Адуней апсуа-абаза конгресс Айкьангьашырта клуб йалаквуи аъачIвагIагIвчви АААК апресс-квта апны йакIвшаз йызкьазууыз алачIвара апны апсуакви абазакви йырцIасыз азъазара гIахчара шатахъу йаквчважватI.
Адуней апсуа-абаза конгресс Айкьангьашырта клуб йалаквуи йгIадрайгваз аъачIвагIагIвчви АААК апресс-квта апны октябрь а 13 атшын йакIвшаз йызкьазууыз алачIвара апны апсуакви абазакви апахъала йырцIасыз йгьи ужвы йрыму азъазара гIахчара йгьи тшауацIнарыхра шатахъу йаквчважватI.
АлачIвара экспертта йгIадрайгватI Апсны р-Президент анаука йгьи акультура уысквала йкьангьашыгIв Логуа Нугзар, Апсны Республика АсуратгIвгIвчва радкIыдара Аквта гIарбарта пещ адиректор Арсалиа Эльвира йгьи Ковач Константин йыхьыз зхъу 1-хауа Асаби азъазара апхьарта адиректор Алхазов Михаил.
АъачIвагIагIвчва глобализации ауи йцIасу азъазара апны штшгIанахIвауи йырпщылу ауысква, апсуа йгьи абаза культура шгIаухчуш амальква йрыквчважватI. ЗымгIвагьи адгылтI апсуакви абазакви йырцIасу азъазара йащату «Апсуара» йаднакIылуа ъадаб-намыс ахабзаква шракIву, апсуа азъазара йацIасу аквпшыраква мыгIвхъгата амаль шамам, ауаса ауи йаццауата уыжвгIанчIви азъазарагьи тшауацIнарыхра шатахъу.
Глобализация агIамта апны апсуа культура атшауацIыхра ауысла йхъвыцраква йайззакваз йрыцагIвишатI Апсны р-Президент анаука йгьи акультура уысквала йкьангьашыгIв Логуа Нугзар.
«Адуней шIасдъа тшапсахитI – социал, экономика, философия датшагьи хъатата уызладгыллакIгьи. Апсуара амагIныла йгIауахвырквын – апсуаква рбзазара йафилософияпI. ЙаъапI апсуа культура апны уызтымцIуата йнардзара атахъу ацIаскви аквпшыракви. Ауаса уахьчIва ажвлара датша квпшырагьи йырзыбжапI. Апсахраква ншитI. ХIара адуней апны тшхIыркIьыдата, хIкультура псахракIгьи гIалагIмыжьуата хIгьызбзазушым. Ауыла йгIауахвырквын хIара, ажва аламкIва, ауи къральыгIва уыста йхIчпата тшхIзадкIылра атахъыпI. Арыпхьара апынгьи, азъазара апынгьи, амакъымршIыйара апынгьи щатата хвду зму аклассика квпшыраква гIанхара атахъыпI», – йхIватI Логуа.
Апсуаква ргвбайара агIащаквыжьри апхъахьыла йрыбагъьари руыс ажвлара рпны щарда йалачважвалитI, йгьи ауи мгIан ду амата йылпхьадзитI Апсны Республика АсуратгIвгIвчва радкIыдара Аквта гIарбарта пещ адиректор Арсалиа Эльвира.
«ХIпны рыцIа азцIгIара щарда ззыгIаншауа музыка, чгIвыча, агIахIвра апны апIатIаущаква ракIвпI. УахьчIва мгIан ду амапI аквпшыраква шаъадзази, ужвы ауат штшауацIддрыхуи, йыршIырпшыта йырчпауи алухырныс. Арат ауысква йцIыхъвахауа азаман амакIыра щарда гIадрыцIситI. Ажва гьалам, ауи уыс баргвыпI, ауаса хIгвбайара тынха швъакI йаныта йхIымазлара хIтахъыпI. Дара ауат агIахIвраква, ачгIвычаква, амакъымасгаква, йаъадзаз аршIыйараква ракIвызтI. Антахьгьыт аквпшыраквагьи, ажва аламкIва, азъазара йалазара атахъыпI – ауаса йхIцIасу акультура агIащаквыргылхра йазынхауата», – йгIалылкIгIатI Арсалиа Эльвира.
Логуа Нугзар йшипхьадзауала, аршIыйагIвчва апхъахьыла адахIвраква йырзынадзара, рыхьыз дыргара ахIатырла талантгIваца гьнахъушым – ауат йырдыруа, йыззычпу йнардзу академия дыррала йдрыбагъьара атахъыпI.
«СквшигIадзагьи хIара 20-25-гIв Апсны акъральыгIва университет азъазара факультет [АГУ азъазара ахъвшара] йгIацIхIщтитI. ЙхIвара атахъыпI хIара Анчва йхъвы злу, закI гIазлыцIуаш ашIара шхIыму. Ауаса хIара ужвы йъагIадзазгьи арыпхьара апны йазакIу аргIапсара алыхра хIаларкIвапI. Азъазара, амузыка, агIахIвра рпны уъачIвагIа ахIагIара уазынадзара ахIатырла сквшщарда руацIа академия дырраква уаура атахъыпI. Апхъапхъа – азъазара апхьарта, уацIыхъван – йазалху квтанай дыррагIацIгарта, йхIаракIу апхьарталагьи йалгахуата», – йхIватI Логуа Нугзар.
Ковач Константин йыхьыз зхъу 1-хауа Асаби азъазара апхьарта адиректор Алхазов Михаил апсуа азъазара атшауацIыхра йамуата йгIалашваквауа ажвлара рпны йщаквгылыз астереотипква йырпщылахарнысгьи шауаш гIаликIгIатI.
«Ага йгвасразтынгьи, хIыжвлара рпны азъазара асаби йщаквгылра йахъвгIвацакIта акIвпI йшапшуа. УахьчIва Апсны апны ан-абачва йрыуата заджв-маджвпI зсаби аршIыйара ъачIвагIата йгIалихырныс зтахъу, йауа ухIварыквын, ауи, ащардагIв йшырпхьадзауала, хъахIара дукI гьуызгIанагуам. УахьчIва йазалху аршIыйара анархараквала аъачIвагIагIвчва ррыхIазырра хIкъаруква йнахъауата йазынахIмырхарквын уачIвы хсабиква збжьуш гьхIымазлушым», – йгвы ззакъвпуа йхIватI Алхазов Михаил.
АъачIвагIагIвчва йшырпхьадзауала, апсуа-абаза гвбайара тынха гIащаквыжьра апны мгIан ду зму ауысква йрыуазакIыпI абанпараква рквта пышва амдара. Аэкспертква йацшIакIта йырхIватI апсуакви абазакви разъазара гIащаквужьра йгьи тшауацIнаурыхра ахъазла ауи уашIамсуата ауагIа йрылагара шатахъу.
«Азъазара аквпшыра щарда акъраль асоциал-экономика ргIапсща йалачпазара атахъыпI. Ауи акIвмызтын ауат абзазара йалшвтуаштI. ЙцIыхъвахауа азаман хIара йыгIбитI турых зпщылу ашIыпIаква рпны агIамдараква, архитектура амдараква датшагьи щарда ауагIа рыцIа-рыцIа йшхъырхуа. Ауи алшара гIахIрысабапта ахчагIалцIырта гIахIаура атахъыпI», – дацIачIвагъватI Алхазов Михаил.
Йара ауи апшта ауи йгIаликIгIатI акультура нхара апны йахъцачвамкIва ахIаракьатчпара уатыквква гIануыршарыквын – ауыгьи азъазара ауагIа йрылагара йшацхърагIуш.
Ауатыкв айчважвара йалаз зымгIва ауагIахъа азъазара агIащаквыжьра анылшарахуш ауи акъраль шабгу йырзацалу ауагIахъа идеология йахъвыкIта йалуазтын шакIву йадгылтI.
«УахьчIва акультура гьагьара апны ауагIахъаква йрызбжьу амажаква рыцIа-рыцIа йныцIитI. Глобализация агIамта апны уара йучIву акультура квпшыраква гIахчара мгIан ду амапI. УагIахъа хвыц гьаъам, йаъу лшара мачIпI», – лхIватI Арсалиа Эльвира.
Анйара алдыргауата Айкьангьашырта клуб аэкспертква апсуакви абазакви рапхъанчIви йгьи руыжвгIанчIви азъазара гIаухчара йгьи тшауацIнаурыхра ахIатырла гIалцIыртата йаъу зымгIва гIаурысабапра шатахъу гIалыркIгIатI. Ауи апш гIалцIыртата йал йауаштI азъазара йапщылу ауагIа адызкIылуа йапшым аршIыйара айззартаква. Туризм йапщылу абизнесгьи атурыхи азъазари йырзынарху адырраква йгIарыцIаркIуа рыцIа йауацIнахырквын азъазара ауагIа рыцIа йшрылалуаш йацхърагIуштI. АршIыйара зымагIальамату аинвесторква ари ауыс йгIаланауыркIырквын талант зму ауагIа рпахь алшара шIыцква тшгIахъыртIуаштI. Азъазара ауагIа йрылагара йапщылу анхара апсуакви абазакви ргвбайара апны алацIара дута йалуаштI. АъачIвагIагIвчва йацшIакIта йырхIватI хIапхъахьыла йбзазуш абанпараква апсуакви абазакви разъазара йшазаъазлуш зпщылу уахьчIва уыста йлыхIхуа шакIву.
АААК Айкьангьашырта клуб анхара асквш 2019 агIан йджвыквнацIатI. Аклуб анхара йанархара хъаду апсуа бызшва гIащаквыжьра йгьи тшауацIнарыхра, цри бызшвала литература ауагIа йрылагара ацхърагIара, апсуа-абаза уагIахъа ртурых-культура тынха гIахчара, абашта наука тшауацIнарыхра, Апсуара ацIасква нкъвгара ракIвпI. Аклуб йалу райхIарагIв шIапI. Асквшква 2019-2020 рагIан СогIвым аклуб экология нархара лнахтI. Ауи асекция анхара уагIата 23-гIв гIалалтI. Апсны Айкьангьашырта клуб апны дахIвра амата Ан-абачва рклубгьи нхитI.
швталра йа тшаншвцIара атахъыпI.