Адунеизегьтәи
аԥсуа-абаза
конгресс

«Гәыкала» сасра даҭоуп апоет, ашәҟәыҩҩы, аҭоурыхҭҵааҩ Денис Чачхалиа. Ахәыҷтәы гәалашәарақәа, раҧхьатәи ажәеинраалақәа, Есенин иҩымҭақәа аҧсуа бызшәахьы реиҭагара, игәы шьҭызхуа аусқәа, уҳәа егьырҭ азҵаарақәа ирызкны шәахәаҧш аинтервиу.

Аҭыҧантәи ахаҭарнакрақәа аус рыцура иазку Адунеизегьтәи аҧсуа-абаза конгресс ихнаркәшеит апроект «Аимадара».
Апроект хықәкыс иамоуп Аҧсны акультуратә, аҭоурыхтә, аҧсабаратә ҭыҧқәа ауаа ирдыруа-ираҳауа аҟаҵара. Аиҿкааҩцәа рыгәҭакы инақәыршәаны, ҳтәыла мрагыларатәи ахәҭаҟнытә ашколхәыҷқәа, мраҭашәараҟа ныҟәара иааргоит, уа инхо ахәыҷқәа ракәзар – иргоит мрагыларахь. 2025 шықәсазы ахыркәшаратә ҭыҵра иалахәын Ҟәланырхәатәи абжьаратә школқәа ҩба рҵаҩцәа. 
Ашколхәыҷқәа ашәҭқәа шьҭарҵеит Аҧсны Жәлар Рџьынџьтәылатә еибашьраан Лаҭатәи ахлымӡаах иалаӡыз рбаҟа амҵан. 
Анаҩс ашколхәҷқәа мҩахыҵит Тҟәарчал араион Аҟармара ақыҭан иҟоу аӡхыҽҽақәа рахь, уантәи Дранда иҟоу Анцәа Иан лныхабаахь. Уаанӡа ишаҧу еиҧш аекскурсиа хдыркәшеит ашәаҳәарақәеи акәашарақәеи рыла. 
Аекскурсиа аиҿкаараан иҟарҵаз ацхырааразы Аконгресс агәыҧ иҭабуп ҳәа рарҳәоит Гәдоуҭа аҵара аҟәша аусуҩцәа.

Адунеизегьтәи аҧсуа-абаза конгресс имҩаҧнаго апроект «Ирӡтәым» аҳәаақәа ирҭагӡаны иацнаҵоит арккаратә усура. Уажәазы аусмҩаҧгатә еиҿыркааит Аҟәатәи абжьаратә школ № 10 аҟны. Зыӡырҩцәас иалахәын аиҳабыратә классқәа рҵаҩцәа. 

Алекциа темас иаман «Аҵасқәа раларҵәара, гәык-ҧсык ала аҟазаара: аҧсуа етика ашьаҭақәа». Ааҧхьара змоу ақәгылаҩ - асахьаҭыхҩы Нодар Ҵәыџьба ахәыҷқәа ирзеиҭеиҳәеит ажәлар рҟазшьа иахәҭаку аҧсуа етика ашьаҭақәеи ахымҩаҧгашьатә ҧҟарақәеи. 

Аиҿцәажәара мҩаҧысит гәаартыла. Аҵаҩцәа азҵаарақәа рацәаны иҟарҵон, активла рхы аадырҧшуан.

Апроект «Ирӡтәым» аҳәаақәа ирҭагӡаны Аҟәатәи абжьаратә школ № 1 аҟны имҩаҧысит изаамҭанытәиу алекциа. Апроект еиҿыркааит Адунеизегьтәи аҧсуа-абаза конгресси Аҧснытәи аҳәынҭқарратә университет аҧсуа бызшәа акафедра арҵаҩы Инна Џьугелиаҧҳаи. 

Аусмҩаҧгатә темас иаман аҧсуа культураҿы ахәыҷқәа рааӡара ашьаҭақәа. 

Аиҧылара мҩаҧызгоз инарҵауланы дазааҭгылеит Аҧсуара инақәыршәаны арҧысцәеи аҭыҧҳацәеи шырааӡоз. 

Алекциа алахәҩцәа ргәаанагарақәа еибырҳәеит, инаҵшьны иазгәарҭеит шәышықәсала ажәлар иныҟәырго ахымҩаҧгашьатә ҧҟарақәа амилаҭтә хаҿреи акультуратә шьҭреи шеиқәдырхо. 

Алекциа анҵәамҭазы аҿар рыҿиареи абаҩрҵәыреи рзы АААК аҟәша аспециалист Есма Кәыҵниаҧҳа ашкол анапхгара ирылҭеит ахәыҷқәа рзы арҿиагатә карточкақәа.

Амца, аметалл, ашәышықәсақәа иргәылгоу аҵасқәа – Аҟәатәи абаагәараҿы ҩымш рыҩнуҵаҟа имҩаҧысит ажьицәа рфестиваль. Асасцәа амастер-классқәеи алекциақәеи, абџьартә цәыргақәҵақәеи ирҭааит. Иҷыдоу аинтерес цәырнагеит заатәи абжьарашәышықәса иаҵанакуа ахысҩы иҭеиҭҧш. Уи асахьаҭыхҩы Баҭал Џьапуа авторс дамоуп.
«Зыҧсы ҭоу аҟазара » аҭыжьымҭа ҿыц аҿы ҳара афестиваль ҳаҭаауеит, ишәҳарбоит абџьар «шиуа» - ажьаҳәала актәи акшара инаркны, аҵыхәтәантәи аҟынӡа.

Аҭыҧантәи ахаҭарнакрақәа аус рыцура иазку АААК аҟәша имҩаҧнагеит алагаратә арратә ҽазыҟаҵара аҳәаақәа иаҵанакуа аусуратә ҭыҵра. Уи рхы аладырхәит Тамшьтәи абжьаратә школ аҵаҩцәа.

Аусмҩаҧгатә шьақәгылан ҩ-хәҭак рыла. Зны ахәыҷқәа мҩахыргеит Аҟәа иҟоу архәҭақәа руак ахь, уаҟа дара иддырбеит еиуеиҧшым абџьархкқәеи аибашьыгатә техникеи. 

Анаҩс аҽазыҟаҵаратә усмҩаҧгатәқәа еиҿыркааит ахысратә клуб аҿы. Араҟа азыҟаҵаҩцәа имҩаҧыргеит атеориатә курс: ахәыҷқәа ирзеиҭарҳәеит ашәарҭадаратә ҧҟарақәа, иддырбеит абџьар акышьа. 

Аусуратә мшы хыркәшауа, аҵаҩцәа ахысырҭахь инарҧхьеит. Азыҟаҵаҩцәа рнапхнарала ашколхәыҷқәа абџьар ала ихысит.

АААК аҭыҧантәи ахаҭарнакра аҧшьгарала Приморсктәи абжьаратә школ аҧсуа бызшәа ауадаҿы икнарҳаит астенд ҿыц. Уаҟа иануп инарылукааша аҧсуа шәҟәыҩҩцәеи аҵарауааи. Астенд хәыда-ҧсада аҭыжьразы иҭабуп ҳәа раҳҳәоит аӡыргаратә агентра «Авантаж» аколлективи, уи анапхгаҩы Владимир Сельвиани. 

Иара убасгьы хықәкылатәи ацхыраара аиуит Гәдоуҭатәи 5-тәи ашкол: аҵараиурҭа иазаархәеит амузыкатә колонкеи амикрофони.

Адунеизегьтәи аҧсуа-абаза конгресси С. Ҷанба ихьӡ зху Аҧсуа драматә театри иацырҵоит «Атеатр аҿы ахәылҧаз» зыхьӡу апроект амҩаҧгара. Уажәазы уи рхы аладырхәит Приморсктәи абжьаратә школ № 1 аҵаҩцәа. 

Актриса, Аҧсны Зҽаҧсазтәыз артист Елеонора Коӷониаҧҳа аекскурсиа мҩаҧылгеит – атеатр аҭоурых дазааҭгылеит, аҧсуа ҟазараҿы хадара злоу аспектакльқәа дрылацәажәеит. Лара ахәыҷқәа ирзеиҭалҳәеит артистцәеи егьырҭ атеатр аусуҩцәеи рџьабаа пату шақәҵатәу, ақәыргыламҭа арбараан ахымҩаҧгашьа ҷыда шаарҧштәу.

Анаҩс ашколхәыҷқәа мҩахыргеит акулисақәа рышьҭахьҟа: атруппа иалахәу ирабадырит, аспектакль ақәыргылашьа еилыркааит, актиор изанааҭ иадҳәалоу адырра ҿыцқәа роуит. Ахәылҧаз ахҭыс хада аҳасаб ала иддырбеит арежиссер Алхас Шамба иқәиргылаз акомедиа «Мирандолина».

Атеатр аҿы ахәылҧаз хдыркәшеит акрыфарҭа аҭаарала, уаҟа асасцәа ачеиџьыка рыдыргалеит.