Харитон Агрба – урыстәылатәи апрофессионалтә спортсмен, акапантә категориа superlightweight (актәи абжьаракапан) даҵанакуеит. Апрофессионалтә ҩаӡарала дықәгылоижьҭеи ҩышықәса инареиҳауп, иахьа уажәраанӡагьы зныкгьы дамыҵахацт: 12-нтә аринг дықәлахьеит, 12-нтә ицқьаны даиааихьеит.

Ихәыҷреи иқәыԥшреи

Харитон Агрба диит жьҭаара 22, 1995 шықәсазы Аԥсны Аҳәынҭқарраҿ. Ихәыҷра раԥхьатәи ашықәсқәа дахьиз ақалақь Гагра ихигеит. Хәышықәса анихыҵуаз иани иаби дрыцны Урыстәылаҟа нхара диасуеит, Ростовтәи аобласт иатәу ақалақь Волгодонск ахь.

Харитон 1-тәи акласс аҟны, 2002 шықәса

© Харитон Агрба ихатә архив аҟынтә

Харитон Волгодонсктәи аспорт клуб «Олимп» ахь раԥхьаӡа ишьаҿа анеихигоз 10 шықәса ихыҵуан. Уахь дназгазгьы аспорт абзиабара илазааӡар зҭахыз иаб иоуп. Харитон ихаҭа ари аамҭа игәаларшәо абас иҳәоит:

«Сара аисра, аҭаҷкәым раҵәара иашьцылаз хәыҷны сыҟамызт ахаан, аимакқәа хаала реилыргара сашьҭан. Аха сҩызцәа гәакьацәа агәра сдыргеит анапы ӷәӷәа шсымоу, сымч хәарҭарала џьара ишырхатәу. Анаҩс сыгәҭакы саб иасҳәан, абокс салеиҵеит», – игәалаиршәоит Харитон Агрба.

Абасала, жәашықәса зхыҵуаз аҷкәын иԥсҭазаара шьаҭанкыла аҽаԥсахит – ашкол аҵатәхәқәа ирыцлеит есыҽнатәи аҽазыҟаҵарақәагьы.

Харитон Агрба аԥхьаӡа акәны дахьныҟәоз абокс асекциаҿы азыҟаҵаҩс диман Николаи Тимофеев. Аамҭақәак рышьҭахь Харитон апрофессионалтә ринг аҿы раԥхьаӡатәи иқәгыларагьы уи ихьӡ иадҳәалахеит.

Харитон Агрба, 2003 шықәса

© Харитон Агрба ихатә архив аҟынтә

2013 шықәсазы ашкол иалгаз Харитон Ростовтәи аҳәынҭқарратә економикатә университет (РИНХ) дҭалоит, уаҟа иҵара хыркәшаны аекономика амагистр ҳәа адиплом иоуеит.

Ашколи ауниверситети рҟны аҵара иҵонаҵы Харитон актәи абжьаратә капан акатегориала Урыстәыла авице-чемпионс дҟалоит, еизгоу амилаҭтә команда даларҵоит, Европатәи ахәмаррақәа рҟны абокс азы атурнир араӡны медал игоит.

Адиплом анашьараан, Москва, 2020 шықәса

© Харитон Агрба ихатә архив аҟынтә

Харитон Агрба абокс абзиабаҩ иаҳасабала

2017 шықәсазы 69 кьыла рҟынӡа иқәгылоз рыбжьара Харитон араӡны медал даԥсахоит Чечентәыла имҩаԥысуаз Урыстәыла ачемпионат аҟны. Убасҟантәи иаиааира иабзоураны абокс азы Урыстәыла еизгоу амилаҭтә команда дахәҭакхоит.

Анаҩс, 2018 шықәсазы Иакутск имҩаԥысуаз Урыстәыла ачемопионат аҟны Харитон Агрба аҩынтә раан араӡны медал игеит иара уи акапантә категориаҟны иқәгылоз рыбжьара.

Иара уи ашықәсан Болгариа аҳҭнықалақь Софиа имҩаԥысуаз ахьӡ-аԥша змоу жәларбжьаратәи атурнир «Кубок Странджа» аҟны аиааира игеит: аполуфинал аҟны Казахсҭантәи апрофессионалтә боксиор  Канагат Маралов даҵаирхеит, афина аҟны – Иранынтә апрофессионалтә боксиор Саджад Каземзаде Поштири даҵаирхеит.

2019 шықәсазы Урыстәыла еизгоу акоманда азыҟаҵаҩцәа рыштаб аӡбарала Харитон Агрба Минск имҩаԥысуаз Европатәи ахәмаррақәа дрылахәын абокс азы амилаҭтә команда дахәҭакны. Уаҟа иара араӡны медал даԥсахеит, аҵыхәтәан афинал аҟны британиатәи аспортсмен Пет Маккормак иҟны мацара аиааира изымгакәа.

14 шықәса инеихьоу апрофессиоанлтә мҩа  

Абокс абзиабаҩ иаҳасабала 14 шықәса аџьабаа збахьаз арԥыс 2019 шықәса ԥхынҷкәын  13 рзы раԥхьаӡа акәны апрофессионалтә ринг аҟны дықәгылеит, абокс иазкыз ашоу «Facetoface» аҟны, дагьаиааит уаҩ изымиааиуаз ҳәа иԥхьаӡаз урыстәылатәи абоксиор Шохрух Абдиев иҿы. Аӡбаҩца зегьы еицҿакны ирҳәеит Харитон Агрба дшаиааиз атәы.

2020 шықәсазы Харитон Агрба Адунеизегьтәи абокстә ассоциациа (WBA) далалеит, уи нахыс ипрофессионалтә ҩаӡара еиҳагьы иҳаракхеит. Панама иҟоу аспорткомплекс Arena Roberto Duran имҩаԥысуаз аиндаҭлараан х-минуҭк ирылагӡаны мексикатәи абоксиор Флавио Сезар Рамос иҭыԥ дықәиҵеит, актәи аҭыԥгьы ааникылеит.

Харитон ааԥсарада аҽазыҟаҵарақәа дызҿыц ирыциҵон, хара имгакәа даҽа иааирак игеит: аерман Манук Диланиан иҟны, дара еиндаҭлон Аспортклуб «Крылья Советов» иатәу Москватәи ауниверситет (УСК) аҿы. Аиааира згоз актәи абжьаракапан аҟны Аконтинент ачемпион ҳәа ахьӡ ихылон WBA Continental аверсиала, иагьихырҵеит Харитон уи ахьӡ ҳаракы.  

АААК Аинформациатә портал иаиҭаз аинтервиу аҟны абоксиор еиҭеиҳәеит иқәҿиарақәа хыҵхырҭас ирымоу аҳәаа аҽҭамкреи дзындаҭло иҿаԥхьа агәымшәареи шракәу. Иаҳҳәап, уаҵәы дықәгылараны дыҟазар иахьа ҷыдала уи ихы азишьҭуам ауаа иҽырҟәыҭханы, уимоу абжьааԥнытәи иусқәа наигӡоит, имш ацашьа ацашьоуп.

«Бзиа иубо аус уанаҿу, иугәаԥхангьы уаҿызар, умч-улшара зегь адуҵозар – убасҟан ауп ақәҿиарагьы ануоуа. Аԥсҭазаара еснагь ҳаԥнашәоит, есымшааира ауадаҩрақәа ҳариааилароуп, ҳхықәкы наҳагӡарц. Ахықәкы шаҟа идуу аҟара, узланеиуа амҩагьы аџьабаа ацуп», – иҳәеит иара.

Иахьазы иара икапантә категориаҟны (63,5 кьыла) Харитон Агрба зеиӷьыҟам профессионалтә боксиоруп.

Ҳазҭоу ашықәс хәажәкырамзазы ижәеизатәи ақәгылара мҩаԥигеит, даиааит Алада Африка ачемпион Долмо Принц иҟны. Реиндаҭлара мҩаԥысуан Екатеринбург, Аспорт ахан аҟны.

Ҳаспортсмен хьӡырҳәага Харитон Агрба анаҩстәи игәҭакқәеи иԥеиԥш гәыӷрақәас иадиҳәалои ртәы дазааҭгылеит. 

«Аԥсны аҩызцәеи адырцәеи рацәаҩны исымоуп, дареи сареи еснагь ҳаимадоуп. Урҭ рахьтә иҟоуп аспорт абзиабаҩцәа реиԥш апрофессионалтә спортсменцәагьы. Избоит дасу дызхысхьоу иԥышәа иҩызцәа рыцеиҩшара дшазыхиоу. Сгәанала, уи иаҵанакуа рацәоуп. Аҿар бзиа ҳамоуп, адгылара рыҭалатәуп. Ҳазегь ҳхы аус адаҳулалароуп, ҳаиӷьхаларц, еиҳагьы ҳаӷәӷәахаларц бзиа иаҳбо ҳаԥсадгьыл Аԥсны ахьӡала. Сара стәылауаа срывагылазар сҭахуп абас еиԥш иҟоу азҵаарақәа рҿы, издыруа, сызларыхәо акрыҟазар, еснагь сазыхиоуп. Аамҭа дук ахмырҵкәа абокс азы амастер-класс амҩаԥгара ҳгәы иҭоуп Аԥсны аспортсменцәа ҿарацәа еизганы», – иҳәеит Агрба.

2023 шықәса мшаԥы 28 рзы Душанбе имҩаԥысыз абокс ахәылԥаз аҟны Харитон Агрба 12-тәи аиааира игеит апрофессионалтә ҩаӡарала. Узбекисҭантәи абоксиор Мирзакамол Нематови иареи аа-раундк ицараны иҟаз реиндаҭлара хыркәшахеит аԥшьбатәи араунд аҟны, атехникатә нокаут ала. Харитон Агрба абасала даиааины ихиркәшахьоу ақәгыларақәа ааба ыҟоуп.

27 шықәса зхыҵуа аспортсмен зынӡа 400-нтә инареиҳаны аринг дықәлахьеит: апрофессионалтә ринг аҟны 12 қәгылара имоуп, 12 иааира, ааба – нокаутла.

Харитон Агрба – Аԥсны иалҵыз апрофессионалтә спортсменуп, Урыстәыла абираҟ аҵаҟа атурнирқәа рҟны дықәгылоит. Иахьазы жәларбжьаратәи аҩаӡара змоу аспорт азҟаза ҳәа ахьӡ ирҳахьеит, 2017, 2018 шықәсқәа рзы Урыстәыла араӡны чемпион, ианашьоуп атитулқәа WBA Fedecaribe, WBA Continental, IBF European.