Санкт-Петербург йтагылу Россия этнография музей апны абазаква ртурыхи рэтнографии гIазырбауа экспозиция адыргалтI

Барганджиа Саид

Абазаква йгIадрысабапуаз, абаза уагIахъа ртурых йазынарху пкъыгIвата 100 райхIа гIаквырцIатI Санкт-Петербург йтагылу Россия этнография музей апны. Ари агIарбарта Санкт-Петербург апны йакIвшауа акультура уысква йырзынарху VII Адуней айззара йахъвыкIта йалтI. Ауи апш экспозиция адгалра згIаджвыквцIару абаза-апсуа уагIахъа ртшауацIыхра йацкIра знархару адуней адкIылара «Алашара» апрезидент, Адуней апсуа-абаза уагIахъа рконгресс ЙхIаракIу асовет аунашвачпагIв Эгьзакь Мусса йакIвпI. Аэкспонатква Къарча-Черкес Республика йгIатырган йгIаргтI, ауат АлбыргIан кыт апны йгIаныршу аэтнография музей йачIвыпI.

АгIарбарта апны абазаква рбзазаща шаъаз уыла йгIацIазыжьуа ахIапчыпква, анхагаква азкIкIыпI.

«Ажва ахъазла, араъа йаъапI абаза пхIвысква аласи арахвчви йызларыдынхалуаз, ахъачваква адгьыл зладырхарджьуаз анхагаква», – йгIахIгвынйыргIвытI АлбыргIан аэтнография музей аунашвачпагIв ТIыкIва МухIамад.

Ауи йгIаликIгIатI аэкспозиция Санкт-Петербург абзазагIвчви асасчви абаза уагIахъа ргвбайари ртурыхи тшахадыргIвазарныс лшара шырнатуаш.

«ХIара хIмузей щардагIвы зхабар рымгIас, зпхьадзарала ймачIу абаза уагIахъа йырмузейпI, ауи йгIалцIла Россия шабгу йгIатыцIта уагIа ъагIайуа ари амузей апны ари апш гIарбарта адгалра хIара хIыхъазла магIын ду амапI», – йхIватI МухIамад.

Ауи йшипхьадзауала, араъа йазкIкIу апкъыгIваква йрыуата апшыгIвчва рыцIа йрымагIальаматхушта йаъапI апхIвысква апхъала йынкъвыргуз, йгIадрысабапуаз.

АгIарбарта дапшытI АААК ЙхIаракIу асовет йалу ХIапIатI АхIмад. Ауи йлахIвараква хIыцагIвишатI.

«ХIкультура датша зджьарагьи уызнымйуш, антахьгьыт ауагIахъаква йрымагIальаматхуш щарда алапI, ужвыгьи йгIахърымтIысгьи щардапI. Са сшапшуала, ари йапшу ауысква хIапхъахьыла рыцIа щардата йадыгIгалра атахъыпI», – йхIватI АхIмад.

Йара ауаса ари агIарбарта йаъаз «Алашара» адкIылара Къарча-Черкес апны йгIаныршу ахъвшара аунашвачпагIв Мыква Мурат йшипхьадзауала ари йапшу агIарбартаква йалкIгIата чкIвыныргIа йырбарыквын бзипI.

«Санкт-Петербург йтабзазауа чкIвыныргIа рыуа щардагIвы хIапхъанчIвиква ХVIII-ХIХ асквшышвква рагIан йшбзазуз йалырдыргIауа дукI гьаъам, арат апкъыгIваквагьи зынгьи йгьрымбастI. Араъа йазкIкIу апкъыгIваква ауи азаман агIан абзазаща абгата уыла йгIацIанажьитI», – йхIвитI ауи.

АгIарбарта Санкт-Петербург апны йапхьауа, йынхауа абаза чкIвынчва йгьи хIвсыса бзидздзагIв гIадгылхьатI.

Ауи апшта, Къарча-Черкес йаланакIуа Мало-Абазинск кыт (абазаква ауи Къазма – хIва йапхьитI – аредакция ррытаразга) йауу Кябишева Джанета Санкт-Петербург йтагылу амедицина колледж дгIалгатI, пщысквша цIитIта акъраль алагъь къала хъада апны дбзазитI.

«ХIара, абазаква, ажва гьалам, хIмачIыгIвпI, ауаса хIхабар зымгIвагьи йырдырра хIтахъыпI. Са швабыж йсгвапапI Санкт-Петербург апны ари апш гIарбарта ъадыргалыз. СгвыгъитI ауи ауагIа хIаргьи йбайу хIтурыхгьи рыцIа бзита хIырдырырныс йацхърагIушта», – лгвгIанаграква гIахIалхIвитI Джанета.

Санкт-Петербург апны абазаква ртурыхи рбзазащи йырзынарху аэтнография гIарбарта декабрь аквтадза йынхуштI.