Щынквба Баграт йыхьыз нкъвызгауа Апсуа бызшва афонд аунашвачпагIв, АААК ЙхIаракIу асовет йалу Чирикба Вячеслав Великобритания апны Уэльс ршвапхала апсуа бызшва агIахчара знархару амальква дрыквчважватI.

Барганджиа Саид

Апсуа бызшва агIахчара апны адунейла йщаквгылхьу ашвапха бзиква гIахIыхъвушта йаъапI, араса йпхьадзитI Щынквба Баграт йыхьыз зхьзу Апсуа бызшва афонд аунашвачпагIв, АААК ЙхIаракIу асовет йалу Чирикба Вячеслав. Ауи АААК ахабарргарта портал йшгIарайхIвызла, дзунашвачпагIву афонд анхара апны уэльс бызшва агIахчара ашвапха гIадрысабапитI.

Великобритания пщба йнадзауата йаланакIуа аунашвахъцIарта-политика хъвква йрыуазакIу Уэльс апны щарда мцIуата цри бызшва агIахчара абаргвыраква йрынйатI йгьи ауат йгIадрыцIсыз ауысква дахIврала йдырхъйитI. Ауи йазынархата йнарахвыз амальква хъата щардала йалан, ауаса ауат рбзирала ужвы уэльс бызшва нархарта щарда рпны джьгарта йгIадрысабапитI.

«Адуней швапхаква шаквшахIатхауала, абызшва адзра узыгIашIакIуашта йаъапI, ауи агыларта рыбагъьа йгьи тшауацIнарых йауаштI. Уэльс апны асабигIзаратаква, апхьартаква йрыцIата цри бызшва ззырдыруа асабиква рыцIа-рыцIа йщардагIвхитI, ага ранчва-рабачва ауи йаламчважваргьи. Абызшва бзазитI, ауыла ауысхартаква рпынгьи аправительства апынгьи йчважвитI, ауи удырра атахъыпI нхаша бзи ззалху акъральыгIва ъанатIа уаддыргылра ахъазла. Ари апш адгылща хIашIпшра атахъыпI», – йгIаликIгIатI Чирикба.

Вячеслав Андрей йпа йширытаразхызла, Уэльс апрограмма апкъ йтата акъральыгIва уысхартаква – ашIыпIа советква йгьи Уэльс АкъральыгIва ассамблея цри бызшва къральыгIва бызшвата йгIадрысабапитI, ауи абызшвала акъральыгIва швъаква гIацIырщтитI. Асквш 1982 агIан «4 аканал, Уэльс» ахьызта уэльс бызшвагIвацала йынхауа телебара канал гIандыршатI.

«Асквш 1981 агIан Великобритания апны йлырхыз акъральыгIвра ауысла ахабза йшгIанахIвауала, гIвыма къраль йгIатыцIта араъа йбзазауа ауагIа акъральгIв хвитнагIаква гIарыртра ахъазла ангьльыз бызшва йахъызымкIва уэльс бызшвагьи рдырра атахъыпI», – йгIаликIгIатI Вячеслав Андрей йпа. Ауи йшгIацицIахызла, Уэльс апны хачIвыта рпахь йдыргылтI асквш 2050 гIаталындзыкIьара цри бызшва здыруа рпхьадзара уагIа мильуанкI раъара йнадырдзарныс.

Апсуа апхьахьа йшихIвазла, Уэльс апны абызшва атшауацIыхра знархару апрограмма ахъа анджвыквылуаз ауаъа ахIбачва райхIарагIв цри бызшва гьрымдыруазтI.

«ХIара хIуыс зкву датшапI: ахIбачва апсуа бызшвала йчважвитI, ауаса асабиква йыгьддырдыруам. ХIара асабигIзартаква рпынгьи апхьартаква рпныгьи атгIачва рпны абызшвала йчважвауа йалагаз асабиква рдырраква хIрыбагъьара, йауацIыхIхра атахъыпI. Ауи ахIатырла арыпхьара амальквагьи, апхьагаквагьи, апхьагIвчва гвыпквагьи ахъыхацIыхта йадыгIгалра атахъыпI: цри бызшва здыруи йзымдыруи рыхъазла кIьыда-кIьыдата. Ауи агIарбара бзиква щатата йыззалуа йазалху адгылща шIыцпI», – йгIахIгвынйыргIвытI Апсуа бызшва афонд аунашвачпагIв.

Чирикба йгIайрахатI «Алашара» адкIылара апроект йаланакIуата АААК ЙхIаракIу асовет аунашвачпагIв Эгьзакь Мусса йцхърагIарала зныбыжьла апхьарта йыцIамылс асабикви апхьагIвчви цри бызшва шырдыруа ауысла рхъвыхра нхара шакIвдыршаз.

«ХIара асабигIзартаква, апхьарта апычIв классква рпны хIынхатI. Архъвыхраква йшгIадырбазла, апсуа бызшва бзита йыздыруа рпхьадзара процент 30 йгьайхIам. Йшцауала, сквшы 20 цIрыквын цри бызшва зымдыруа абанпара гIадзынгылуаштI. Апсуа бызшва хIыла йшабауамцара гIамта айшысла йщаквыситI», – йгIаликIгIатI Чирикба Вячеслав.

Щарда мцIуата афонди «Алашара» адкIылари ргIарайгварала Апсны дгIайын даъан апрофессор, уэльс бызшва йгьи аминоритар бызшваква ргIахчара ауысла аъачIвагIагIв Хавел Льюис.

«Ауи хIъачIвагIагIвчва рыхъазла йджьащахъваз, сабап ду злаз асеминарква акIвйыршатI. Апрофессор Льюиси хIари апхъахьылагьи хIацынхуштI йгьи йгIайра йаджьауапта Эгьзакь Мусса йцхърагIарала абзазара йалагIыжьуа апрограмма апкъ йтата Уэльс хIцарныс хIмурадпI, угвы йалалуа ауат ршвапха тшахахIыргIвазарныс йгьи апсуа бызшви абаза бызшви ргыларта арыбагъьара ауысла йгIахIрысабапырныс хIмурадта», – йхIватI Чирикба Вячеслав.

Ауи йшгIацицIахызла, уахьчIвала апхьартаква рпны апсуа бызшва арыпхьаща агIарбараква льальапI, «йашвхIаусыгIвугьи ауи апсуа бызшва бзита йыздыруа йъарзалху акIвпI, йара йшаъула, акъалаква рпны ауат рапш саби мачIыгIвпI».

Чирикба Вячеслав датшагьи йгIаликIгIатI апсуаква цри бызшва ддырдырныс ртахъызтIхIва ауи ахъазла тшшдымрыгIапсауа. «Щта, хIара цри бызшва хIхIырдырныс хIтахъыпI, ауаса ауи адынхалра хIгьазыхIазырым», – йрытамамитI ауи акъалаква рпны йбзазауа чкIвынргIа рхъвыцща.

УахьчIвала Апсуа бызшва афонд асабигIзартаква йырзалху апхьагаква ратакIра йадынхалитI. Ауат арыпхьара цхърагIагаква агIвымакъраль бзазагIвчва ангьльыз бызшва аладдырдырныс ахъазла Оксфорд университет йгIацIырщтыз йрыуапI. Чирикба Вячеслав йшихIвазла, апхьагаква апсуа бызшва йаквыргIапста йырчпитI, ауаса ауат злалыху аметодика аъачIвагIагIвчва щарда цIуата йаланхитI, агIарбараквагьи бзипI.

«Адзын йгIашIарышвта сабигIзартакI апны эксперимент хIисапта гвыпкI гIанхIыршуштI. Агвып йрылазлуш цри бызшва зымдыруа асабиква ракIвпI. ХIара ауат ари аметодика шIыцла йахIрыпхьуштI», – уыжвласыла йыздынхалуаш ауысквала йхъвыцра хIыцагIвишитI афонд аунашвачпагIв Чирикба Вячеслав.

Щынквба Баграт йыхьыз зхьзу Апсуа бызшва афонд цри бызшва агIахчари атшауацIнарыхри знархару ауысква йрыдынхалитI. Афонд уыжвгIанчIви заман йаквыргIапсу цри бызшва арыпхьаща амаль шIыцква гIаннаршитI.