Аҭоурых
Иналукааша алингвист, кавказҭҵааҩы, Лондонтәи ауниверситет апрофессор Џьорџь Хьиуитт Аԥсныҟа дықәнагалеит иуадаҩу абызшәақәа дахьрызҿлымҳаз иабзоураны – ара данаагьы, инасыԥ иԥшааит, аҩызцәеи аколлегацәеи ирҳаит, аҩбатәи ҩнык еиԥш изыҟалеит.
Аԥсуа бызшәа – кавказтәи абызшәатә ҭаацәара иалоу мраҭашәара-кавказтәи (аԥсуа-адыга) абызшәатә гәыԥ ахь иаҵанакуеит. Зегь реиҳа иазааигәоу бызшәоуп абаза бызшәа, аԥсшәеи абаза бызшәеи иргәыцхәу бызшәақәоуп иара убас адыга бызшәа, аҟабарда-черқьес бызшәа, нас аубых бызшәа (иахьазы иԥсхьоу). Аԥсуа бызшәа адунеиаҿы зегь реиҳа ижәытәӡоу, ҳаамҭанӡа еиқәхаз архаикатә бызшәақәа ируакуп. Аԥсуа бызшәа алфавит 64 нбан рыла ишьақәгылоуп: ацыбжьыҟа шьҭыбжьқәа 56 ыҟоуп, абжьыҟақәа 6, иара убас арԥшқага дыргеи ахаргьежьратә дыргеи.
Ашәҟәыҩҩы, иналукааша ауаажәларратә усзуҩ Адыльгьари Кьацә ирҿиаратә ҭынха абаза жәлар рдоуҳатә ԥсҭазаара аҿиараҿы ихадоу аҭыԥ ааннакылоит, иара убас ауп иааидкыланы Нхыҵ-Кавказ арккаратә литература аҿиара аҟынгьы
Жьҭаара 20 рзы еицырдыруа аҳәынҭқарратә, ауаажәларратә усзуҩы Енвер Ераст-иԥа Қапба иԥсы ҭаны дыҟазҭгьы 83 шықәса ихыҵуазаарын.
Ҳазҭоу ашықәс азы 105 шықәса ҵуеит иналукааша аҵарауаҩ-абызшәадырҩы, алитератураҭҵааҩы, аԥсуа литературатә критика ашьаҭаркҩы, Д. Гәлиа ихьӡ зху Аҳәынҭқарратә премиа алауреат, афилологиатә ҭҵаарадыррақәа рдоктор Хәыхәыт Бӷажәба диижьҭеи.
Уажәшьҭа шәышықәса инархыҳәҳәо иҵуеит жьҭаара 10 рзы диижьҭеи еицырдыруа аҵарауаҩ, аԥсуа археологиа аклассик Михаил Ҭраԥшь – Аԥснытәи аҭоурыхҭҵааҩцәа рыдагьы кавказҭҵааҩцәа зегьы рзы хәы змаӡам аҭынха аанзыжьыз. Абри арыцхә инамаданы АААК аинфопортал аҟны иаҳкьыԥхьуеит иара изку аочерк.
Цәыббра 30 рзы 110 шықәса ҵуеит Аԥсныи Қырҭтәылеи жәларқәа рартистка, иналукааша аԥҳәыс Минадора Зыхәԥҳа диижьҭеи. Абри арыцхә инамаданы АААК Аинфопортал иазнархиеит лара лыԥсҭазаареи лырҿиареи ирызку аочерк.
Аԥсны иҟоуп Аԥсуа баарыԥхрақәа ҳәа изышьҭоу аргылара ду – зҭоурых иахьа уажәраанӡагьы инагӡаны иҭҵаам ижәытәӡатәиу хыхьчаратә ҭӡуп. Иҟалап, ҳазҭоу ашықәс, аԥхынразы иаԥшьгаз аҭҵаарадырратә проект абзоурала иқәгылоу азҵаарақәа зегьы рҭак ҳаургьы.
Цәыббра 16 рзы 70 шықәса ихыҵуеит Муҳадин Шенкауа – ҞЧА ауаажәларра-политикатә усзуҩы, Адунеизегьтәи аԥсуа-абаза конгресс Иреиҳаӡоу ахеилак алахәыла. Ари арыцхә инадҳәаланы Аконгресс Аинфопортал иазнархиеит аиубилиар иԥсҭазаареи ганрацәалатәи иусуреи иазку аочерк.
Цәыббра 14 рзы еицырдыруа абаза уаажәларратә усзуҩы Магомеҭ Ҳаџьбақьыр-иԥа Кьышьмахәа 70 шықәса ихыҵуеит. Ари арыцхә инақәыршәаны АААК Аинформациатә портал иазнархиеит аиубилиар иԥсҭазааратә мҩа иазку аочерк.