«Радлов апхьараква» зхьзу IХ анаука конференция акIвдыршатI РАН йаланакIуа Санкт-Петербург йтагылу Антропологии этнографии рмузей (Кунсткамера) апны.

Ансисквша йадыргаллауа «Радлов апхьараква» наука конференция акIвшатI РАН йаланакIуа Санкт-Петербург йтагылу Антропологии этнографии рмузей (МАЭ) апны январь а 30-31 агIан. Аконференция анхара апкъ йтата «Россия зчIвылу ауагIахъа мачIква: этнокультура хъата» секция гIахъыртIын ауаъа апсуакви абазакви йырзынарху доклад рымата пщыгIв наука нхагIвчва гIачважватI.

КIавкIаз аэтнографияла Кунсткамера ахъвшара анаука нхагIв апхъагылагIв, аистория наукаква рдоктор Албогачиева Макки РАН йаланакIуа КБГУ аспирант, Абаза-апсуа уагIахъа ртшауацIыхра ацхърагIара знархару «Алашара» Дуней адкIылара аунашвачпагIв Мыква Мурати «Абаза уагIахъа рхъвмарраква: атурыхи ауыжвгIанчIви аъащи» доклад ауатыкв йгIатаргатI. АрхъвыхыгIвчва апсуакви абазакви рхъвмарщаква ауагIахъа ршан, ргвбайара, рбзазаща, рынхаща шгIахъыртIуа гIархIватI. Ауат Къарча-Черкес апны сквшигIадза йакIвшалауа «Абаза» культура-спорт фестиваль йахъвыкIу «Абаза уагIахъа рхъвмарраква» уагIа щардагIв шадыркIылуа, магIнытагьи йрыму гIалыркIгIатI.

СПбГЛТУ агIвыма къральква йрыуу апхьагIвчва рыцынхарала ахъвшара аунашвачпагIв, арыпхьагIв Эгьзакь Мадина лгIачважвара «Абазаква рдиннкъвгаща лингвистика йгьи турых нархарала йалыргара: глокализация аъащаква рагIан динта йрыму» адуней йгьи дара ъабзазауа ашта апны йыншуз ауысква абазаква дин зыщату рдунейпшыща шырпсахуаз йалакIыта йырхъвыхра йазынархан. АрхъвыхыгIв абазаква рдин адуней шабгу апынгьи дара радгьыл апынгьи йаъаз агIаншараква йгIарыквхта йшщаквгылуаз гIалылкIгIитI. Абаза бызшва йалу ажванахъаквакI лингвистика йгьи турых нархарала йаллыргауамцара Эгьзакь Мадина ауагIахъа ргвбайари ртурыхи рылкIгIараква гIаугвынгIвра ахъазла абызшва магIныта йаму гIалырбитI.

МАЭ РАН амузей технологияква р-Лаборатория анаука нхагIв айцIба Айба Тамара лдоклад «Трыквшти МарагIайырта Аргвани рпны апсуа-абаза культура квтаква» апны апсуа-абаза культура квтаква шгIаншаз даквчважватI. Апхьахьа лгIачважвара апны Адуней апсуа-абаза конгресс йгьи Трыквшти МарагIайырта Аргвани рпны ауи ауысхартаква рынхарагьи гIалырбатI.

Адуней апсуа-абаза конгресс ЙхIаракIу асовет аунашвачпагIв, Абаза-апсуа уагIахъа ртшауацIыхра ацхърагIара знархару «Алашара» Дуней адкIылара апрезидент Эгьзакь Мусса Кунсткамера адиректор Головнев Андрей ари апш конференция ъадигаллауа, Россия зчIвылу ауагIахъа мачIква руыс наука азыгIальаматра ъазйыму ахъазла дшизыразу йайхIвтI.

«Радлов апхьараква» – аурышв апхьахьа ду, аэтнограф Радлов Василий Василий йпа йыхьыз зхъхIвалгIу ансисквша йакIвшалауа наука конференцияпI. Ауи анхара быжьсекциякIта йшапI: Россия зчIвылу ауагIахъа мачIква: этнокультура хъата; Тшызпсахуа абзазагаква: атехникаква, атехнологияква, ашIыцраква; ЙцIасу агвыргъьахъвква этнокультура гIарбагата йшалуа; Исльам адуней апны этнокульура ацынхара магIын ду зму нархарата йшалуа; Арахъва апны угIалагата аджьрыци апхьарци рпныдза. МАЭ РАН азкIкIраква йрыуу, агIайыраква йгIарылху артефактква; Амахъащахъаква рантропологии археологии рпны архъвыхща шIыцква: амалькви ацIыхъвагIарбаракви; Музей пкъыгIва йгьи музей азкIкIра: артефакт, гIалцIырта, экспонат. Аконференция асквш 2014 йгIашIарышвта йакIвшалитI.