Апсны Республика АкъральыгIва баракъ Амш Астамбыль йтабзазауа апсуа-абаза уагIа йдыртлапIатI.
Барганджиа Саид
Апсны Республика АкъральыгIва баракъ Амш адиаспора адкIылата йъабзазауа акъральква рпны «Акультура Амш» – хIвагьи йапхьитI. Ари амш дыртлапIатI Трыквшта йтабзазауа адиаспора.
Агвыргъьахъв айззараква акIвшатI Эскищехир къала аргванква рпынгьи апсыуа кыт Тандыр апынгьи.
Трыкв республика йапшым ашIыпIаква йгIартыцIын Апсны абаракъ Амш артлапIара уысква йгIарылалтI уагIа 1500-гIв раъара. Адуней апсыуа-абаза конгресс йгьи адиаспора ажвлара организацияква ркъарула концерт ду адыргалтI. Ауи апрограмма йалан афольклор хореография гвыпква, Апсны йауата Трыкв йхIаракIу апхьартаква рпны йыцIу астудентква, ашвахIвагIвчва, агIвгIвчва.
Айззара йалакваз хIвахIвра ажвала тшырзынайырхатI апсуа культура квтаква р-Федерация аунашвахъцIагIв Акусба Атанур. Ауи йшгIаликIгIазла, а-Федерация асквш 2009 йгIаншатI йгьи йцIыхъвахауа ахсквша руацIа араъа ансисквша Апсны Республика АкъральыгIва баракъ Амш дыртлапIитI.
«УахьчIва гвыргъьахъв мшыпI адуней акъральква йыртабзазауа хIабашталагIвчва зымгIва рыхъазла. Эскищехир апны ужвы йакIвшауа агвыргъьарамш йалапI ашIыпIа уысхартаква рунашвачпагIвчвагьи. ЗымгIва хIыхъазла магIны зму ари амшла сгвы хътIыта снашвайхIвахIвитI. Апсны абаракъ хIара йалкIгIата хвы азыгIбитI, йшпакIву ухIварыквын ауи ахъазла рхъа щтIарцIатI хIайщчва, хIахщчва щардагIвы йнадзауата», – йхIватI Акусба Атанур.
Агвыргъьахъв айззара йгIадгылыз тшырзынайырхатI Трыкв Республика апны Апсны Республика йазалху ахъвдаквцIараква рынкъвгагIвы Харазия Вадимгьи. Ауи йгIаликIгIатI абари йапшу агвыргъьарамшква адунейла йапшым акъральква йыртабзазауа абазакви апсуакви шараргвануа.
«ХIара хIапхъанчIвиква рбаракъ ахъазла рхъа щтIарцIарныс йхIазырын. РахIа йхьанту атлахан хIанташварагьи хIадызкIылуа абаракъ акIвпI. Сшгвыгъауала, уахьчIва апшта амамырра анщаквгылу агIангьи, апхъахьылагьи Апсны абаракъ Амш хIалазырпауа гвыргъьарамшызлуштI», – йхIватI Харазия Вадим.
Адуней апсыуа-абаза конгресс архъйагIв секретарь Гицба Инар ари агвыргъьахъв айззара далан. Ауи йшихIвазла, Апсны абаракъ Амш артлапIара лкIгIара зламу «ателебара цхIа» агIаныршара акIвпI: ауи йабанарбитI, йаднакIылитI Апсны, Къарча-Черкес, Трыквшта йгьи Йордания рпны агвыргъьарамш щтIызхуа ауагIа зымгIвагьи.
«Абаракъ Амш йапшу аидеология гIаншараква рбзирала йапшым акъральква йыртабзазауа хIабашталагIвчва ацIагылитI, руагIахъа тшдырра щтIыцIитI, рапхъанчIви Псадгьыл, ауи аэтнокультура йазаргванхитI», – йрыбагъьатI Гицба Инар.
Апсны Республика ауыжвгIанчIви къральыгIва баракъ рыбагъьахатI Акъва апны Апсны Республика ЙхIаракIу а-Совет асессия ащаквыргылрала асквш 1992 июль а 23 атшын. Ауи асхъан асквш 1978 йнахвхаз Апсны АССР а-Конституция анхара ашIарысхатI, асквш 1925 агIан йлыххаз Апсны ССР а-Конституция гIащаквыргылхатI. Асквш 2005 йгIашIарышвта Апсны Республика АкъральыгIва баракъ Амш июль а 23 атшын хабза щата амата йдыртлапIитI.
швталра йа тшаншвцIара атахъыпI.