АААК Апресс-маҵзура
АААК Иреиҳаӡоу ахеилак ахантәаҩы, "Джи Си Деволопмент Груп» ахада Мусса Егзакь Урыстәылазегьтәи акциа-апремиа «Ашықәсан иреиӷьу амеценат» аноминантс дҟалеит. Аиааира згаз апремиақәа ранашьан абҵара 15 рзы, VIII-тәи Санкт-Петербургтәи жәларбжьаратәи акультуратә форум аҳәаақәа ирҭагӡаны, Фаберже имузеи аҟны.
Ҳазҭоу ашықәс азы апремиа аиуразы акандидатцәа ықәдыргылон амеценаттә цхыраара зауыз еиуеиԥшым акультуратә усбарҭақәа. Мусса Егзакь икандидатура ықәнаргылеит Урыстәылатәи аетнографиатә музеи. Егзакь есышықәса уи амузеи дацхраауеит, есымшатәи, аамҭалатәи ацәыргақәҵақәа реиҿкааран. Убас, иара ицхыраарала 2018-2019 шықәсқәа рзы имҩаԥысит иуникалтәу ацәыргақәҵа «Аҟаԥшьи, аҩеижьи, ашкәакәеи» ҳәа хьӡыс измаз. Шықәсык иназынаԥшуа Урыстәылатәи аетнографиатә музеи аҭааҩцәа рзы ицәыргақәҵан еиуеиԥшым аминералқәеи, арԥшӡагақәеи, иара убасгьы ироурц рылшон Евразиа ажәларқәа ркульутраҟны «ихадароу аԥсабаратә ԥшшәқәа» рхархәашьа аҭоурых.
2018 шықәса, абҵарамзазы аԥсуааи абазақәеи рҭоурыхи ркультуреи иазку даҽа цәыргақәҵак аиҿкааразы Мусса Егзакь Петербургҟа иргаратәы иҟаиҵеит шәкы инареиҳаны иуникалтәу аекспонатқәа – амилаҭтә маҭәақәеи, археологиатә артефактқәеи. Амузеи адиректор Владимир Грусман Егзакь ианаршьаз аҳамҭа ахҳәаа азыҟаҵауа иазгәеиҭеит «амецент азҿлымҳара ду шааирԥшуа ажәлар маҷқәа рҭоурыхи ркультуреи рахь аҳаҭырқәҵара арҳаразы».
«Сара исыздыруам иара ида иҵегь ауаа, абас зсоциалтә статус ҳаракны, амалгьы знапаҿы изкны зыжәлар рматериалтәи, ркультуратәи ҭынха ахьчаразы уи амал аныхра иамеигӡо. Ҳара иҭабуп ҳәа иаҳҳәоит Урыстәылатәи аетнографиатә музеи аекспозициақәа реиҿкаараҿы адгылара ахьҳаиҭаз азы», - иҳәеит амузеи адиректор.
Мусса Егзакь ихаҭа ари ахҭыс далацәажәо иазгәеиҭеит игәы ишаахәаз «аетнографиатә музеи ахьалххаз акультуратә форум амҩаԥгара ҭыԥны».
«Афорум тема хадас иамоу «Аглобализациа аамҭазы акультуратә кодқәа» амузеи ҳареи ҳусеицура иақәҿнаҭуеит, напхгара зысҭо аиҿкаара «Алашара» имҩаԥнаго аусурагьы убас. Даара акраҵанакуеит ҳәа исыԥхьаӡоит, иахьатәи ҳаамҭазы Урыстәылатәи Афедерациа ажәларқәа зегьы рытрадициақәа реиқәырхара. Убарҭ зегьы еицыланы иагьышьақәдыргылоит милаҭрацәала еибарку иуникалтәу Урыстәыла акультура», - иҳәеит апремиа занашьоу Егзакь.
Иаргьы амузеи ахь ихы нарханы иҭабуп ҳәа иҳәеит имҩаԥысуа русеицуразы.
«Агәра ганы сыҟоуп ҳаԥхьаҟа ишаҳзыԥшу иҿыцу, ҳтәылазы зҵакы дуу акультуратә проектқәа», - ҳәа иажәа хиркәшеит Егзакь.
Аетнографиеи акультуреи рхырхарҭала Мусса Егзакь игәыҳалалратә усмҩаԥгатәқәа Урыстәылатәи аетнографиатә музеи ала инҵәом. Амеценат далоуп Петербург ауааԥсыра адунеизегьтәи рыклуб адгылаҩцәа рхеилак, А.В. Суворов ихьӡ зху аҳәынҭқарратә мемориалтә музеи адгылаҩцәа дрыхәҭакуп. 2017 шықәсазы Мусса Егзакь Германиа иаахәаны, А.В. Суворов ихьӡ зху аҳәынҭқарратә мемориалтә музеи ҳамҭас иаиҭеит иуникалтәу акалеи иалху асолдаҭ хәыҷқәа рколлекциа «Урыстәылатәи Аимператортә гвардиа аҵыхәтәантәи апарад» ҳәа хьӡыс измоу. Ари ареконструкциа шьаҭас иазыҟалеит 2018 шықәса, лаҵарамзазы Санкт-Петербург иаатыз Акалеи иалху асалдаҭ хәыҷ имузеи. Егзакь иҟаиҵо ацхыраарала аус ауеит иара убасгьы хаҭалатәи атәылаҿацәҭҵааратә музеи, Ельбырӷан ақыҭан (Ҟарачы-Черқьестәыла). Иара убраҟагьы иазгәаҭоуп аетнографиатә комплекс «Абазашҭа» аԥҵара. Амузеи ахыбра ҿыц ахьдыргылаша аҭыԥ алырххьеит, апроект аус адулара иаҿуп.
Мусса Ҳабал-иԥа Егзакь – анаплакҩы, амеценат, ауаажәларра-политикатә усзуҩы. 2011 шықәсазы еиҿикааит Аԥсуа-абаза милаҭ рыҿиара ацхрааразы жәларбжьаратәи аилазаара «Алашара». 2017 шықәса, ԥхынҷкәынмзазы далхын Адунеизегьтәи аԥсуа-абаза конгресс Иреиҳаӡоу ахеилак ахантәаҩыс. 2019 шықәса, цәыббрамза инаркны ҞЧА Апарламент ахантәаҩы ихаҭыԥуаҩс дыҟоуп.
шәҭалароуп, ма шәыҽҭажәыҩроуп.