Анкъвакъвра аналга йызтахъыз зымгIва хрихыцла акьашана йайхсныс лшара раутI.